Achtergrond

Deze zaterdag is het precies twee jaar geleden dat er in de Hessische stad Hanau negen bezoekers van twee lokale shishalounges werden doodgeschoten. De rechtsextremistische dader beroofde daarna zichzelf en zijn moeder van het leven. De autoriteiten blijken zowel voor als na de moorden veel steken te hebben laten vallen, tot woede van de nabestaanden. De aanslag wordt zaterdag in meer dan zestig steden herdacht.

In de nacht van 16 op 17 februari is het precies zestig jaar geleden dat in verschillende delen van Noord-Duitsland de dijken doorbraken tijdens een stormvloed. Vooral Hamburg werd zwaar getroffen. De watersnoodramp van 1962 eiste 340 levens.

Het moest de eerste gemeenschap op Duits en Nederlands grondgebied worden, maar het dorp kwam niet verder dan de tekentafel. Nu blaast theatermaker Silas Neumann het alsnog leven in. De voorstelling Europadorp/Europadorf is de reconstructie van een utopie en een mislukking ineen, en tegelijk een pleidooi voor contact. ‘De gedachte blijft het koesteren waard.’

Duitsland kiest zondag de bondspresident. Heel spannend wordt het niet; het is vrijwel zeker dat de huidige president Frank-Walter Steinmeier opnieuw wordt gekozen door de Bundesversammlung, het grootste staatkundige orgaan van de Duitse Bondsrepubliek.

Weifelend, onzichtbaar en passief zijn enkele van de kwalificaties die deze week over Duitsland te lezen zijn in internationale media. In de Oekraïnecrisis wordt Duitsland een belangrijke rol toebedeeld, maar de nieuwe kanselier Olaf Scholz maakt de verwachtingen nog niet waar. In zijn partij is de omgang met Rusland altijd een splijtzwam.

Na twee eerdere mislukte pogingen wordt Friedrich Merz dit weekend gekozen tot de nieuwe voorzitter van de CDU. De rechts-conservatieve politicus krijgt de lastige taak de intern verdeelde partij na 16 jaar regeren richting te geven in de oppositie. Een nieuwe strijd ligt op de loer.

Duitsland begint het jaar met snel stijgende coronacijfers en een discussie over een algemene vaccinatieplicht. Als voorzitter van de G7 speelt Duitsland op het internationale toneel een vooraanstaande rol, in een tijd van oplopende spanningen onder meer rond Oekraïne. 2022 is ook het jaar waarin de laatste Duitse kerncentrales moeten sluiten.

2021 stond Duitsland in het teken van de Bondsdagverkiezingen van september. Na 16 jaar vertrok kanselier Angela Merkel, die tot veler verrassing werd opgevolgd door SPD’er Olaf Scholz. Net als vorig jaar domineerde de coronapandemie het nieuws. Een grote schok veroorzaakten de hevige overstromingen in de zomer.

Het Duitse kerstfeest is iets bijzonders, hoort u in deze aflevering van de actualiteitenpodcast Achtung! Duitse Updates. Maarten Westerveen en Wiebke Pittlik praten met Petra Schulze Göcking, communicatiemedewerker bij het Duitsland Instituut, en dominee Axel Wicke, die maar nauwelijks kan wennen aan de Nederlandse kersttradities. Over de tradities, de boom, de kerstmarkt en het mooie van de adventstijd.

"Wir schaffen das": ineens klinkt hij weer, die meest omstreden zin uit de regeringsperiode van Angela Merkel. Hij komt uit de mond van Karl Lauterbach (SPD), bij zijn eerste toespraak als nieuwe minister van Gezondheid: "Je zou het eigenlijk niet moeten zeggen", zegt hij, "maar ik gelóóf het niet alleen, ik wéét dat het ons gaat lukken."