Jaaroverzicht 2005: Tegen de regels
Opinie

Robert Hoyzer heeft voor de grootste schandvlek gezorgd in de geschiedenis van het Duitse betaalde voetbal. Hij overtrad de regels door te wedden op wedstrijden die hij zelf als scheidsrechter floot. “Zonder aanleiding”, zo luidde het gerechtelijk oordeel, “heeft hij verzaakt bij zijn belangrijkste plicht als scheidsrechter” en bracht daarmee de complete competitie in diskrediet. Het is niet verwonderlijk dat zijn gevangenisstraf opvallend hoger uitviel dan de geëiste voorwaardelijke straf. Duitsland liet de buitenwacht zien hoe het land omgaat met mensen die zich niet aan de regels houden.

Visa

Regels werden ook overtreden in Oekraïne, waar het Duitse consulaat dermate vrijgevig visa uitdeelde, dat ook smokkelaars, criminelen en prostituees Duitsland mochten binnenreizen. Althans, zo beweerde de christen-democratische oppositie. Haar leider Angela Merkel (CDU) sprak ferme taal: “We zullen zo duidelijk en streng als nodig is alles wat zich heeft afgespeeld aan het licht brengen”. En dus werd minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer (Die Grünen) op het matje geroepen om voor het eerst in de geschiedenis van de Bondsrepubliek voor draaiende camera’s zijn beleid te komen verdedigen.

Duidelijk werd daaruit vooral dat de oppositiepartijen in eerdere regeringen precies hetzelfde beleid hadden gevoerd. De poging van de oppositie om de rood-groene Bondsregering in aanloop naar de belangrijke verkiezingen in de deelstaat Noordrijn-Westfalen - die eveneens door Die Grünen en SPD werd geregeerd - in diskrediet te brengen mislukte daarmee. Dat voorkwam evenwel niet dat de regering daar een historische nederlaag behaalde. Dat was voor kanselier Gerhard Schröder (SPD) zo moeilijk te verkroppen, dat hij nog op de verkiezingsavond zelf vervroegde Bondsdagverkiezingen aankondigde.

Met die oproep gaf Schröder feitelijk aan de regels te zullen overtreden. Om een herhaling te voorkomen van de politieke wantoestanden die in de jaren dertig van de vorige eeuw tot de opmars leidden van de nationaal-socialisten, biedt de Duitse grondwet de mogelijkheid van vervroegde verkiezingen namelijk niet. Gespannen speculeerden politici, juristen en media daarom over de verwachte strategie van Schröder.

Vertrouwen

Een ander opvallend bericht aan het eind van het jaar kwam evenwel weer uit de voetbalwereld. Daar had een trainer de grens van het toelaatbare overschreden door een speler van de tegenpartij een kopstoot te verkopen. Het kostte Norbert Meier van MSV Duisburg zijn baan. Want een dergelijke overtreding van de geldende regels konden de autoriteiten een half jaar voor het WK niet door de vingers zien. Duitsland is een rechtstaat met duidelijke regels, zolang er geen verkiezingen moeten worden gehouden.

En verder afgelopen jaar:

JANUARI: Deelstaten mogen collegegeld heffen
FEBRUARI: Heide Simonis verliest, maar wil toch regeren
MAART: Duitsland ruziet over roetdeeltjes
APRIL: Duitser Joseph Ratzinger nieuwe Paus
MEI: Inwijding holocaust-monument in Berlijn
JUNI: Teleurstelling over Nederlands 'nee'
JULI: PDS en WASG verkiezingen in als Die Linkspartei
AUGUSTUS: Wat bezielt Edmund Stoiber?
SEPTEMBER: Duitsland kiest
OKTOBER: Vijftien jaar Duitse eenwording
NOVEMBER: Leve de bondskanselier
DECEMBER:Schröder spreekt alle kritiek tegen

Pim Huijnen is redacteur van het Duitslandweb.