'Bad banks' op z'n Duits
Banken moeten af van 200 mld euro aan slechte leningen

De Duitse regering heeft woensdag een wetsontwerp aangenomen dat het mogelijk maakt voor banken om een 'bad bank' te creëren voor hun vrijwel waardeloos geworden leningen. De regeling geldt als een van de belangrijkste maatregelen die de Duitse regering neemt om het financiële verkeer weer op gang te helpen. Het parlement moet het wetsvoorstel nog wel goedkeuren.

Banken kampen door de kredietcrisis met leningen en beleggingen die sterk in waarde zijn gekelderd. Omdat niemand precies weet wat de werkelijke waarde nog is en welke waardepapieren wel ‘stabiel’ zijn en welke niet, verlammen deze ‘giftige papieren’ het financiële verkeer en belasten ze de balans van de banken.

Schuldpapieren

Duitse commerciële banken kunnen volgens het wetsvoorstel deze ‘Schrottpapiere’ onderbrengen in een nieuw op te richten Bad Bank. Daarvoor krijgen ze dan schuldpapieren ter waarde van de laatste boekwaarde van deze risicovolle beleggingen, min 10 procent.

Het bankenreddingsfonds Soffin van de overheid staat garant voor deze schuldpapieren. Zo kunnen de banken de giftige papieren van hun balans afvoeren, al is dat een bittere pil: de afschrijving van 10 procent betekent vaak een miljardenafschrijving op de balans. Volgens schattingen bezitten Duitse commerciële banken voor zo'n 200 miljard euro aan slechte beleggingen en leningen.

De prominente CDU-politicus Kurt Biedenkopf vergeleek het onlangs met een mand met appels. Als je op de markt een mand met appels koopt en daar zitten een paar rotte tussen, dan koop je die mand de volgende keer niet meer en je zegt ook tegen anderen dat ze daar geen appels moeten kopen.

Alle appels, ook de goede zijn waardeloos geworden. Er is iemand nodig die de goede van de slechte sorteert, zodat de goede apart kunnen worden verkocht. In het geval van de slechte beleggingen is de overheid de enige die financieel zo'n lange adem heeft dat ze de boel rustig kunnen sorteren.     

'Belastingbetaler niet de dupe'

Dat de overheid garant staat voor de schulden van de Bad Bank, mag er niet toe leiden dat de belastingbetaler straks moet opdraaien voor de verliezen, vindt minister van Financiën Peer Steinbruck (SPD). Daarom moeten de banken volgens het wetsontwerp nog twintig jaar een jaarlijkse, marktconforme vergoeding betalen op het verlies dat de Bad Bank maakt op de 'giftige bezittingen'. Ook de aandeelhouders lijden mee. Zij krijgen minder dividend uitgekeerd.

Het systeem biedt nog geen oplossing voor de Landesbanken en de Sparkassen. Dit zijn banken die grotendeels in handen zijn van de deelstaten en gemeenten. Ook voor deze financiële instellingen wordt aan een regeling gewerkt, maar er is veel politieke druk om 'door te pakken' en het hele systeem van deelstaatbanken aan te passen, omdat het niet goed heeft gefunctioneerd.

Verschil met Britse aanpak

De Duitse 'Bad Bank'-regeling verschilt van die van Ierland en Groot-Brittannië. In Ierland is één centrale 'Slechte bank' opgericht, in Groot-Brittannië kunnen banken hun afschrijvingen bij de overheid verzekeren. Ook andere landen overwegen dergelijke regelingen. Er gaan stemmen op om dit centraal in Brussel te regelen, zodat niet ieder land zijn eigen variant van een 'Bad Bank' verzint.

Afbeelding:
De foto is een bewerking. F650biker, flickr.com