Misbruikrapport bisdom München zeer belastend voor paus Benedictus XVI

Kardinaal Marx, de huidige aartsbisschop van München en Freising, was niet aanwezig bij de presentatie. Dat betreurden de onderzoekers. "Niet zozeer persoonlijk, maar vanwege de slachtoffers, die terecht de behoefte hebben waargenomen te worden door de kerk." Marx liet donderdagmiddag weten geschokt en beschaamd te zijn.

Uitvoerig werd in de persconferentie ingegaan op de rol van Paus Benedictus XVI, die tussen 1977 en 1982 aartsbisschop was in München, in een zaak van een priester die naar zijn bisdom werd overgeplaatst vanwege eerder misbruik.  Volgens de onderzoekers wist de toenmalige kardinaal Ratzinger van het misbruik, hoewel hij dat altijd heeft ontkend en nog steeds ontkent. De onderzoekers toonden tijdens de persconferentie aan dat de verklaring van de voormalige paus over deze zaak niet kan kloppen. De voormalige paus zou in vier gevallen van misbruik niets hebben ondernomen. De omvangrijke schriftelijke verklaring van Ratzinger in reactie op de beschuldigingen is pas in december 2021 ontvangen en in zijn geheel toegevoegd aan het rapport. 

Het geval is exemplarisch voor veel van de misbruikzaken, legde onderzoeker Wastl uit. Priesters die zich daar schuldig aan maakten, werden overgeplaatst zonder dat verder preventieve maatregelen werden genomen om te voorkomen dat een priester nieuwe slachtoffers maakte.

In 2010 heeft het advocatenkantoor dat het huidige onderzoek heeft gedaan ook al een omvangrijk rapport over het misbruik in de katholieke kerk in bisdom München en Freising gepubliceerd. Sindsdien is er meer aandacht voor de slachtoffers gekomen, maar volgens de onderzoekers nog lang niet voldoende. Ondanks de meldplicht die in 2010 is ingesteld, kwamen de onderzoekers meer dan twintig zaken tegen die niet zijn gemeld.

Het huidige onderzoek omvat de periode 1945 tot 2019. De onderzoekers baseren zich op archieven en op getuigenverklaringen. Ze hebben 497 slachtoffers gevonden, maar dit is slechts een klein deel van het werkelijke aantal, stellen ze. In het onderzoek kwamen 235 verdachten naar voren. Ook is onderzocht hoe de leiding van het bisdom met de zaken is omgegaan en wordt vastgesteld welke geestelijken in strijd met de regels hebben gehandeld en de zaken in een doofpot hebben gestopt.

"Het is dringend noodzakelijk dat voor de slachtoffers een veilige ruimte wordt geboden om over misbruik te praten. Iemand zonder witte boord boven zwarte kraag", adviseren de onderzoekers. Ook moet de kerk veel meer oog hebben voor de slachtoffers. Tot 2010 was er geen aandacht voor hen en werden ze vaak alleen als bedreiging gezien, aldus het onderzoek. Vanaf 2010 kwam daar verbetering in, maar nog lang niet genoeg, vinden de onderzoekers. Afsluitend zei onderzoeker Wastl dat hij hoopt op meer zelfreflectie van de geestelijken. Het onderzoek is uitgevoerd door advocatenkantoor Westpfahl Spilker Wastl.

Kardinaal Marx had in juni 2021 zijn ontslag aangeboden aan de paus om verantwoordelijkheid te nemen voor de omgang van de katholieke kerk met seksueel misbruik door geestelijken. Hij wilde een signaal afgeven omdat velen binnen de kerk hun verantwoordelijkheid niet nemen, liet hij weten. De paus accepteerde zijn ontslag niet.

Lees meer bij Süddeutsche Zeitung of kijk de persconferentie over het rapport terug op youtube