Wat is precies 'völlig bekloppt', Olaf Scholz?
Duitse taalvondsten #14

De actiegroep wil af van de collectieve verslaving aan fossiele brandstoffen en een snelheidslimiet van 100 kilometer per uur op de Duitse snelwegen. Ze vragen om de herinvoering van het maandelijkse openbaarvervoerskaartje van 9 euro waarmee Duitsers in de zomer van 2022 verleid werden de auto te laten staan. Ze dringen ook aan op een burgervergadering die de regering aanbevelingen doet over hoe Duitsland tegen 2030 koolstofneutraal kan worden.

De activisten spreken openlijk en handelen radicaal, maar altijd zonder geweld. Bij temperaturen onder nul of in de brandende zon blokkeren ze hoofdwegen in grote steden en plakken ze zich met superlijm vast op het ruwe beton. Ze besmeuren de gevels van politieke hoofdkantoren en gooiden aardappelpuree naar kunstwerken (zonder blijvende schade aan te richten). In december 2022 hakten ze de top van de kerstboom onder de Brandenburger Tor in Berlijn af. "Dit is slechts het topje van de kerstboom", verklaarden ze.

De meeste Duitse politici reageren boos en beschuldigen de activisten ervan chaos te zaaien, saboteurs of zelfs terroristen te zijn. De liberale minister en partijvoorzitter Christian Lindner (FDP) beweert dat het blokkeren van wegen en snelwegen niets anders is dan 'fysiek geweld'. Volgens de groene minister van Economische Zaken en Klimaatbescherming Robert Habeck maakt 'ontwrichtend protest mensen boos, verdeelt het de samenleving en levert het geen nuttige bijdrage aan klimaatbescherming'. Bondskanselier Scholz verklaarde tegenover een groep leerlingen dat hij het 'völlig bekloppt' − compleet gestoord − vindt dat de leden van Letzte Generation zich aan wegen en kunstwerken vastkleven.

Bewust kinderloos

Völlig bekloppt? Dergelijke kritiek gaat voorbij aan de klimaatangst die veel mensen voelen. Ze willen het nieuws niet langer volgen en kloppen aan bij psychologen. Sommige volwassenen zijn bewust kinderloos omdat ze niet weten wat de nabije toekomst brengt. 

Völlig bekloppt? Wie kan beweren dat andere manieren van protesteren meer resultaat opleveren? Ikzelf heb mijn stem schor gezongen op talrijke klimaatbetogingen, heb mijn familie en vrienden verveeld met talloze petities, ik doneer al decennia maandelijks aan Greenpeace. Wat heb ik bereikt? Toen ik deze column aan het schrijven was, verscheen in de Belgische krant De Standaard een nieuwe studie van Britse en Chinese wetenschappers die aantoont dat bij ongewijzigd beleid tegen 2070 2 miljard mensen op een plek wonen waar de hitte onleefbaar is. Tegen 2090 zou dat aantal oplopen tot 3,7 miljard mensen, een derde van de wereldbevolking. 

Op 24 mei 2023 hebben Duitse politiediensten de aanval ingezet op de activisten van Letzte Generation. In totaal werden 15 woningen en bedrijfspanden in 7 deelstaten door ongeveer 170 agenten doorzocht. Volgens de politie worden de verdachten ervan beschuldigd een inzamelingsactie te hebben georganiseerd om verdere misdaden te financieren. Twee activisten zouden volgens de politie in april 2022 hebben geprobeerd de oliepijpleiding Trieste-Ingolstadt te saboteren.

Razzia's

Völlig bekloppt, stellen de actievoeders van Letzte Generation. Ze ontkennen heftig criminelen te zijn. Ze geven toe dat de razzia’s hun angst inboezemen, maar ze willen zich niet laten tegenhouden. Ondanks de invallen en het blokkeren van websites, twitterkanalen en bankrekeningen, zullen ze doorgaan met hun blokkades en protestmarsen. "De inval betekent niet dat het verzet stopt. We zijn niet bang voor een proces. Wij geloven in de rechtsstaat."

De laatste tijd zijn er herhaaldelijk discussies gevoerd over de vraag of Letzte Generation als criminele organisatie moet worden aanzien. Voormalig voorzitter van het Constitutioneel Hof Andreas Voßkuhle stelt in de Rheinischen Post: "Vergeleken met de acties van de antikernenergiebeweging of de krakersscene, spelen de klimaatklevers tegenwoordig onschuldige zandbakspelletjes." Protestonderzoeker Vincent August van de Berlijnse Humboldt Universiteit zei tegen rbb-Inforadio dat hij de klimaatactivisten niet als een radicale groep beschouwt: "Ze staan ver af van methoden als moorden en ontvoeringen."

De Verenigde Naties dringen aan op bescherming van de activisten. "We hebben hen nu meer dan ooit nodig", zei een woordvoerder van VN-secretaris-generaal António Guterres. “De demonstranten oefenen op cruciale momenten druk uit op regeringen en bedrijfsleiders om veel meer te doen. Zonder hen zouden de mondiale klimaatdoelstellingen al buiten bereik zijn."

Op 23 september 2014 tweette Barack Obama: 'Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van de klimaatverandering voelt, en de laatste generatie die er iets aan kan doen.' Hij schreef dit bijna tien jaar geleden. Intussen worden er in Duitsland weer meer kolen gewonnen, wordt de klimaatbeschermingswet afgezwakt en negeert de liberale verkeersminister Wissing de klimaatdoelstellingen voor verkeer, en hij komt ermee weg. Hoe bekloppt is dat?