Koekjesfabrikant Bahlsen profiteerde van dwangarbeid

Bahlsen raakte in 2019 in opspraak toen Verena Bahlsen, een familie-erfgename die ook in het bedrijf werkt, zei dat dwangarbeiders in de koekjesfabriek tijdens de oorlogstijd goed behandeld waren en relatief goed betaald hadden gekregen. Het veroorzaakte een storm van kritiek in Duitsland en Verena Bahlsen bood al snel haar excuses aan. De ophef was voor het bedrijf aanleiding om grondig onderzoek naar het verleden te laten doen, waarvoor twee historici werden ingehuurd. 

Uit het onderzoek, dat woensdag werd gepresenteerd, blijkt dat Bahlsen nauwe banden had met het nazi-regime. Het bedrijf steunde Hitler actief, produceerde onder meer koekjes voor de Wehrmacht en profiteerde van de 800 buitenlandse dwangarbeiders die er tussen 1940 en 1945 werkten. Dat is vier keer zoveel als eerder werd aangenomen. Het waren vooral vrouwen uit Polen en later Oekraïne. Als 'minderwaardige' Ostarbeiter waren zij onderhevig aan racistische discrimininatie, leefden ze in barakken gescheiden van de rest en moesten zij het doen met weinig eten en medische zorg. 

Ook hoopte Bahlsen te kunnen profiteren van de door nazi-Duitsland bezette gebieden. Werner Bahlsen beheerde in 1942 en 1943 een grote koekjesfabriek in Kyiv in de hoop die na de oorlog in zijn bedrijf te kunnen opnemen. Toen dat mislukte plunderde Bahlsen die fabriek en verhuisde de machines naar zijn fabriek in Hannover, schrijft Die Welt. 

De familie Bahlsen zegt geschokt te zijn door de uitkomsten, waarvan ook een vuistdik boek is verschenen. “We betreuren ten zeerste het onrecht dat deze mensen bij Bahlsen is overkomen. We betreuren ook dat we deze moeilijke waarheid niet eerder onder ogen hebben gezien.” Wat de gevolgen van het onderzoek zijn valt nog te bezien. In het hoofdkantoor van de koekjesfabrikant in Hannover komt een plaquette te hangen om de dwangarbeiders te herdenken. 

Veel Duitse bedrijven profiteerden tijdens de nazi-tijd van dwangarbeid, terwijl de arbeiders vaak overgeleverd waren aan mensonterende omstandigheden. Grote bedrijven zoals Volkswagen, Siemens, Krupp en Hugo Boss lieten eerder al onder grote publieke druk historisch onderzoek doen naar hun verleden met dwangarbeiders. Bij kleinere bedrijven, zoals Bahlsen, gebeurt dat de laatste jaren ook steeds meer. Lees meer bij Tagesschau en Die Welt

Duitslandweb-redacteur Lynn Stroo vertelde hierover bij het Vlaamse radioprogramma 'De wereld vandaag' op Radio1.be (22-8-2024)