Asielbeleid onder vuur na mesaanval Solingen

Bij de terreurdaad zijn een 56-jarige vrouw en twee mannen van 67 en 56 om het leven gekomen. Van de acht gewonden zijn er vier nog in het ziekenhuis. Ze zijn volgens het ziekenhuis buiten levensgevaar.

Terreurgroep Islamitische Staat (IS) heeft de aanslag opgeëist, meldden Duitse media afgelopen weekend. IS heeft ook een video gepubliceerd van een man die trouw zweert aan de groep. Of dit de dader van de aanval in Solingen is, wordt onderzocht.

De Syrische verdachte was volgens de deelstaatregering van Noordrijn-Westfalen sinds twee jaar in Duitsland en had eigenlijk in 2023 teruggestuurd moeten worden naar Bulgarije, volgens de zogenoemde Dublin-afspraken. Omdat hij niet thuis was toen hij werd opgehaald, verliep de termijn waarbinnen de overdracht naar Bulgarije had moeten plaatsvinden. Vervolgens kreeg hij alsnog subsidiaire bescherming in Duitsland, een tijdelijke status voor mensen uit gevaarlijke gebieden. De man werd voor zover bekend niet gezien als potentieel gevaarlijk.

Solingen in shock

De stad Solingen in Noordrijn-Westfalen, nabij Düsseldorf, vierde vrijdag het stadsjubileum met optredens op het marktplein, toen de dader willekeurige mensen voor het podium met een mes te lijf ging. Het feest is verder afgezegd. Zondag was er een rouwdienst in de kerk. Maandag bezocht Scholz samen met deelstaatpremier Hendrik Wüst de plek van de aanslag. Hij sprak van een vreselijke terreurdaad tegen ‘ons allen’.

Asielbeleid en wapenbezit

De aanslag heeft de discussie over het asielbeleid - met name voor vluchtelingen uit Syrië en Afghanistan - en over wapenbezit doen oplaaien. Ook gaan er stemmen op om de privacybescherming te versoepelen zodat veiligheidsdiensten en politie meer informatie kunnen uitwisselen.

Scholz beloofde maandag dat de nieuwe, strenge wapenwetgeving snel wordt ingevoerd. SPD en Groenen hadden in de afgelopen maanden al voorstellen voorgelegd, maar regeringspartner FDP ging daar niet in mee. Oppositiepartij CDU wil bovendien dat de politie preventief kan fouilleren, bijvoorbeeld in stadscentra. 

Eerdere incidenten

De Duitse regering werkt al aan een strenger uitzettingsbeleid naar Syrië en Afghanistan. Dat is in reactie op een eerdere mesaanval, in mei in Mannheim. Een Afghaan stak daar een politieman dood die ingreep toen de Afghaan een activist van een anti-islam-beweging aanviel.

De afgelopen jaren zijn er meerdere mesincidenten geweest waarbij vluchtelingen betrokken waren. Vorig jaar in april stak een Syrische IS-terrorist een man dood in het centrum van Duisburg en negen dagen later stak hij vier mensen neer in een fitnessruimte in die stad. In januari 2023 stak een Palestijnse vluchteling in op passagiers van een regionale trein bij Brokstedt in Sleeswijk-Holstein. Een jong stel kwam daarbij om het leven. Beide daders zijn veroordeeld tot levenslang.

Maatregelen

Deelstaatpremier Hendrik Wüst (CDU), van Noordrijn-Westfalen, wil dat het ministerie van Buitenlandse Zaken snel met een nieuwe inschatting van de situatie in Syrië komt, zodat vluchtelingen uit dat land teruggestuurd kunnen worden naar relatief veilige regio’s.

Oppositieleider Friedrich Merz van de christendemocraten zei zondag dat hij wil dat er helemaal geen vluchtelingen uit Syrië en Afghanistan naar Duitsland komen. Voor hem is de maat vol. Meerdere SPD’ers, onder wie voorzitter Saskia Esken, wezen er op dat wat Merz wil in strijd is met internationale verdragen en de grondwet.

Uitzetbeleid

Volgens omroep Bayerischer Rundfunk wordt nu uitgezocht of de verantwoordelijke dienst wel genoeg heeft gedaan om de dader van de steekpartij in Solingen het land uit te krijgen nadat duidelijk was dat hij geen recht had op verblijf in Duitsland. Het lijkt er volgens de omroep op dat het bij één poging is gebleven. De overheidsdiensten die het strengere vluchtelingenbeleid moeten uitvoeren kampen met bureaucratische belemmeringen en onderbezetting, schrijven Duitse media. Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser zei tegenover verslaggevers dat de wetgeving al is aangepast zodat mensen zich niet meer zo makkelijk aan hun uitzetting kunnen onttrekken. Nu zijn de deelstaten aan zet om de nieuwe regels toe te passen en voor meer uitzettingen te zorgen, aldus de minister.

Dinsdag spreken kanselier Scholz (SPD) en oppositieleider Merz (CDU) over mogelijke maatregelen om geweld door asielzoekers te beperken. Die afspraak stond al gepland en zal nu over de aanslag in Solingen gaan. 

Komende zondag gaan de Oost-Duitse deelstaten Thüringen en Saksen naar de stembus en op 1 september ook Brandenburg. De mesaanval heeft mogelijk tot gevolg dat nog meer kiezers op de AfD stemmen, een partij die anti-immigratie en anti-Islam is.

Hoor meer over de verkiezingen in Oost-Duitsland in onze podcast: