Köhler wil nieuw stemsysteem Bondsraad
Nieuws

Köhler gaf in een interview met de Süddeutsche Zeitung vandaag Schäuble gelijk. “Stemonthoudingen moeten in de Bondsraad voortaan niet meer als tegenstemmen gelden”, aldus de president. Dat betekent dat ook in de Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaten, dan een relatieve meerderheid geldt. Onthoudingen tellen in dat geval niet meer mee.

De Bondsraad keurt nu nog met een absolute meerderheid wetten goed die door de Bondsdag, het Duitse parlement, zijn gekomen. Stemonthoudingen gelden daarom in het huidige stelsel als tegenstemmen. Dit geeft kleine coalitiepartners in de deelstaatregeringen relatief veel macht, omdat een deelstaat zich in de Bondsraad meestal van stem onthoudt als de coalitiepartners het niet eens zijn.

Spionagewet

Minister Wolfgang Schäuble (CDU) van Binnenlandse Zaken stelde in november voor onthoudingen ook in de Bondsraad toe te staan. Aanleiding was de spionagewet die hij wilde invoeren maar die door de Bondsraad werd tegengehouden omdat een aantal deelstaten zich van stem onthield. Vooral oppositiepartijen waren woedend over de wet, omdat die de federale recherche naar hun zin teveel bevoegdheden geeft en de privacy van de burger aantast.

Het voorstel van Schäuble over de stemverhoudingen maakte een storm van protest los onder politici en juristen. Zij noemden het een “heftige aanslag op parlementaire en grondwettelijke principes die al zestig jaar hun waarde bewijzen”. Schäuble vonden ze een “slechte verliezer”. “Democratie á la Schäuble is de grondwet net zo lang aanpassen tot het hem uitkomt”, aldus Die Linkspartei.

Bovendien is de invoering van een relatieve meerderheid zinloos, aldus de critici, omdat deelstaten die zich nu onthouden van stem, alsnog zullen afspreken nee te stemmen.

Federalisme

Om het stemsysteem in de Bondsraad te veranderen is een grondwetswijziging nodig. De laatste keer dat de verhouding tussen Bondsdag en Bondsraad werd aangepast, was in 2006. Toen maakte een federalismehervorming het de Bondsdag mogelijk vaker beslissingen te nemen zonder goedkeuring van de Bondsraad. Zo moesten slepende patstellingen door partijpolitieke spelletjes worden voorkomen. Omdat de meerderheid in de Bondsraad vaak anders lag dan in de Bondsdag kon de oppositie plannen van de regering eindeloos tegenhouden.

Schäuble diende zijn voorstel over de Bondsraad vorige maand met een SPD-collega in bij de federalismecommissie. Die buigt zich over hervormingen van het federale stelsel dat de verhouding tussen deelstaten en landelijke overheid regelt. Köhler zei in zijn interview met de Süddeutsche Zeitung te hopen op een “federalismehervorming II”, waar de stemverhouding in de Bondsraad onderdeel van kan uitmaken.

                                                       Süddeutsche Zeitung / Focus / FAZ.NET

Afbeelding:

christophosterholt, www.flickr.com