Duitse commentaren: verzoening vs hard optreden
Duitse media reageren op aanslagen in Parijs

Die Zeit: 'De Willkommenskultur is de grootste vijand van de islamistische terreur’

“Fransen, Europeanen en Amerikanen zijn dit jaar in hun strijd tegen het terrorisme geen stap verder gekomen. Het is tijd voor een nieuwe benadering”, aldus Bernd Ulrich, hoofd van de politieke redactie van Die Zeit.

“We moeten het islamisme bestrijden en ons verzoenen met de moslims”, aldus Ulrich. “Dat is het enige dat we nog niet hebben uitgeprobeerd.” Europa en de VS hebben het Midden-Oosten decennialang mishandeld en uitgebuit. “Nooit stond de vraag in het middelpunt wat we kunnen doen om te zorgen dat het de mensen daar beter gaat. Altijd ging het eerst om de vraag hoe je aan de olie komt en hoe je het terrorisme tegenhoudt.”

Met de komst van de vele vluchtelingen hebben Europeanen er voor het eerst materieel en concreet belang bij dat het met de Arabische wereld beter gaat. Dat biedt een kans. En daarom moeten Europeanen zich met “de goedwillende, vluchtende en in het Midden-Oosten voor hun rechten strijdende moslims” verbinden in de strijd tegen IS en andere dictaturen. “Dat klinkt moeilijk en dat is het ook. Maar we zijn er al mee begonnen: de grootste vijand van het islamistische terrorisme is de Willkommenskultur.” 

Süddeutsche Zeitung: 'Bescherming voor vluchtelingen - zeker nu’

De Süddeutsche Zeitung pleit maandag voor de bescherming van vluchtelingen. “Zeker nu”, schrijft toonaangevend journalist Heribert Prantl.

De uitspraak dat nu niets meer is zoals het was, wordt politiek geïnstrumentaliseerd om nieuw beleid te eisen, aldus Prantl. Bijvoorbeeld om geen vluchtelingen meer op te nemen. En een “hard gezicht” te laten zien. Daarmee verwijst hij onder meer naar het commentaar in de FAZ, zie ook hieronder.

Natuurlijk is het mogelijk dat er gevaarlijke extremisten onder de vluchtelingen zijn, zegt Prantl. “Elk recht kan omzeild worden. Maar dat kan er niet toe leiden dat het recht wordt afgeschaft en ook niet dat slachtoffers van IS geen bescherming meer krijgen. De terreur is wel een extra reden om de registratie van vluchtelingen en asielprocedures zorgvuldig uit te voeren.”

Maar de aanslagen zijn volgens Prantl vooral aanleiding om solidair te zijn. "Europa leeft van de bescherming van mensen en hun waarden.” Europa moet de terreur het hoofd bieden en een open samenleving blijven. “Een sterke staat laat niet een hard gezicht zien. Een sterk Europa biedt zwakkeren die recht en vrijheid zoeken bescherming.”

FAZ: 'In wereldoorlog’

Met het harde gezicht verwijst Prantl mede naar een commentaar van FAZ-uitgever Berthold Kohler op de website van de Frankfurter Allgemeine Zeitung van zondag. Kohler: “De Duitsers hebben niets tegen een vriendelijk gezicht aan de top van hun regering. Maar in tijden als deze willen en moeten ze iets anders zien: een hard gezicht.”

Met zo'n hardere opstelling moet de Westerse wereld de eigen burgers het gevoel van veiligheid geven dat de terroristen hen hebben ontnomen. Veiligheid is volgens Kohler de vierde belangrijke waarde naast vrijheid, gelijkheid en broederschap. “Het gevoel van veiligheid hebben veel Duitsers al in de vluchtelingencrisis verloren.”

Kohler trekt parallellen met 9/11. De boodschap van de terroristen van de aanslagen in Parijs is: jullie kunnen ons ook 15 jaar na 9/11 niet tegenhouden. Jullie moeite en slachtoffers in de ‘strijd tegen het terrorisme’ waren tevergeefs. “In de moslimwereld is een monster gegroeid dat zijn tentakels over de hele wereld wil slingeren”, aldus Kohler. Dat monster haat het Westen en de Westerse manier van leven en wil de hele wereld hervormen naar zijn eigen voorstellingen.

Meer dan ooit komt het op eensgezindheid in het Westen aan, aldus Kohler. Het Westen moet laten zien dat het zijn waarden wil en kan beschermen. Dat zal niet helemaal zonder inperkingen van de vrijheden gaan en ook niet zonder slachtoffers, waarschuwt hij.

FAZ: 'Elke vorm van steun?’

Ook in het FAZ-commentaar van maandag wordt gepleit voor een hardere aanpak. Merkel belooft Frankrijk onbeperkte solidariteit en naastenliefde. Maar daarmee komt Duitsland niet ver, betoogt redacteur binnenland Jasper von Altenbockum. Merkel sprak anders dan president Gauck niet van oorlog maar van strijd. De behoefte aan veiligheid beantwoordde zij met de nadruk op vrijheid. “We weten dat ons vrije leven sterker is dan elke terreur”, zei ze in haar toespraak. Ook beloofde ze Frankrijk ‘elke vorm van steun’.

Merkel wil geweld duidelijk niet met meer geweld beantwoorden. Maar je kunt je afvragen of dat de taal is die in Syrië, Irak, Afghanistan, Pakistan en door jihadisten in Duitsland begrepen wordt, aldus Von Altenbockum. De kanselier spreekt van een morele kracht, maar zonder hardheid werkt die niet in een situatie zoals die nu in Frankrijk heerst, aldus het FAZ-commentaar. Als Parijs om ‘elke vorm van steun’ vraagt, “gaat het zeker en terecht niet alleen om gemeenschapsgevoelens en naastenliefde”.

