Tussen Derde Rijk en Duitse deling
Samenvatting, 1945-1949
Op 7 mei 1945 ondertekende generaal Jodl in Reims de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse troepen aan de geallieerden. Generaal Keitel deed hetzelfde een dag later in Berlijn, in tegenwoordigheid van de Russische generale staf. Duitsland beleefde zijn Stunde Null. Het land was in materieel, economisch, politiek en moreel opzicht failliet. Toch hoefde men niet helemaal opnieuw te beginnen. De oude infrastructuur kon uiteindelijk op een nieuwe leest worden geschoeid.
© Bundesbildstelle/00047258De omgeving van de Brandenburger Tor in Berlijn ligt in puin. Foto van 1 mei 1945.
De geallieerden hadden geen duidelijk plan opgesteld hoe ze in het verslagen Duitsland te werk zouden gaan. Demilitariseren en denazificeren, daar waren de Russen, Britten en Amerikanen het wel over eens. Ze spraken daarom af dat Duitsland, in afwachting van een hereniging, in bezettingszones verdeeld zou worden en dat er een politieke zuivering zou plaatsvinden. Maar tijdens de conferenties in Jalta en Postdam werd duidelijk dat het geallieerde kamp over veel andere zaken van mening verschilde.
Al snel na het einde van de oorlog kwam Europa in het teken te staan van de tegenstellingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Churchill, inmiddels premier-af, sprak in Fulton (VS) in een beroemd geworden rede van `een ijzeren gordijn' dat het Europese continent in tweeën deelde. Aan de ene kant stond het democratische West-Europa, gesteund door Amerika, aan de andere kant het communistische Oost-Europa, onder invloed van de Sovjet-Unie.
Duitsland was het gebied in Europa waar de voormalige bondgenoten recht tegenover elkaar kwamen te staan. Tijdens de blokkade van Berlijn (1948) bereikte het conflict een hoogtepunt. De blokkade leidde ertoe dat de westerse geallieerden het initiatief namen tot de oprichting van een West-Duitse federale staat.
In 1949 kwam de BRD tot stand. De communisten volgden een paar maanden later met de DDR. Duitsland was in tweeën gesplitst.