Matte voorstelling in spectaculair gebouw
Dogtroep speelt in Rem Koolhaas' ambassade in Berlijn

Eenmaal binnen worden de bezoekers bewust aan hun lot overgelaten. Zonder nadere toelichting gaat het als vanzelf de trap op, richting dak. 'Trap' is eigenlijk niet het juiste woord: dit is het al vaak besproken 'traject', het licht-hellende zigzag-parcours van aluminium, dat de bezoeker vrijwel ongemerkt langs een tiental niveaus omhoog voert. Het publiek is enthousiast over de groene glasbodem, de werking van het fel-oranje licht op het koele aluminium en het inderdaad adembenemende uitzicht op de televisietoren van Berlijn. Zoveel frivoliteit, wie had dat van een ambassade verwacht? Opvallend afwezig zijn daarentegen de kunstenaars van Dogtroep. De ongeregisseerde ontmoetingen tussen spelers en publiek, waarvan in de aankondiging gewag wordt gemaakt, blijven achterwege. Of toch, daar, achter de glaswand van een overloop: een driftig boenende vrouw. Stelt dat niet een Oost-Europese schoonmaakster voor, zwoegend voor een schamel loon? Dat moet het publiek maar voor zichzelf beoordelen. Commentaar wordt niet gegeven. Hoewel het programmafoldertje op spannende wijze spreekt van een wandeltocht "op eigen risico", is van enige opwinding bij de bezoekers voorlopig geen sprake - behalve dan over het gebouw.

Eenmaal aanbeland op het dak is het panorama-uitzicht wel voortreffelijk. Aan de linkerkant ontelbare rijen Oost-Berlijnse Plattenbau-flats; aan de rechterkant, achter het kantoorgebouw waar de ambassade tot voor kort huisde, de glazen Rijksdagkoepel in West-Berlijn. Wie scherp kijkt, ziet de bezoekers daar ook uittorenen boven de zetel van de politiek. Een stukje naar links de moderne hoogbouw van de Potsdamer Platz; op de voorgrond rechts het Palast der Republik, het met sloop bedreigde partijgebouw uit de DDR-tijd. Het uitzicht onder de schemerende zomerlucht boven Berlijn is een regelrechte tractatie. Met de voorstelling echter heeft dit - wederom - weinig van doen. Vrijwel niemand schenkt aandacht aan het zestal geluidloze beeldschermen met video-art op het dak, of aan de zigeunervrouw die bij de ingang van de lift om vuur vraagt. De wandeltocht door de ambassade komt neer op een zelfstandige ontdekkingstocht, slechts doorkruist door een handvol sporadisch opduikende, zwijgzame gestaltes. Voor de meeste bezoekers vormt dit geen enkel bezwaar; zij kwamen toch vooral voor het gebouw. De voorstelling heeft eronder te lijden. De open atmosfeer die vermoedelijk was beoogd, wil niet ontstaan. Het geheel heeft meer weg van een roedel kuierende dagjesmensen.

Richting tribune
Beneden verzamelt het publiek zich in de foyer. Door de grote glazen wand kijkt men uit over het Spreekanal. Het door fantasierijke Nederlanders in Berlijn inmiddels tot 'typisch Nederlands' omgedoopte uitzicht - water, een sluisje, een of twee bootjes - wordt grotendeels aan het zicht onttrokken door de tribune in de ambassadetuin. Hier gaat dadelijk de eigenlijke voorstelling van start. Een zangkoor, bestaande uit Berlijnse kleinkunst-studenten, zet zachtjes in. Dit is het teken zich richting de tribune te begeven. Het Duitse publiek is gespannen, de meeste mensen zijn dankzij de lokale kranten inmiddels op de hoogte van de reputatie die Dogtroep in Nederland geniet. Wat zal ons worden voorgeschoteld?

Een spectaculaire show vol licht- en geluidseffecten, waarin het ambassadegebouw nu ondubbelzinnig dienst doet als ondoordringbare 'vesting Europa'. Meer laat zich hier niet verklappen, behalve dan dat de scènes elkaar nu in adembenemend tempo opvolgen. Bijna een uur lang schallen de echo's van de instrumentale muziek over de Spree; nu rustig, dan weer gejaagd. Mitrailleursalvo's en zoeklampen doorspekken het geheel. Dogtroep is zichtbaar beter in haar element dan eerder op de avond binnen. Wist zij in eerste instantie zelf misschien ook niet wat precies aan te vangen met het uitdagende gebouw van Koolhaas? In ieder geval maakt de eindvoorstelling veel goed. De avond dreigde al te vlak te blijven. Toch heerst na afloop de nasmaak van een gemiste kans. De aantrekkelijke eindshow bleek niet voldoende om het koel werkende gebouw definitief tot leven te wekken. Lof is er tenslotte voor de Nederlandse ambassade in Berlijn, die het heeft aangedurfd om haar deuren te openen voor het altijd experimenterende en onvoorspelbare kunst-ensemble.

Mark Schenkel is student Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en schrijft regelmatig artikelen voor het Duitslandweb. Momenteel studeert hij aan de Humboldt Universität in Berlijn.