Ook op het gebied van de binnenlandse veiligheid moet Duitsland strenger worden, schrijft Von Altenbockum. “Je hoort de eis de grenzen te sluiten nu al, niet alleen bij de CSU en de CDU, maar ook bij de fractieleiding van de SPD. Ook dat kan heel snel onder ‘elke vorm van steun’ komen te vallen.”

Die Welt: 'We zijn ertoe veroordeeld deze oorlog te winnen’

We zijn ertoe veroordeeld deze oorlog te winnen, schrijft politiek redacteur Richard Herzinger maandag in Die Welt. Het is de grootste uitdaging voor het Westen sinds 1945 om tegen een irrationele vijand op te treden zonder de rechtsstaat te beschadigen. “Halfhartige luchtaanvallen helpen niet.”

Het kan na de aanslagen niet meer alleen blijven bij algemene verklaringen over de eigen waarden, zoals in januari na de terreur bij Charlie Hebdo, aldus Herzinger. “We beschermen onze vrijheid niet door onder druk van xenofobe krachten te veranderen in autoritair gecontroleerde staten. Maar ook is duidelijk: een duidelijk strenger en doelmatiger optreden op het gebied van de binnenlandse veiligheid is onvermijdelijk.”

Dat de terroristen zo konden toeslaan, zegt niet alleen iets over de Franse, maar ook over de Europese veiligheidsdiensten, aldus Herzinger. Marteling en willekeurige arrestaties blijven uit den boze, schrijft hij, maar de staat moet betere mogelijkheden krijgen om aanslagen te verhinderen. “We hebben intelligentere en efficiëntere veiligheidsdiensten nodig.”

De oorlog tegen IS moet ook in “het gebied van de vijand zelf” gevoerd worden. En niet alleen met “halfhartige luchtaanvallen”, maar met een grote “inzet van de superieure westerse militaire machine”. Dat betekent volgens Herzinger ook de inzet van grondtroepen. Daaraan moeten alle NAVO-leden meedoen. Want “alleen het Westen is in staat IS te verslaan”.

Het Handelsblatt kopt zelfs met ‘Wereldoorlog III’. “Wie terreuraanslag zegt, bagatelliseert. Het Westen bevindt zich in een wereldwijd gevoerde oorlog met radicale islamisten”. Lees meer

Spiegel Online: ‘Wij zijn de tegenstanders’

Wie de oorlog tegen de terreur begint, heeft die al verloren, schrijft Spiegel-columnist Jakob Augstein maandag. Volgens hem moet terreur worden beantwoord zoals de Noorse premier Stoltenberg dat in 2011 deed na de aanslagen van Anders Breivik: met meer democratie en meer humaniteit, zonder naïef te zijn. Hollande sprak dit weekend van oorlog en vergelding zonder genade. “Daarmee bezegelde hij het succes van de aanslagplegers van Parijs.”

Het Westen komt al jaren geen stap verder in de strijd tegen de islamitische terreur, zegt Augstein, net als Schulze zaterdag in Die Zeit. “Geen wonder: je bestrijdt een vijand niet door op hem te gaan lijken.” Het enige wapen tegen haat is verzoening. En dat heeft volgens Augstein niets met naïviteit te maken.

Augstein heeft, net als Prantl van de Süddeutsche Zeitung, kritiek op Kohler van de FAZ. “We moeten onze waarden inperken om ze te beschermen?” Dat kan niet, vindt de Spiegel-columnist.

“Oorlog voeren kan iedereen. Toen Duitsland en Zweden deze zomer begonnen grote aantallen vluchtelingen op te nemen, had dat een historische betekenis: het was een daad van verzoening tussen het Oosten en het Westen. Nooit heeft het Westen het islamisme een grotere nederlaag toegebracht dan toen, toen het onder oorlog en terreur lijdende moslims bescherming bood.”

Spiegel Online: 'Vrijheid heeft bescherming nodig’

Vrijheid heeft bescherming nodig, schrijft Spiegel Online-hoofdredacteur Florian Harms zondag. Net als na 11 september of de aanslagen in Londen en Madrid, “moeten we elkaar nu verzekeren wat onze waarden zijn. Een open, democratische samenleving, pluralisme, recht op gelijke behandeling en vrijheid van meningsuiting, een rechtsstaat en het respect voor onze medemensen, de bescherming van het leven.”

Het helpt niet om duizenden onschuldige vluchtelingen in verband te brengen met de aanslagplegers in Parijs. Dat is zelfs infaam, aldus Harms. Het helpt ook niet onze publieke ruimte en openbaarheid in te perken, al zijn angst en wantrouwen nu logisch. Als we dat doen, hebben de terroristen ons openbare leven weten te beschadigen. “Dat mag niet gebeuren.”

De aanslagen van Parijs laten zien dat in Europa een nieuw veiligheidsdebat nodig is, aldus Harms. Dat lukt niet met oorlogsretoriek. Daar zijn harde vragen voor nodig: wat is er mis gegaan bij de Franse veiligheidsdiensten? Is er in Duitsland nog geen aanslag geweest omdat Duitsland niet in Syrië bombardeert? Of zijn de Duitse veiligheidsdiensten beter? Hoe kunnen we nieuwe aanslagen voorkomen zonder onze open samenleving te beschadigen? En hoe kunnen we de vele vluchtelingen beter registreren en eventuele terroristen identificeren?