Die Linke zoekt nieuwe partijtop
Partij vreest nieuwe Oost-West-richtingenstrijd

Update 26 januari 2010: Vicevoorzitter Klaus Ernst en vicefractievoorzitter Gesine Lötzsch worden de nieuwe partijleiders van Die Linke. Dat bevestigde Gregor Gysi vandaag op een persconferentie. Hij wil zelf geen partijleider worden. Het bestuur heeft met de kandidatuur van Ernst en Lötzsch ingestemd. Zij worden op het partijcongres in mei benoemd.

Verschillende hoge partijfunctionarissen willen het bestaande model van twee partijleiders, een Oost- en een West-Duitse, behouden. Zij vrezen dat de partij anders uiteen valt. De Linkspartei ontstond in 2007 uit een fusie van de West-Duitse WASG en de Oost-Duitse PDS.

Tot nog toe werd Die Linke geleid door WASG-voorman Oskar Lafontaine en PDS-leider Gregor Gysi. Zaterdag maakte Lafontaine zijn vertrek uit de politiek bekend. Hij lijdt aan kanker. Omdat ook andere leden van de Linke-top zich op het volgende partijcongres in mei niet meer kandidaat willen stellen, heeft de partij vrijwel een compleet nieuwe leiding nodig. De bedoeling was over te stappen op één leider. Dat besluit lijkt nu te worden teruggedraaid om de continuïteit van de partij niet in gevaar te brengen.

SED-verleden

De profielen van de radicalere West- en de pragmatischere Oost-Duitse partijvleugels lopen nogal uiteen. De Wahlalternative Soziale Gerechtigkeit (WASG) werd in 2004 opgericht door kritische sociaaldemocraten en vakbondsleden. Zij vonden de SPD te flets en niet meer solidair genoeg. De Partei des demokratischen Sozialismus (PDS) was de opvolgerpartij van de SED, de communistische partij die de macht had in de DDR. Die Linke trekt in het Oosten veel kiezers die ontevreden zijn met hun positie in het verenigde Duitsland.

De uit Beieren afkomstige vicevoorzitter Klaus Ernst vreest een nieuwe richtingenstrijd in de partij en wil “een eensgezinde partijtop met een duidelijke strategie”. Het moet “duidelijk zijn dat we geen Oostpartij zijn”, aldus Ernst. Een deel van Die Linke ziet hem als West-Duitse kandidaat voor het voorzitterschap.

Anderen pleiten voor een vrouw in de top. Daarvoor komt een aantal vrouwen uit de PDS-stal in aanmerking, zoals Bondsdaglid Petra Pau en vicefractievoorzitter Gesine Lötzsch. Ook gaan er stemmen op Gregor Gysi als enige voorzitter te houden. Hij wordt gezien als de verbindende figuur waar de partij naar zoekt. Maar hij kampt met zijn gezondheid – hij heeft meerdere hartaanvallen gehad - en heeft het druk genoeg als fractieleider, een functie die hij naast zijn voorzitterschap vervult.

Lafontaine

Die Linke hoopt met een nieuwe partijtop op nieuwe kansen voor samenwerking met de SPD en Die Grünen op landelijk niveau. Lafontaine vormde voor de SPD een barrière. Hij was jarenlang een van de belangrijkste politici van de sociaaldemocraten. In 1999 stapte hij totaal onverwacht op als SPD-minister van Financiën in de rood-groene regering van Gerhard Schröder (SPD) en trok zich terug uit de politiek. In 2005 keerde hij terug als voorman van de WASG, de linkse concurrent van de SPD.

Die Linke won bij de laatste verkiezingen in 2009 11,9 procent van de stemmen. In 2005 was dat nog 8,7 procent. De partij is inmiddels in twaalf van de zestien Duitse deelstaatparlementen vertegenwoordigd. In Berlijn en Brandenburg maakt ze deel uit van een regeringscoalitie met de SPD.