Proces tegen voormalig secretaresse van concentratiekamp Stutthof

Het proces gaat naar verwachting tot volgende zomer duren. Irmgard F. wordt medeplichtigheid aan moord in meer dan 11.000 gevallen ten laste gelegd. Omdat ze ten tijde van haar werk in het kamp 18 en 19 jaar was, wordt ze volgens jeugdrecht berecht.

De vrouw heeft als stenotypiste alle communicatie van de kampcommandant met de hogere SS-leiding op haar bureau gehad. Haar kantoor keek uit op het crematorium van het kamp. Toch zegt ze niet te hebben geweten dat er in het kamp op de meest wrede wijze mensen werden gemarteld en vermoord. Dit proces draait om de vraag in hoeverre iemand die een radertje is geweest in de moordmachinerie van de nazi's, daarvoor strafrechtelijk verantwoordelijk kan worden gehouden.

De rechter heeft donderdagmorgen bekendgemaakt dat de vrouw op de vlucht is. Ze zou met een taxi zijn opgehaald bij haar seniorenwoning in Quickborn, bij Hamburg. Na vier uur werd ze gevonden en gearresteerd. Nu moet eerst worden bepaald of de vrouw wel fit genoeg is om in detentie te worden gehouden. De volgende zittingsdag is pas op 19 oktober. Zonder Irmgard F. kan het proces niet beginnen. Lees meer bij RND

Bij het proces zijn zeker 10 zogenoemde nevenaanklagers, nabestaanden en overlevenden, of hun advocaten. Zij zullen tijdens het proces een getuigenis afleggen over de gebeurtenissen in het kamp. Dat de verhalen opnieuw worden verteld is belangrijk voor de nabestaanden, maar ook voor jongere generaties, om kennis te nemen van wat er is gebeurd en hoe mensen tot zulke daden kunnen komen, zegt onder meer historicus en hoofd van het museum in concentratiekamp Buchenwald Jens-Christian Wagner. Meer dan 130 journalisten hebben zich aangemeld om de zittingen bij te wonen.

Dat de vrouw pas zo laat wordt vervolgd heeft te maken met de uitspraak tegen een kampbewaker van Sobibor, John Demjanjuk, in 2011. Tot die zaak was het moeilijk om personeel van de kampen veroordeeld te krijgen, omdat dan de persoonlijke betrokkenheid bij moorden moest worden aangetoond. Demjanjuk werd veroordeeld wegens medeverantwoordelijkheid, omdat hij onderdeel uitmaakte van het vernietigingssysteem. Daarmee ontstond jurisprudentie, waardoor ook anderen voor medeverantwoordelijkheid konden worden veroordeeld.

Justitie in Duitsland heeft de ambitie om alle nog levende betrokkenen bij de massamoord in de concentratiekampen voor de rechter te krijgen. In totaal worden momenteel negen zaken door verschillende openbaar aanklagers in Duitsland behandeld. Naar zes andere verdachten loopt een vooronderzoek. De verdachten zijn allemaal boven de 95 jaar. 

 Luister naar Duitslandweb-redacteur Wiebke Pittlik over deze zaak bij Met het oog op morgen