‘Europese regeringsleiders nemen kerstvakantie’
Duitse commentaren op EU-top december 2012

“We zijn het eens over de planning voor de verdere ontwikkeling van de economische en monetaire unie”, zei bondskanselier Merkel afgelopen vrijdag na de top van Europese regeringsleiders in Brussel. Behalve over het toezicht op grote Europese banken en de oprichting van een fonds voor failliete banken namen de regeringsleiders geen grote besluiten. Duitsland verzette zich lange tijd tegen een bankentoezicht door de Europese Centrale Bank (ECB). De president van de Europese Raad, Herman van Rompuy, kreeg de opdracht om in juni 2013 met nieuwe voorstellen voor een hervorming van de monetaire unie te komen. “Mager” en “vaag”, aldus Duitse media.

Die Welt:

Dat er weinig concrete besluiten werden genomen komt volgens Die Welt doordat de druk nu wat van de ketel is. “De overeenstemming over het uitbetalen van de noodzakelijke hulp aan Griekenland en bovenal het nieuwe bankentoezicht zijn twee grote hordes die eindelijk genomen zijn, waarna de EU-leiders zichzelf eerst kerstvakantie gunnen.” In het licht van de gewekte verwachtingen zijn de resultaten mager, aldus de krant.

Der Spiegel:

Weekblad Der Spiegel benadrukt dat het vooral Merkel was die eigenlijk op deze top grote besluiten wilde nemen. “Nog in november kondigde kanselier Merkel tijdens een kernbetoog in het Europees Parlement aan om tijdens de top in december tot een ‘ambitieuze planning’ voor de komende twee, drie jaar te komen”. Uiteindelijk leidde de top tot “vage aankondigingen voor de komende zes maanden” en namen de regeringsleiders wat gas terug. Toch zijn er het afgelopen jaar volgens Der Spiegel wel degelijk resultaten geboekt. Het noodfonds ESM trad in werking, de ECB toonde zich bereid onbeperkt leningen van noodlijdende eurolanden op te kopen, een gemeenschappelijk bankentoezicht werd ingesteld en de EU won de Nobelprijs voor de Vrede. “Terugkijkend kan 2012 gezien worden als het jaar van de ommekeer in de eurocrisis”, aldus het nieuwsmagazine. “Zelfs de investeerders op de financiële markten lijken onder de indruk”.

Die Zeit:

Het toezicht op de banken wordt ook door Die Zeit als belangrijkste besluit gewaardeerd. “Een doorbraak op weg naar de bankenunie en het belangrijkste instrument om bij het failliet gaan van banken de belastingbetaler te ontzien.” Daarnaast constateert Die Zeit ook dat er van grote plannen als het veranderen van de grondwet of zelfs een nieuwe conventie over een Europese grondwet geen sprake meer was. “Europa cultiveert het procrastineren” is de kop boven het artikel op de website van de krant. Bij dergelijke grote hervormingen steekt volgens Die Zeit het klassieke conflict tussen Europa en de lidstaten over bevoegdheden de kop op. “Natuurlijk zorgt dat voor ruzie, maar dat was van tevoren bekend. De voltreffer, de eenmalige doorbraak die alle problemen oplost, die bestaat in de huidige EU niet.”

Frankfurter Allgemeine Zeitung:

De EU-correspondent van de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) gaat in op het plan voor een eigen begroting voor de eurozone. Tijdens de top verdween het plan van tafel. “Dat is niet in de laatste plaats het werk van de bondskanselier. Al voor het begin van de Europese raad had de bondsregering duidelijk gemaakt dat ze weinig zag in het creëren van een nieuwe hoorn des overvloeds en liever het concurrentievermogen in de eurozone wil versterken.” Dat leidde volgens de krant niet tot een openlijk meningsverschil tussen Duitsland en Frankrijk. “President François Hollande sprak zelfs in het openbaar het woord ‘concurrentievermogen’ uit.”

Op het toezicht op de banken in Europa door de ECB levert de FAZ in een hoofdredactioneel commentaar stevige kritiek. Volgens de krant leidt het toezicht op de banken tot een conflict binnen de ECB. “Tot op heden houdt de ECB zich met prijsstabiliteit bezig, maar in de toekomst onstaat er een conflict met het toezicht. Hoe wordt een door inflatie noodzakelijke renteverhoging bepaald als dat tegelijkertijd banken laat omvallen?” Volgens de FAZ is er geen reden voor een overhaaste invoering van een bankenunie. “Zo zinvol als een gemeenschappelijk toezicht op Europese banken is, zo slecht is het onderbrengen van dat toezicht bij de ECB.” De krant neemt daarmee hetzelfde standpunt in als de bondsregering.

Süddeutsche Zeitung:

De Süddeutsche Zeitung heeft het ook over uitstel: “Europa moet wachten”. Volgens de krant wilden Barroso en Van Rompuy wel sneller maar werden hun plannen in Berlijnse regeringskringen als ‘volslagen ondoordacht’ bekritiseerd. “Merkel waarschuwde Van Rompuy en Barroso dat de regeringsleiders ‘het belangrijk vinden dat de lidstaten bij de gedetailleerde discussie betrokken worden’”, aldus de krant. In een commentaar in de papieren versie van de krant schrijft Martin Winter dat het nu lijkt alsof Duitsland door getreuzel Europa in gevaar brengt. Maar dat is volgens hem “Europese borrelpraat”. Het geeft Van Rompuy juist de kans om zijn plan verder uit te werken. Ook het “in de EU zo belangrijke Duits-Franse koppel verschaft zich meer tijd om een modus vivendi tussen Merkel en Hollande te vinden.”

De nieuwe planning voor verdergaande Europese integratie wordt pas in juni 2013 besloten. Merkel heeft daarmee volgen Spiegel Online haar doel bereikt: “Tot aan de Bondsdagverkiezingen in september 2013 heerst er rust aan het Europese front.”