Buchmesse hoogtepunt literaire uitwisseling

Meer dan negentig Nederlandstalige schrijvers zijn komende week te vinden in het reusachtige gastlandpaviljoen van Nederland en Vlaanderen. Op 2300 vierkante meter is een grote tentoonstelling van boeken uit en over Nederland en Vlaanderen, een theaterzaal, een kleine bioscoop en een graphic-novel-atelier ingericht. Koning Willem-Alexander en de Belgische koning Filip openen het paviljoen dinsdagavond.

Minister Jet Bussemaker van OCW en schrijver Arnon Grunberg spreken tijdens de opening van de Buchmesse. Van woensdag tot vrijdag is de vakbeurs, in het weekeinde zijn alle boekenliefhebbers welkom. Zondag is de beurs afgelopen.

Ook buiten het gastlandpaviljoen zijn Nederlandse bijdragen te vinden. In het Grunberg Lab kunnen bezoekers hun hersenactiviteit laten meten, terwijl ze de novelle ‘Het Bestand’ (vertaald als ‘Die Datei’) van Arnon Grunberg lezen (lees hier de ervaringen van een Vlaamse journalist). Grunberg liet zijn hersenactiviteit tijdens het schrijven van het verhaal ook meten, door neurologen van de Vrije Universiteit. Het Amsterdamse bedrijf Studio Louter presenteert een literaire game, Puzzling Poetry, waarbij spelers woorden op de goede plek moeten zetten in een gedicht. De illustratoren Ted van Lieshout en Philip Hopman geven workshops voor kinderen. Onder anderen Connie Palmen, Geert Mak, Leon de Winter, en Margriet de Moor worden geïnterviewd op Das Blaue Sofa. Deze gesprekken worden uitgezonden via onder meer Deutschlandradio Kultur. In de rest van de stad, in en op talrijke musea en podia, zijn elke dag optredens en tentoonstellingen van cultuurmakers uit het Nederlandse taalgebied (zie hier een overzicht).

Meer dan 300 vertalingen

Het gastlandschap heeft bij voorbaat al veel opgeleverd. Meer dan 300 romans, jeugdboeken, dichtbundels, non-fictie en graphic novels van Vlaamse en Nederlandse auteurs zijn vertaald in het Duits. Volgens de organisatie van de Buchmesse is het geen gastland ooit gelukt om nog voor het begin van de beurs al zoveel titels vertaald te krijgen. 132 Duitse literaire uitgeverijen brengen dit jaar een Nederlands of Vlaams boek uit. Duitsland is voor Nederlandstalige literatuur het belangrijkste exportland.

Dat er al van tevoren zoveel belangstelling is van Duitse uitgevers, komt omdat een groot deel van de uitwisseling al heeft plaatsgevonden. In 2014 en 2015 kwamen tientallen Duitse uitgeverijen via een speciaal programma op bezoek in Nederland en Vlaanderen. In 2015 en 2016 waren 12 Duitse auteurs als writer-in-residence in Amsterdam of Brussel, 11 Nederlandstalige auteurs verbleven een periode in Berlijn. Duitsland was in maart thema van de Boekenweek en het hele jaar door gaven Nederlandstalige auteurs lezingen in alle uithoeken van Duitsland en op de grotere literaire festivals.

Artistiek directeur Bart Moeyaert stond twee jaar geleden eigenlijk op het punt om aan een nieuw boek te beginnen toen hij door het voorbereidingsteam van het Nederlands Letterenfonds en het Vlaams Fonds voor de Letteren voor deze klus werd gevraagd: “Toen de beslissing was genomen, dacht ik: ‘Man dit gaat immens groot worden’. Achteraf gezien was het belachelijk zo te denken. Want wat ik twee jaar geleden nog niet kon vermoeden: Het is eigenlijk nog veel, veel groter.”

En als zondag de beurs voorbij is, gaat het gastlandprogramma ‘Dit is wat wij delen’ nog verder. “Karlsruhe zal de laatste stad zijn. Hier zal een tentoonstelling over de Avantgarde-kunst na de Tweede Wereldoorlog zijn, in het kader waarvan vier dichters een museumlezing geven”, aldus Moeyaert.

#Duitslievelingsboek

Ter gelegenheid van het begin van de Frankfurter Buchmesse geeft Duitslandweb een voorproefje van #Duitslievelingsboek, een interactieve presentatie van Duitse literatuur: