Proeftermijn voor asielzoekers loopt af
Wie geen werk heeft, mag niet blijven

De Duitse bondsregering besloot begin 2007 tot een generaal pardon voor uitgeprocedeerde asielzoekers. In tegenstelling tot de Nederlandse regeling uit hetzelfde jaar kende deze een flink aantal beperkingen.

In aanmerking voor een permanente verblijfsvergunning kwamen alleen de immigranten die op dat moment minstens zes (families met minderjarige kinderen) of acht jaar (alleenstaanden) in Duitsland woonden en in hun eigen levensonderhoud konden voorzien. Zij die nog geen werk hadden kregen een voorlopige status en tot 1 januari 2010 de tijd een baan te vinden.

Gedoogstatus

Steekproeven wijzen nu uit dat maar de helft van de dertigduizend asielzoekers die onder deze oudkomersregeling vallen aan dat criterium voldoet. Vijftienduizend mensen, hoofdzakelijk zij die nog geen baan hebben gevonden, vallen per komend jaar terug in een gedoogstatus.

De vraag die de Duitse partijen nu moeten beantwoorden, is hoe streng zij de regels willen naleven. Het gaat om mensen die al jarenlang in Duitsland leven, soms kinderen hebben die er zijn geboren en naar school gaan. Bovendien treft de financiële crisis deze vaak laagopgeleide mensen harder dan autochtone Duitsers. Zie dan maar een baan te vinden.

Solide oplossing

De meeste partijen pleiten daarom voor een verlenging van hun voorlopige verblijfsvergunning. “We hebben een jaar nodig om in alle rust een verstandige en solide oplossing te bedenken”, zo verklaarde een fractielid van de liberale FDP tegen Welt Online.

Binnen coalitiepartner CDU/CSU heerst nog onenigheid. Sommige CDU’ers zijn voor een verlenging van de regeling van twee jaar. Andere christendemocraten, zoals woordvoerder Binnenlandse Zaken in de Bondsdag Reinhard Grindel, willen diegenen “die helemaal niet hun best hebben gedaan werk te vinden” direct uitwijzen. Uitzonderingen vormen wat hem betreft families met schoolgaande kinderen. Die kunnen, zo zei hij tegen Welt Online, blijven zolang de leerplicht of opleiding duurt.

Onacceptabel

De deelstaatministers van Binnenlandse Zaken zullen proberen begin december tijdens hun gezamenlijke overleg, de Innenministerkonferenz (IMK), tot overeenstemming te komen. IMK-voorzitter Ulrich Mäurer (SPD) uit Bremen eist een definitieve beslissing. Zelf zet hij in op een algemene pardonregeling voor de vijftienduizend, die na al die jaren nog steeds niet weten waar ze aan toe zijn. “Het is onacceptabel dat er nog steeds geen duidelijkheid is in deze voor de betrokkenen zo essentiële kwestie.”

Hij wees erop dat hij en zijn SPD-collega’s begin oktober al bij de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Wolfgang Schäuble (CDU) hadden aangedrongen op een definitief en ruimhartig besluit. Hun voorstel viel vooral slecht bij hun Beierse collega Joachim Herrmann (CSU), die “permanent verblijf op kosten van onze sociale voorzieningen” vreest.

“Het moet duidelijk zijn dat deze regeling voor de betrokkenen de laatste kans betekent,” aldus Herrmann. “Eerst werk, dan een permanente verblijfsvergunning – dat is het principe. We moeten toestroom uit het buitenland in onze sociale voorzieningen vermijden.”

Klein percentage

Toen de oudkomersregeling in het voorjaar van 2007 inging, ontstond de indruk dat het om een generaal pardon zou gaan voor alle rond 180 duizend uitgeprocedeerde asielzoekers die in Duitsland werden ‘gedoogd’. Door de voorwaarden kon maar een relatief klein percentage – rond 38 duizend – van de regeling gebruik maken. Niet meer dan zevenduizend van hen kregen direct een permanente verblijfsvergunning.