Duitse spoorwegen deels geprivatiseerd
Nieuws

49 procent van de Duitse spoorwegen wordt vanaf 2009 aan de beurs verkocht. De infrastructuur van het Duitse spoor, zoals rails, stations en bovenleiding, blijven de komende 15 jaar nog in bezit van de overheid. De Deutsche Bahn is Duitslands grootste overgebleven staatsonderneming. Bedrijven als luchtvaartmaatschappij Lufthansa of de Deutsche Post zijn al in de jaren negentig overgegaan in particulier eigendom.  

De privatisering van de Deutsche Bahn, een initiatief van de minister voor Verkeer Wolfgang Tiefensee (SPD), kon in het kabinet van kanselier Angela Merkel op unanieme toestemming rekenen. Bondsdag en Bondsraad, vergelijkbaar met de Nederlandse Tweede en Eerste Kamers, moeten het voorstel nog wel goedkeuren.

Vooral van de Bondsraad, de invloedrijke vertegenwoordiging van de Duitse deelstaten, wordt de nodige weerstand verwacht. De deelstaten vrezen dat het regionale treinverkeer kind van de rekening wordt als particuliere bedrijven de scepter zwaaien over de voormalige staatsonderneming. Fernverkehr, treinreizen over grote afstanden, is veel rendabeler.

Maar ook binnen de regeringspartijen SPD en CDU/CSU bestaat flinke weerstand tegen de privatisering. De angst leeft dat belastinggeld op die manier te goede komt aan particuliere ondernemingen. Een onafhankelijk spoorwegnet is de enige garantie voor eerlijke concurrentie op het spoor, beweren zij. Prijsstijgingen zijn anders het onvermijdelijke gevolg.

Critici willen met name het spoorwegnet niet aan investeerders overdoen. In de Duitse grondwet staat verankerd dat de overheid eigenaar van de rails moet zijn. Juristen in het ministerie van Economische Zaken, Bondsdagleden en de Deutsche Bahn hebben wekenlang gekibbeld over de vraag in hoeverre de regeringsplannen grondwettig zijn. Het huidige voorstel – de overheid blijft nog vijftien jaar juridisch eigenaar, de spoorwegen mogen de rails als haar economisch eigendom beschouwen – is een compromis waar in elk geval de juristen mee kunnen leven.

Nederland kent een soortgelijke constructie, waar spoorwegbeheerder Prorail, dochter van staatsbedrijf Railinfratrust BV, economisch eigenaar is van het spoorwegnet. De Nederlandse overheid is via Railinfratrust juridisch eigenaar. In Engeland is de reputatie van de geprivatiseerde Britse spoorwegen rampzalig. Het concern zou veiligheid en onderhoud ten koste laten gaan van winst.

Een verbond van linkse krachten, waaronder antiglobalisten, vakbonden en milieuorganisaties, heeft in Duitsland onder de naam ‘Bahn für Alle’ (Het spoor is voor iedereen) acties aangekondigd.

Met de aanstaande privatisering hebben de stakingen van Duitse machinisten de afgelopen weken niets te maken. De machinisten eisen dertig procent meer loon en een eigen CAO.

Sueddeutsche.de
Kabinett entscheidet über Zukunft der Bahn

Handelsblatt.de
Mehdorn muss Zweifler überzeugen