Boeken

(25 juli 2005) Terwijl de Tweede Wereldoorlog nog altijd niet helemaal is verwerkt, dient zich al een nieuw hoofdstuk aan in de Duitse Vergangenheitsbewältigung: de protestjaren. Wolfgang Kraushaar beschuldigt de generatie van '68 ervan net zo antisemitisch te zijn geweest als de generatie van hun ouders. De natie reageert geschokt.

(8 juni 2005) Een Nederlands boek over de Duits-Poolse grensstreek is niet bepaald een voor de hand liggend project. Duitsland is niet sexy en ook aan Polen is in lezend Nederland nauwelijks een belegde boterham te verdienen, zo merkt Annemieke Hendriks terecht op in het nawoord van haar boek 'Gespleten land'. Toch hebben zij en uitgever Bas Lubberhuizen het aangedurfd deze regio, die rijk is aan historische gebeurtenissen, in kaart te brengen.

(17 mei 2005) De Duitse historicus Götz Aly heeft met ‘Hitlers Volksstaat. Raub, Rassenkrieg und nationaler Sozialismus’ een trend in de jongste Duitse literatuur en geschiedschrijving doorbroken. Met de novelle ‘Im Krebsgang’ van Günter Grass en de studie ‘Der Brand’ van Jörg Friedrich kwamen de Duitse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in het middelpunt van de belangstelling te staan. Bij Aly keren de Duitsers terug als daders – en wel als profiteurs van het op grote schaal beroven van de joden en de bezette landen door het nazi-regime. Hitlers Gefälligkeitsdiktatur ‘kocht’ door sociale voorzieningen en gunsten de loyaliteit van de meerheid van het Duitse volk.

(5 april 2005) Vanaf september 1939 stak nazi-Duitsland Europa in brand. Om deze te blussen moesten de geallieerden Duitse steden in puinhopen veranderen, want de brandstichter in Berlijn wilde niet opgeven, ook toen hij wist dat de oorlog was verloren. Zijn secretaresse Traudl Junge hoorde Hitler op 25 april 1945 tijdens een maaltijd in de Führerbunker zeggen: "Maar Duitsland is verloren. Het was niet rijp genoeg en niet sterk genoeg voor de taak die ik hem had toegedacht."

(1 april 2005) Van de kinderen van Albert Speer, Hitlers huisarchitect en bewapeningsminister, hebben we tot nu toe niet veel gehoord. Uitzondering hierop is zijn oudste zoon, eveneens Albert geheten, die in zijn vaders voetsporen is getreden en naam maakt in Azië als architect. Nu heeft ook Speers dochter Margret een boekje open gedaan over haar vader. Maar voegt haar autobiografie ‘Sind Sie die Tochter Speer?’ wel iets toe?

(11 maart 2005) Politiek geweld speelt in de Duitse geschiedenis een belangrijke rol. Een nieuwe bundel van het Duitsland Instituut, 'Politiek geweld in Duitsland. Denkbeelden en debatten', gaat daar diep op in. Het boek verschijnt deze week bij Mets en Schilt Uitgevers en wordt aanstaande vrijdag, 18 maart, gepresenteerd.

(24 januari 2005) Tot de bijzonderheden van de Duitstalige literatuur behoort het verwerken van dramatische en ingrijpende episodes in een grote roman. Verbeelding en werkelijkheid worden samengebracht.

Door Pim Huijnen Bovenstaand citaat legt enigszins uit wat de Duitse filosoof Peter Sloterdijk bedoelt met de titel van zijn zoektocht…

(20-01-2005) Zowel in de Verenigde Staten als in de Bondsrepubliek groeiden uit de schoot van de wijd geschakeerde protestbeweging van de jaren zestig gewelddadige groeperingen die met aanslagen op symbolische objecten en personen hoopten de revolutie naderbij te brengen. De Amerikaanse historicus Jermey Varon bregnt de Duitse en Amerikaanse bewegingen met elkaar in verband.

(20-01-05) Europese staten moeten een gedifferentieerde buitelandse politiek voeren, waarbij scherp onderscheden moet worden met wat voor staat men van doen heeft, meent veiligheidsexpert Robert Cooper in zijn boek 'The Breaking of Nations: Order and Chaos in the Twenty-First Century'.