Minister mag zelfs niet meer 'am Katzentisch sitzen'
Duitse taalvondsten #9

Haar ontslag komt niet onverwacht. In haar ongeveer een jaar lange diensttijd als minister heeft Christine Lambrecht meerdere keren am Katzentisch gezeten. Het spreekwoord stamt uit de kloostertijd toen monniken die iets mispeuterd hadden niet mee mochten eten aan de grote, lange tafels, maar naar de hoek van de eetkamer werden verwezen, met hun bordje op de grond, bij de katten. Ze zat daar zo vaak dat meerdere media Lambrecht bestempelden als Pannenminister (pechminister). Of toch tenminste een minister die het politieke Fingerspitzengefühl, de finesses van het ambt mist.

Ze was nog geen twee maanden aangetreden of ze kreeg al de hoon van de Oekraïense regeringsleiders over zich heen toen ze het land als steun 5000 helmen beloofde. Ze verklaarde triomfantelijk: "Dit is een heel duidelijk signaal: wij staan aan uw kant." Deze geste viel niet in goede aarde bij de Oekraïners en werd internationaal spottend onthaald. Zij, en met haar de nieuwbakken stoplichtregering, stond vrijwel meteen in het hemd.

Half april kreeg de minister opnieuw zowat de hele journalistengilde over zich heen toen ze haar volwassen zoon mee in een regeringshelikopter nam om troepen in Noord-Duitsland te bezoeken. De volgende dag vertrokken ze samen met de auto op reis. Hoewel volgens het ministerie de rit van haar zoon netjes werd aangevraagd en Lambrecht de kosten volledig betaald had, werd deze demarche gezien als politieke onhandigheid.

Intussen kreeg Lambrecht, ondanks de financiële injectie van 100 miljard euro, de Bundeswehr niet in gang getrapt. De Zeitenwende, het paradepaard van haar kanselier en partijgenoot Olaf Scholz, bleef steken bij woorden. Het ene bericht over een falende Bundeswehr, aanbestedingsprocedures, lekken en ontevredenheid stapelde zich op het andere. De troepen misten munitie ter waarde van 20 miljard euro, lekte uit. In geval van nood zouden de huidige voorraden slechts twee dagen meegaan. Tijdens een oefening in december met de achttien Duitse Puma-tanks bleken ze alle achttien serieuze mankementen te hebben. De tanks vielen stil, de oefening werd een flop. Dit kwam enkele weken voordat Duitsland de snelle interventiemacht van de NAVO-alliantie moest gaan leiden.

Aan zowat alles waaraan een goed presterend leger nood heeft, is een tekort en Lambrecht slaagde er niet in om ook maar enigszins een glimp van een idee van een oplossing te geven om het debacle aan te pakken.

Haar politieke onhandigheid kende haar hoogtepunt op oudejaarsavond. Ze had het onzalige idee om het land een beter 2023 toe te wensen terwijl op de achtergrond de hele tijd vuurwerk afgeschoten werd. Ze zei – al moet je goed luisteren om haar te kunnen verstaan met al dat knalgeweld op de achtergrond: "Er woedt een oorlog midden in Europa. En daarmee verbonden kon ik veel bijzondere indrukken opdoen. Vele, vele ontmoetingen met interessante, geweldige mensen." Over het leed van de vele oorlogsslachtoffers geen woord.

Het filmpje ging onmiddellijk viraal. Het werd een echte hit. Tegelijkertijd kon je de ratten het zinkende schip horen verlaten. Het ministerie liet weten niet op de hoogte geweest te zijn, de oppositie smulde van de knulligheid en schreeuwde opnieuw om haar ontslag, zelfs partijgenoten vonden het filmpje hoogst onhandig. De weinige steun die ze nog had, slonk als sneeuw in de zon van de veel te warme nieuwjaarsdag.

Vorige week was het dan zover. De Hängepartie werd ingezet, Barbertje moest hangen. Lambrechts opvolger Boris Pistorius krijgt nu de eervolle taak om het Duitse leger uit het slop te trekken. De Duitse krant Die Welt kopt: “Und schon gerät Pistorius in den Krisenstrudel deutscher Sicherheitspolitik.“ Duitsers houden van een lekkere Strudel, een soort van bladerdeeggebak gevuld met verrijkte appelmoes. Maar Strudel betekent ook draaikolk.

Zal de nieuwbakken defensieminister het hoofd boven water kunnen houden of zien we hem binnenkort pruilend zittend aan het kattentafeltje, daar in de hoek, weggemoffeld?