Achtergrond

(5 september 2002) Het werk van een maatschappijkritische schrijver kan minder kritisch zijn dan het werk van een schrijver die vooral literaire ambities koestert. Dat concludeert Yvonne Delhey in haar onderzoek naar ideeën over Reformsozialismus in de herfst van 1989, waarin het werk van Christa Wolf en Wolfgang Hilbig centraal staat. In 1997 begon zij als eerste promovenda bij het Duitsland Instituut Amsterdam.

(16 augustus 2002) De recente Duitse spelerseuforie houdt gelijke tred met het verwerken van de grootste financiële crisis in het voetbal ooit. Een zekere zuinigheid doet zijn intrede in een branche, die de afgelopen tijd geleerd had met geld te smijten. Maar de tijden zijn veranderd: het ineenstorten van het imperium van mediagigant Leo Kirch uit München heeft de 36 spelers in de Duitse eredivisie tot op het bot getroffen.

(1 augustus 2002) Het WK voetbal is voorbij en zoals verwacht zijn in het land, na een korte periode waarin de stemming goed was, weer serieuze tijden aangebroken. Voor de regerende coalitie van SPD en Groenen ziet het er voor de verkiezingen van 22 september steeds slechter uit. Zoals altijd moet je je door opiniepeilingen niet laten verleiden tot voorbarige conclusies. Zoals altijd geldt: "A week is a long time in politics". Onverwachte gebeurtenissen kunnen de mening van kiezers op korte termijn sterk beïnvloeden. Nederlanders weten dat als geen ander. Wie had enkele weken voor de verkiezingen verwacht, dat het CDA zo'n grote winst zou behalen?

door Diana van den Broek In het kader van hun studie mochten de studenten ID een innovatieve onderwijstool ontwerpen voor

Duitslandbeeld De belangrijkste conclusie van de studenten is toch wel, dat het clichébeeld van Duitsland helemaal niet meer aan de orde is. De makers van 'Cine*mania' vinden het raar, dat er mensen zijn die nog steeds aan de Tweede Wereldoorlog of aan Bratwurst denken, wanneer je het over Duitsland hebt. "De Duitsers lijken veel meer op ons, dan we zelf doorhebben", meent Rob. Hij vindt het vooral vreemd dat mensen van de jongere generatie, die toch alleen maar het moderne Duitsland hebben meegemaakt, soms zo'n oubollig beeld van Duitsland hebben. "Op veel terreinen lopen de Duitsers zelfs voor op ons, wat wil je ook, het land is tien keer zo groot als Nederland". Volgens de jongens van 'Cine*mania' leven de clichees vooral onder het 'gewone' volk. Als je even nadenkt, weet je wel dat dat beeld van Duitsland reeds lange tijd achterhaald is. Ook de zogenaamde 'moffenmoppen' zijn volgens hen allang niet meer van deze tijd.

(4 juli 2002) Heeft voetbal invloed op verkiezingen? Een paar weken geleden leek dat nog een grap.  In de eerste plaats omdat sport niets met politiek te maken heeft, toch? En ten tweede omdat de kansen op succes van het Duitse nationale elftal bij het wereldkampioenschap er net zo uitzagen als de stemming bij de kiezers, namelijk slecht. Hoe zou voetbal daarin verandering kunnen brengen?

(6 juni 2002) Wat eerst de ‘affaire Karsli’ leek te blijven, is inmiddels uitgegroeid tot de ‘affaire Möllemann’, een kwestie die in de liberale FDP - de Freie Demokratische Partei - tot grote onenigheid heeft geleid. Hoe was het mogelijk dat de partij zo hevig onder vuur is komen te liggen? En wat is er gebeurd, dat er zelfs in het Duitse parlement een debat werd gewijd aan de situatie in de FDP? Midden in de verkiezingscampagne lijkt de FDP zich zelf tijdelijk buiten spel te hebben gezet omdat zij intern orde op zaken moet stellen. Door de successen bij de deelstaatverkiezingen in Noordrijn Westfalen en kortgeleden in Sachsen-Anhalt bevond de FDP zich in een euforische stemming. Jürgen Möllemann, landelijk vice-voorzitter en voorzitter van de deelstaat Noordrijn Westfalen, bedacht het ‘18-project’, waardoor de partij bij de Bondsdagverkiezingen op 22 september minstens 18 procent van de stemmen zou behalen. Partijchef Guido Westerwelle nam het idee maar al te graag over en liet zich tot kandidaat voor het kanselierschap uitroepen. Voor het eerst in de geschiedenis van de Bondsrepubliek gaat de FDP nu met een eigen kanselierskandidaat de verkiezingen in. Maar hoe moesten die stemmen worden binnengehaald? Het is nog geen tien jaar geleden dat de FDP zichzelf aanprees als partij van de hogere inkomens. Dat was fout, geeft Guido Westerwelle inmiddels toe. SpaßparteiIn de loop van de jaren kreeg de partij een ander gezicht en presenteerde zich als Spaßpartei, een partij waarmee te lachen valt. Zo trad de partijvoorzitter op bij Big Brother, wat in de media niet onopgemerkt bleef. Bovendien rijdt er een opvallend Guido-mobiel door het land. Jürgen Möllemann heeft de traditie gevestigd om per parachute neer te dalen op partijbijeenkomsten. Alles leek erop gericht om nieuwe doelgroepen te bereiken. Karsli opent debat over Israel Of het nu berekening was of niet, ook het ‘geval Karsli’ veroorzaakte opschudding. Karsli, van Syrische oorsprong, zat ooit voor de Groenen in het deelstaatparlement van Noordrijn Westfalen en wilde zich graag aansluiten bij de Vrije Democraten. Sinds 23 april werkte hij voor de FDP-fractie van het deelstaatparlement en liet steeds vaker van zich horen. Zo vergeleek hij de Israëlische politiek op de Westelijke Jordaanoever met nazi-methoden. Karsli ontketende daarmee in de hele Bondsrepubliek een debat over de mate waarin Duitsland kritiek mag hebben op Israël.

Toen Pim Fortuyn zijn afstraffing aan het adres van de regering 'De puinhopen van acht jaar paars' in het internationale perscentrum Nieuwspoort…

Tijdens de Nederlands-Duitse Conferentie in Potsdam, met als thema 'Begin en einde van het menselijk leven', heb ik weer eens ervaren hoe verwarrend ethische vraagstukken kunnen zijn. Ik was er net voor mezelf uit, dat ik achter het Nederlandse euthanasiebeleid stond. Na afloop van de verschillende discussies echter, zowel in de conferentiezaal als daarbuiten, kon ik niet ontkennen, dat ook de verschillende tegenargumenten invloed op mij hebben. Niets zo veranderlijk als een mens en het was geruststellend om te merken, dat niets menselijks mij vreemd is.

Menswaardig sterven