Twijfel over nieuwe verkiezingen groeit
Nieuws

In de SPD-Bondsdagfractie groeit de weerstand tegen de manier waarop Schröder zijn regering wil laten wegstemmen om nieuwe verkiezingen mogelijk te maken. De vertrouwensvraag is bedoeld als nooduitgang voor kanseliers die niet meer de meerderheid van de Bondsdag achter zich weten en dus feitelijk niet meer kunnen regeren. Eén van de scenario's nu is dat Schröder de vertrouwensvraag, de V-Frage zoals het in Duitsland wordt genoemd, verbindt met een wet over de hervorming van de ondernemingsbelasting.

Als hij dat handig speelt, stemmen oppositie en een aantal linkse SPD-ers en Grünen tegen deze wet en kan Schröder zeggen dat zijn regering niet meer in staat is beleid uit te voeren, omdat een meerderheid in het parlement ontbreekt om zijn besluiten goed te keuren. Dan zou het argument van een 'echte crisis' die volgens de wettelijke bepalingen noodzakelijk is om een regering weg te stemmen, overtuigender zijn dan wanneer Schröder de vertrouwensvraag afzonderlijk stelt.

Vertrouwen

Maar een deel van de SPD-Bondsdagfractie, vooral de zestig afgevaardigden uit Noordrijn-Westfalen, wil het vertrouwen in de eigen kanselier helemaal niet opzeggen. "Gerhard Schröder is een goede kanselier", aldus één van hen gisteren, "er is helemaal geen reden het vertrouwen in hem op te zeggen".

De argumenten van de voorstanders van nieuwe verkiezingen vinden deze SPD-ers niet overtuigend. De samenstelling van de Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaten, met een meerderheid voor de oppositiepartijen, zal ook na de verkiezingen niet anders zijn en meer geld voor het regeringsbeleid is er dan ook niet opeens. Bovendien zijn deze SPD-ers ontevreden over het feit dat zij hun kritiek nu niet meer mogen uiten om de nieuwe verkiezingen van Schröder een kans te geven.

Rechtsgeldigheid

Volgens de juridische woordvoerder van Die Grünen heeft de kanselier hoe je het ook wendt of keert geen juridische basis voor zijn plannen omdat er geen sprake is van een 'echte crisis': een stabiele meerderheid in de Bondsdag van Die Grünen en de SPD steunt immers zijn hervormingsbeleid. Ook andere juridische experts uiten inmiddels hun twijfels over de rechtsgeldigheid van Schröders plannen.

Wolfgang Thierse (SPD), voorzitter van de Bondsdag, pleitte gisteren overigens tijdens de Kirchentag in Hannover voor een grondwetswijziging die het mogelijk moet maken dat de Bondsdag zichzelf met een tweederde meerderheid kan ontbinden. Dan zijn dergelijke juridische procedures zoals Schröder ze nu moet volgen niet meer nodig.

Dilemma

Het dilemma van Schröder en de zijnen is dat ze er enerzijds voor moeten zorgen dat de vertrouwensvraag goed is voorbereid, zodat het Bundesverfassungsgericht, de hoogste Duitse rechtsinstantie, de procedure niet ongeldig kan verklaren, maar anderzijds ook moeten voorkomen dat de indruk ontstaat bij de kiezer dat ook de regeringspartijen zelf het niet eens zijn met het beleid van de rood-groene regering. De SPD zal bij de komende verkiezingen aan de hervormingsplannen vasthouden en Schröder weer tot kanselierskandidaat kiezen. Dit moet op een partijcongres op 31 augustus gebeuren. 

Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden krijgt de SPD slechts 27 procent van de stemmen, de CDU/CSU 52 procent, Die Grünen 7 procent en de FDP 5 procent. Hoewel Angela Merkel officieel nog niet eens tot lijsttrekker van de CDU/CSU is benoemd, ligt zij in de opiniepeilingen voor op Schröder: 50 procent voor haar tegen 44 procent voor de huidige kanselier.

Lees alles over de komende verkiezingen in ons verkiezingsdossier.

Spiegel Online
Gefährliches Spiel mit der V-Frage
Abgeordnete opponieren gegen Neuwahlen

Die Welt
SPD-Linke weisen "Reigen der Lügen" zurück

ZDF Heute
Wechselstimmung wie 1998
Kirchentag: Scharfe Kritik an Kapitalismus-Auswüchsen

Frankfurter Allgemeine Zeitung
Der Kanzler sucht eine Vertrauensfrage