Ypsilantie slachtoffer muiterij Hessische SPD
Nieuws

Morgen stemt de Hessische SPD over een mogelijk rood-groen-rode regering met Ypsilanti aan het hoofd. Maar vier van haar partijgenoten kondigen aan tegen haar te stemmen.

Zonder hun steun kunnen de onderhandelingen met de Groenen en Die Linke niet worden voortgezet. “Die Linke wil de sociaal-democratie alleen maar schade toebrengen”, aldus een van hen. Muiterij binnen de eigen gelederen doet Ypsilanti de das om.

De vier zijn bang dat een extreem-linkse koers van de rood-groen-rode coalitie de Hessische economie schaadt. Volgens de tegenstemmers zijn tienduizenden banen in gevaar. Zo zou de coalitie het aantal vluchten op de luchthaven van Frankfurt am Main willen terugdringen.

Persoonlijk drama

Het gebrek aan steun binnen haar eigen fractie betekent een persoonlijk drama voor Ypsilanti. Die Linke spreekt van een “zwarte dag voor Hessen”. Volgens de Linkspartei hebben “reactionaire krachten uit de rechtervleugel van de SPD” de CDU weer dichterbij het pluche geholpen.

Ook de Hessische Groenen zijn onaangenaam verrast. “We wisten dat het moeilijk zou worden een coalitie te vormen”, zegt een Bondsdaglid van de Groenen. “Maar we hebben altijd voorzichtig vertrouwd op een goede afloop.” Gisteren stemden de Hessische Groenen nog massaal voor een deelstaatregering met Ypsilanti aan het hoofd.

Uitgelaten stemming bij CDU

De CDU heeft officieel nog niet gereageerd op het bericht, maar volgens Der Spiegel heerst een uitgelaten stemming op het Hessische hoofdkantoor in Wiesbaden.

Afgelopen vrijdag riep de zittende Hessische minister-president Roland Koch (CDU) christen-democratische kiezers op vijftig euro te doneren aan de partij. Met dat geld zou hij vlugschriften drukken en verspreiden om de Hessische burger ervan te overtuigen dat een rood-groen-rode coalitie een ramp zou betekenen voor de deelstaat.

Koch heeft nu uiteindelijk hulp uit onverwachte hoek gekregen. Want eind september leek niets meer een regering-Ypsilanti in de weg te staan. In een testronde stemden 41 van de 42 SPD-fractieleden haar tot minister-president.

Ypsilanti wilde in eerste instantie de volledige steun van haar fractie, maar dat liet ze later varen. Een tegenstem van een sociaal-democraat met gewetensbezwaren zou een meerderheid niet in gevaar brengen, maar nu serieus werd gestemd, is dit wel gebeurd.

De CDU noemde deze testronde “een farce”, aangezien niet over inhoudelijke thema’s werd gestemd. Achteraf gezien hebben de christen-democraten gelijk gekregen.

Gebed zonder eind

De Hessische regeringsformatie lijkt zo een gebed zonder eind te worden. In januari dit jaar moest regeringpartij CDU bij de deelstaatverkiezingen een fors verlies slikken, waardoor de coalitie met de liberale FDP niet meer op een meerderheid kon rekenen. Ypsilanti’s SPD en Die Linke kwamen als winnaars uit de verkiezingsstrijd.

Vooral de electorale winst van Die Linke leverde meteen een groot probleem op voor de regeringsformatie. Hierdoor kan zowel de zittende coalitie als een nieuw te vormen regering tussen SPD en de Groenen geen meerderheid bereiken.

Alleen de steun van Die Linke zou een door Ypsilanti gewenste coalitie tussen de SPD en Groenen net mogelijk maken. Maar voordat hierover serieus werd onderhandeld, stond deze mogelijkheid al hevig ter discussie.

Zo zou een rood-groen-rode coalitie slechts een flinterdunne meerderheid hebben. Daarbij gaat een dergelijke regering met de extreem-linkse Linkspartei vele kiezers te ver. Ook binnen de SPD, die eigenlijk op welk niveau dan ook niets wil weten van samenwerking met Die Linke. Zo kostte de halfslachtige omgang met Die Linke voormalig SPD-lijsttrekker Kurt Beck op landelijk niveau de kop.

Belangrijker is nog dat de partij voortkomt uit de communistische partij van de DDR, de SED. Als een partij met een ondemocratische achtergrond voet aan de grond krijgt in een West-Duitse deelstaat, kan dat op termijn ook landelijke consequenties hebben.

Nu al snoept Die Linke veel stemmen af van de sociaal-democraten. Een salonfähige Linkspartei die zich succesvol profileert als een acceptabel alternatief voor de progressieve kiezer, kan een grote electorale bedreiging betekenen voor de SPD.

Buiten economische redenen is het voor veel sociaal-democraten bijzonder moeilijk te verteren om afhankelijk te zijn van Die Linke. De partij bestaat voor een deel uit overgelopen SPD’ers, met als bekendste voorbeeld de voormalige minister van Financiën onder toenmalig bondskanselier Schröder, Oskar Lafontaine.

Spiegel Online / faz.net / Frankfurter Rundschau Online / heute.de / tagesschau.de

Afbeeldingen:

DPA/Picture Alliance