Staat van Duitsland - 30 jaar na de Muur

Op 9 november wordt in Duitsland herdacht dat 30 jaar geleden de Berlijnse Muur viel. Het is een staande uitdrukking geworden, de val van de Muur, maar correct is ‘ie eigenlijk niet. Die Muur is helemaal niet letterlijk omgevallen, daarvoor was het bouwwerk veel te stevig, maar meer nog is de val van de Muur een proces geweest, met een complexe aanloop en nawerkingen die dertig jaar later nog voelbaar zijn.

Het wegvallen van het DDR-regime creëerde een soort Wilde Westen, maar dan in het Oosten. Mensen, vooral uit het westen, grepen hun kans op een nieuwe carrière, terwijl veel Oost-Duitsers juist alle grond onder hun bestaan zagen verdwijnen. Wat de rol was van alle betrokkenen is voer voor historici en in dit jubileumjaar maken zij de balans op.

Tijdens de Staat van Duitsland - 30 jaar na de Muur ging het Duitsland Instituut eind oktober in gesprek met historici, schrijvers en Zeitzeugen. Tijdens een zondagmiddag in de Rode Hoed in Amsterdam kwamen in podiumgesprekken thema’s aan bod als Innere Einheit, rechtspopulisme en de betekenis van ‘breukjaar 1989’. Daarvoor waren historici Kerstin Brückweh, Bernd Florath en Christina Morina en schrijver Lukas Rietzschel uit Duitsland aangereisd. Ook schrijver Geert Mak was aanwezig, en liet in gesprek met directeur Ton Nijhuis van het Duitsland Instituut zijn licht schijnen over de gevolgen de vreedzame revolutie voor Europa, en hoe anders de wereld er voor stond toen Mak in 1999 door Europa reisde. Wiebke Pittlik en Maarten Westerveen spraken een aantal van de gasten in de coulissen van de bijeenkomst.