Ook Duitse Gülen-scholen zien leerlingen vertrekken

De Turkse geheime dienst MIT heeft volgens een artikel in Welt am Sonntag van 21 augustus zesduizend informanten in Duitsland. De dienst heeft volgens Der Spiegel de Duitse geheime dienst BND verzocht invloed op gezagsdragers aan te wenden om Gülen-leden uitgeleverd te krijgen. Ook politici kregen van Turkse diplomaten dergelijke verzoeken.

In Duitsland zijn volgens een rapport van de veiligheidsdienst van Baden-Württemberg uit 2014 ongeveer 24 erkende privé-scholen van de Hizmet-beweging van Fethullah Gülen. Daarnaast zijn er ongeveer 150 huiswerkcentra gelieerd aan de beweging van de Turkse geleerde. Dit rapport is overigens online niet meer zo makkelijk terug te vinden. Eerder deze maand ontstond er ophef over omdat het Turkse consulaat-generaal in Stuttgart de veiligheidsdienst prees voor het goede recherchewerk. Het consulaat heeft het rapport gebruikt om een lijst op te stellen van aan Gülen gelieerde instellingen en ondernemers en vroeg de deelstaatregering van Baden-Württemberg om deze instellingen opnieuw aan een onderzoek te onderwerpen.

Boycotlijsten

Ook op internet en social media circuleren boycotlijsten van ondernemers, instellingen en personen die banden zouden hebben met de Gülen-beweging. Mensen op de lijst melden dat ze bedreigd worden en net als in Nederland zijn er ook al meerdere incidenten en bekladdingen geweest.

In Duitsland wonen 2,9 miljoen mensen met Turkse wortels. Het merendeel van de Duitse Turken is aanhanger van Erdogan; bij de Turkse verkiezingen in 2014 stemde volgens Duitse media 69 procent van de Turken in Duitsland voor de huidige Turkse president. Na de mislukte staatsgreep in Turkije eind juli kwamen tienduizenden Erdogan-aanhangers naar een demonstratie in Keulen.

Gülen-aanhang

Hoe groot de aanhang van Gülen is, is moeilijker te zeggen. Instellingen die ermee in verband worden gebracht, ontkennen die banden vaak en de organisatie heeft ook geen openlijke structuur. Volgens het rapport van de Veiligheidsdienst is de beweging “in vrijwel iedere grotere stad actief en probeert privé-scholen te openen”. De Amerikaanse denktank Pew Research Center stelde in 2010 dat Duitsland het land in Europa is waar de beweging het sterkst vertegenwoordigd is.

Hoeveel kinderen zich afmelden van scholen die aan Hizmet-gelieerd zouden zijn, is niet bekend. Maar regionale kranten berichtten deze week over uitzonderlijk veel afmeldingen bij instellingen in allerlei steden en dorpen, van een meisjesinternaat in het Beierse Jettingen tot de Dialog-scholengemeenschap in Keulen (zie hier en hier en hier). Sommige ouders kiezen een andere school omwille van de veiligheid; andere geven aan dat ze niet wisten dat de school banden had met de Gülen-beweging en willen zich daarom distantieren.

In Noordrijn-Westfalen is de Staatsschutz, die de staatsveiligheid moet bewaken, ingeschakeld, nadat een jongerencentrum in Gelsenkirchen door een groep van honderd Turken werd aangevallen en gesloopt.