Werken over de grens zo makkelijk nog niet
Kansen en beperkingen voor werkloze Nederlanders in Duitsland

Laat die Hollanders maar komen, is het credo in Emsland en Bentheim, Duitse regio’s over de grens bij Twente. De bouwsector is daar booming. Om de vraag naar personeel aan beide kanten van de grens bij elkaar te brengen, heeft de Eems Dollard Regio - een grensoverschrijdend samenwerkingsorgaan van bestuurders - een online-vacaturebank geopend. Via de zogeheten Euregio Jobroboter zijn zo'n 60.000 vacatures in het gebied te vinden, het merendeel in Duitsland. Bij het intypen van Bauleiter komen er maar liefst 173 vacatures uitgerold.

Ook in het Duitse Haren - niet te verwarren met het Nederlandse dorp bekend van het Project X-feest – zijn Nederlanders welkom. Het daar gevestigde vakantiecentrum Schloss Dankern organiseerde in maart zelfs een informatieavond voor baanzoekers uit Nederland. “We zoeken 400 mensen, en dat is lastig want in onze regio is maar 3 procent werkloosheid. Aan de Nederlandse kant van de grens is dat 12 procent”, legt bedrijfsleider Detlev Lüke uit.

Vacatures

Niet alleen in de bouw en in het toerisme zijn er in Duitsland vacatures. Er wordt ook personeel gevraagd in de kinderopvang en in technische beroepen. Het staat in schril contrast tot de situatie in Nederland. Dat bleek ook toen het Europese statistiekbureau vorige maand Eurostat de laatste werkloosheidscijfers van EU-landen presenteerde. In Duitsland is de werkeloosheid in het afgelopen jaar van 5,6 naar 5,4 procent gedaald. In Nederland nam ze juist toe: het percentage ging van 4,9 naar 6,2 procent.

Volgens EURES, de Europese organisatie voor werkzoekenden, heeft dit gevolgen voor de arbeidsmobiliteit in de grensregio’s. Of in ieder geval voor een aanzet daartoe. “Ineens proberen Nederlandse gemeenten hun werklozen in Duitsland aan een baan te helpen”, aldus Hans-Joachim Kaufmann van EURES.

Trend

Samenwerking in de grensregio zoals het Jobroboterproject is niet nieuw, legt Kaufmann uit. “We brengen al zo‘n 18 jaar partijen bij elkaar, maar tot nu toe waren het vooral de Duitse werkzoekenden die daarvan profiteerden. In 2003 ging in Duitsland de bijstand met het invoeren van Hartz-IV-uitkering naar beneden. In Nederland konden de Duitsers goed verdienen en dus werd het langzaam maar zeker normaal voor hen om ook hier naar banen te gaan zoeken.” Andersom was daar minder sprake van. “Enkele hoogopgeleide Nederlanders gingen in Düsseldorf in de dienstverlening werken, maar dat was het wel.”

Nu het in Nederland economisch minder gaat, keert de trend. Meerdere regionale bestuurders - bijvoorbeeld wethouder Jan Scholtens van Millingen - riepen de afgelopen maanden Nederlanders op om de arbeidsmarkt in Duitsland eens te gaan verkennen. “Een paar weken geleden was ik op een werkbeurs in Kleef en zag daar ook meerdere Nederlanders rondlopen”, zegt Kaufmann. “Tot mijn verbazing, want die had ik daar nog nooit gezien.”

Hindernissen

Nederlanders die in Duitsland aan de slag willen, moeten zich wel over het een en ander heenzetten. De lonen zijn in Duitsland lager en diploma’s worden niet altijd erkend. Ook verlies je belastingvoordelen als je in Duitsland in dienst treedt. Zo kun je bijvoorbeeld je hypotheekrenteaftrek kwijtraken. Kaufmann: “De sociale zekerheid is bij jullie goed geregeld. Als ik werkloos en Nederlander was, zou de motivatie om over de grens te gaan om in Duitsland te werken waarschijnlijk niet groot genoeg zijn.”

De arbeidsmarktdeskundige heeft om die reden moeite met Nederlandse bestuurders die werklozen zomaar oproepen werk te gaan zoeken in Duitsland. “Die bestuurders bedoelen het vast goed, maar ze kunnen beter in overleg gaan met Duitse partners dan dit soort dingen te zeggen." Ook zouden ze volgens Kaufmann in Den Haag kunnen lobbyen zodat er een nieuwe belastingwet komt die Nederlanders compenseert die in Duitsland werken. “Zo’n wet bestaat voor grenswerkers in België al jaren. Die voor Duitsland is al een tijdje in de maak, maar nog steeds niet geratificeerd door het Nederlandse parlement.”

Kaufmann hoopt dat het snel geregeld wordt. “Er is werk en werklozen die echt willen, hebben zeker kansen aan de andere kant van de grens. Maar zolang ze niet gecompenseerd worden, gaan werkloze Nederlanders hiervoor echt niet naar Duitsland.”