Geen verrassing bij verkiezing bondspresident

De Bundesversammlung bestaat uit de 736 leden van de Bondsdag en 736 afgevaardigden die door de deelstaatparlementen zijn uitgekozen. Die afgevaardigden hoeven geen politicus te zijn;  traditiegetrouw worden ook prominente Duitsers gestuurd, en mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de samenleving. Enkele opvallende genodigden zijn viroloog Christian Drosten, rapper Lady Bitch Ray en voetballer Leon Goretzka. Ook het extreemrechtse AfD-lid Björn Höcke zal namens de deelstaat Thüringen aanwezig zijn.

Vanwege de coronamaatregelen zal de vergadering niet zoals gewoonlijk plaatsvinden in de Rijksdag maar in het ruimer opgezette Paul-Löbe-Haus. Er zijn twee stemrondes waarbij een absolute meerderheid vereist is. Dat Steinmeier herkozen zal worden is vrijwel zeker: hij heeft de steun van alle coalitiepartijen en deze zijn met 776 van de 1472 al goed voor een absolute meerderheid, waardoor een derde stemronde niet nodig zal zijn, schrijft Redaktionsnetzwerk Deutschland.

Steinmeier

Steinmeier is een oudgediende in de sociaaldemocratische SPD en een ervaren bestuurder. Hij was eerder onder meer chef van de kanselarij, vice-kanselier en minister van Buitenlandse Zaken. Steinmeier hecht bijzonder veel waarde aan de democratie en heeft zich in het verleden regelmatig uitgesproken tegen populisten zoals de politici van de AfD en de voormalige Amerikaanse president Trump. Tijdens de coronapandemie nam hij het op voor de Duitse cultuursector, die hard door de maatregelen werd getroffen. Hij organiseerde concerten zonder publiek in zijn werkpaleis, Schloss Bellevue.

De president is populair, niet alleen bij de eigen partij. In de gezaghebbende peiling ARD-Deutschlandtrend van februari gaven aanhangers van vrijwel alle partijen aan tevreden tot zeer tevreden te zijn met Steinmeier. De aanhangers van de AfD vormen hierop de uitzondering, zij zijn ontevreden over hoe Steinmeier zijn werk doet.

Andere kandidaten

De regeringspartijen SPD, FDP en Die Grünen en ook de CDU/CSU hebben aangegeven voor Steinmeiers herverkiezing te zullen stemmen. Toch is hij niet de enige kandidaat bij de verkiezingen. Zo heeft Die Linke de partijloze Gerhard Trabert voorgesteld als kandidaat. Trabert is zich ervan bewust dat hij geen kans maakt, toch wil hij zijn kandidaatschap gebruiken om mensen op armoede en onrecht in het land te wijzen. Ook Freie Wähler-kandidate Stefanie Gebauer weet dat ze weinig kans maakt om de verkiezingen te winnen. Zij motiveert haar kandidatuur door te stellen dat er in een democratie keuze moet zijn.

De AfD schoof opmerkelijk genoeg CDU’er Max Otte naar voren. Otte is voorzitter van de rechtsconservatieve WerteUnion, een inofficiële vleugel van de CDU. De CDU heeft zeer verontwaardigd op Otte’s kandidatuur gereageerd en is een procedure begonnen om hem uit de partij te zetten.

Ceremoniële functie

Als Steinmeier wint zal hij opnieuw 5 jaar lang het Duitse staatshoofd zijn. In Duitsland heeft de president vooral een ceremoniële rol. Hij maakt bijvoorbeeld niet zelf wetten, maar ondertekent ze wel voordat ze in kracht treden. Met staatsbezoeken in het buitenland of ontvangsten van buitenlandse gasten in Duitsland heeft de bondspresident een vertegenwoordigende rol. 

Ook is de president degene die de bondskanselier benoemt, nadat die door het parlement is gekozen. De bondspresident benoemt en ontslaat daarnaast andere functionarissen, zoals ministers en rechters. In uitzonderlijke gevallen kan hij de Bondsdag, de Duitse Tweede Kamer, ontbinden en nieuwe verkiezingen uitroepen. Dit gebeurde bijvoorbeeld in 2005, toen bondskanselier Schröder de steun van de meerderheid van de Bondsdag verloor.