Overstromingen Duitsland: Meer dan 100 doden, huizen Erftstadt ingestort

In Erftstadt, ten zuidwesten van Keulen, zijn drie huizen en een deel van de burcht ingestort. De hulpdiensten konden de mensen in de huizen aanvankelijk niet bereiken. Deelstaatminister Herbert Reul van Noordrijn-Westfalen zei tegen 13 uur in een persconferentie dat er nog geen slachtoffers zijn aangetroffen en de bewoners van de ingestorte huizen in veiligheid zijn. Hij voegde toe dat ze nog niet alle huizen hebben kunnen controleren.

Reul deed een dringende oproep om de situatie serieus te nemen. Aan de oproepen tot evacuatie wordt niet altijd direct gehoor gegeven, zegt hij. Ook riep hij op om niet te gaan kijken naar de schade of de waterstanden. Veel mensen zijn de afgelopen dagen en nachten verrast door plotseling sterk stijgend water.

Volgens de elektriciteitsbedrijven zitten ongeveer 165.000 huishoudens zonder stroom. Op veel plekken moest de elektriciteit voor de veiligheid worden uitgeschakeld. In Stolberg bij Aken is de drinkwatervoorziening beperkt. Op veel plekken is ook mobiel telefoonverkeer niet meer mogelijk. De snelweg A1 is ter hoogte van Leverkusen afgesloten in beide richtingen en ook de A44 is geblokkeerd, bij Jülich. Het stadje Jülich is eerder geëvacueerd, maar de inwoners kunnen inmiddels terug naar hun woning.

De gemeenten langs de rivier de Roer moeten rekening houden met ernstige wateroverlast, waarschuwde het regionale waterschap vrijdagmorgen. De Rurtalsperre, een stuwdam, loopt sinds donderdagavond over en in de nacht van donderdag op vrijdag is de toestroom van water in het stuwmeer "zeer sterk" toegenomen, waardoor nog meer water naar de Roer moet worden gestuurd. Hetzelfde probleem doet zich volgens het Wasserverband Eifel-Rur voor bij een andere stuwdam, de Urfttalsperre. Deelstaatpremier Armin Laschet zei tijdens een persconferentie rond 13 uur dat de stuwdammen in zijn deelstaat stabiel zijn, afgezien van de Steinbach-stuwdam bij Euskirchen. De Steinbach-dam dreigt te bezwijken en meerdere dorpen in de omgeving zijn geëevacueerd. Lees meer in het liveblog van Tagesschau

Uit het hele land komen hulpverleners naar het rampgebied. Het leger is ingezet en ook de hulporganisatie voor rampenbestrijding Technisches Hilfswerk (THW) is met meer dan 2000 mensen actief in het gebied. De politie redt met helikopters mensen uit hun woningen.

De overstromingen worden veroorzaakt door extreme regenval in de afgelopen dagen. Het getroffen gebied is heuvelachtig, de rivieren en beken heb niet veel ruimte om te overstromen. Rivieren zijn buiten hun oevers getreden, in het Ahrtal zijn veel stadjes en dorpen ondergelopen. Ook de stad Wuppertal heeft met zware wateroverlast te kampen, al verbeterde de situatie daar in de nacht van donderdag op vrijdag.

Persconferentie van minister-president Armin Laschet en deelstaatminister van Binnenlandse Zaken Herbert Reul van Noordrijn-Westfalen.

Invloed op verkiezingscampagnes

De overstromingen kunnen een gamechanger blijken voor de verkiezingscampagnes. Minister-president en lijsttrekker van CDU/CSU Armin Laschet van Noordrijn-Westfalen is donderdag in Hagen en in Stolberg geweest om zich te laten informeren over de situatie en betrokken zijn steun uit te spreken. Vrijdag heeft de deelstaatregering overlegd over noodhulp. Volgens Laschet moet er een uitgebreid hulpprogramma komen, bovenop de standaardhulp bij noodweerschade. Hij heeft daarover al getelefoneerd met kanselier Angela Merkel en minister van Financiën Olaf Scholz, zei Laschet tijdens de persconferentie.

Hoewel Laschet de kans heeft om te laten zien dat hij een goede crisismanager is, heeft hij wel een  probleem met zijn geloofwaardigheid. Laschet wil -totnogtoe- niet te radicaal zijn in de plannen om het klimaat te beschermen. Nog deze week stond hij op de rem toen de Europese Commissie met nieuwe klimaatplannen kwam. Hij voelt niks voor het voorstel van de commissie om vanaf 2035 geen nieuwe verbrandingsmotoren meer toe te laten, liet hij weten. Hij wil dit aan de autoproducenten zelf overlaten.

Maar in de Duitse media en in de politiek wordt de link tussen de extreme neerslag en de klimaatverandering wel degelijk gelegd. Minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer zei dat het vaststaat dat er een verband is en ook Merkel zei desgevraagd dat er natuurlijk altijd al noodweer en overstromingen zijn geweest, "maar de frequentie baart zorgen en noopt ons tot handelen", citeert Der Spiegel. Ook een woordvoerder van de Deutsche Wetterdienst zei dat je niet kunt zeggen dat deze ramp een gevolg is van klimaatverandering, maar dat wel uit de statistieken blijkt dat er steeds vaker extreem weer is en dat dat komt door het veranderende klimaat.

Donderdagavond zei Laschet in een interview dat één zo'n gebeurtenis geen reden is om zijn beleid te wijzigen. Daarop kwam veel kritiek. In de persconferentie vrijdag legde hij uit dat hij bedoelde dat al veel eerder maatregelen hadden moeten worden genomen en dat hij in zijn deelstaat ook al veel heeft gedaan. Laschet benadrukte dat zijn deelstaat juist voorop loopt in het klimaatbeleid en ook al de meeste reductie in CO2-uitstoot heeft weten te realiseren. Hij voegde er eerlijkheidshalve aan toe dat dat ook komt omdat NRW als industrie- en energiedeelstaat ook een erg hoge uitstoot had.

Ook lijsttrekker en vice-kanselier Olaf Scholz van de SPD onderbrak zijn vakantie en toog donderdag naar het crisisgebied in Rijnland-Palts om steun te betuigen. Als minister van Financiën bereidt hij een financieel steunpakket voor.

Groenen-lijsttrekker Annalena Baerbock is op vakantie en heeft een persbericht verstuurd om haar medeleven uit te drukken en te vragen om een onbureacratische ondersteuning voor de slachtoffers. Haar duo-lijsttrekker Robert Habeck liet weten dat hij het nu niet de tijd vindt om campagne te voeren en zei dat hij als deelstaatminister heeft ervaren dat politici in zulke situaties alleen maar in de weg lopen. Hij blijft in het hoge, droge noorden.

Vrijdag rond 16 uur maakte een woordvoerder van kanselier Merkel bekend dat Merkel de deelstaat Rijnland-Palts zo snel mogelijk zal bezoeken. Merkel is momenteel nog in Washington, maar nam van daaruit deel aan een vergadering van de crisisstaf van Rijnland-Palts.