Holocaust-archief open voor onderzoek
Nieuws
Achtergrond - 17 mei 2006
(17 mei 2006) Het holocaust-archief in Bad Arolsen, het grootste ter wereld, is na tien jaar getouwtrek opengesteld voor wetenschappers. Dat heeft een internationale raad van toezicht van het Rode Kruis gisteren besloten. In het archief liggen gegevens over het lot van meer dan 17 miljoen nazi-slachtoffers opgeslagen.
Tot nu toe was het archief alleen toegankelijk voor de Internationale Opsporingsdienst (International Tracing Service, ITS) van het Rode Kruis, die het archief beheert ten behoeve van slachtoffers en nabestaanden. Wetenschappers mochten niet naar binnen.
De elf landen die zitting hebben in de raad van toezicht van de ITS hebben gisteren in Luxemburg aan deze situatie een einde gemaakt. De meer dan 30 miljoen documenten in Bad Arolsen zijn vrijgegeven voor wetenschappelijk onderzoek. In de raad zijn onder meer Duitsland, de Verenigde Staten, Israel en Nederland vertegenwoordigd. De overeenkomst moet nog wel door de parlementen van de deelnemende landen worden geratificeerd, een procedure die een jaar kan duren. Tot die tijd blijft het archief gesloten.
De strijd om openstelling heeft bijna tien jaar geduurd. Tot grote ergernis van met name de Verenigde Staten bleven Duitsland en ook Italië zich verzetten, volgens de Bondsregering om de privacy van de slachtoffers en hun nabestaanden te waarborgen. De archieven bevatten nauwkeurige en vaak zeer persoonlijke informatie, bijvoorbeeld over de seksuele voorkeur van kampgevangenen. Amerikaanse historici verweten de Duitse regering de daders van de holocaust in bescherming te nemen. Ook Nederland en Frankrijk hebben zich steeds voor openstelling sterk gemaakt.
In april ging de Bondsregering uiteindelijk overstag. Minster van Justitie Brigitte Zypries (SPD) verklaarde zich in het holocaust-museum in Washington bereid het archief te openen. Een stap van grote “morele en historische betekenis”, reageerde museumdirecteur Sara Bloomfield. Wel moest de toezichtsraad zich nog over de kwestie uitspreken. Instemming van alle leden was vereist.
Het archief bestaat uit ongeveer 25 kilometer aan documenten die geallieerde troepen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in verschillende concentratiekampen en gevangenissen hebben verzameld. In de kleine plaats Bad Arolsen in de Duitse deelstaat Hessen werd alles opgeslagen. Dossierkaarten van gevangenen en dwangarbeiders, Gestapo- en SS-verslagen en lijsten van mensen die op transport werden gezet. De documenten geven onder meer informatie over collaboratie in de kampen en medische experimenten op gevangenen.
De opsporingsdienst ITS, tijdens de oorlog opgericht door het Britse Rode Kruis, speurt sinds 1946 naar tijdens het nazi-regime verdwenen mensen. In 1955 nam de dienst het beheer van het archief op zich. Vorig jaar kreeg de zoekdienst nog ruim 150 duizend aanvragen binnen. 400 duizend aanvragen liggen nog op de plank.
UPDATE: De elf landen in de raad van toezicht hebben op 28 november 2007 de overeenkomst geratificeerd die het archief openstelt.
Bekijk hier de website van het archief in Bad Arolsen.
Die Welt
Holocaust-Archiv von Bad Arolsen wird geöffnet
Spiegel Online
NS-Archiv bald für Wissenschaftler offen
Reacties
Door het archief in Bad Arolsen, heb ik mijn vader die inmiddels overleden is kunnen trasseren 1943-1944. Hij was op geroepen voor de arbeid in Duitsland. Het voegt weer wat toe aan de familiegeschiedenis. Het verhaal is hiermee bevestigd.