Henning Radke: 'Als Duitser snap je Nederlands snel'
Serie DIA achter de schermen

Henning Radke neemt een aparte plaats in binnen het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA). Hij is in dienst van de Deutsche Akademische Austauschdienst (DAAD) die wereldwijd academische uitwisselingen tussen Duitsland en andere landen stimuleert. Als DAAD-Lektor werkt hij de ene helft van de week als docent Duits en Taalwetenschap aan de UvA. De andere helft van de week werkt hij voor de Duitslanddesk van het DIA.

Bij de Duitslanddesk stimuleert Henning de uitwisseling van Nederlandse studenten naar Duitsland. "We hebben bijvoorbeeld een eigen beursprogramma, het DIA-stipendium, voor Nederlanders die in Duitsland willen studeren of onderzoek willen doen", zegt hij. Dat is een succes gebleken: elk jaar neemt het aantal aanvragen voor het stipendium toe. Daarnaast bezoeken hij en zijn collega’s regelmatig scholen en universiteiten, waar zij voorlichting geven en DAAD- en eigen materiaal presenteren. Ook heeft de Duitslanddesk een programma met studentambassadeurs opgezet. "Dat zijn Nederlanders die in Duitsland hebben gestudeerd. Als ze terugkomen zijn ze vaak ontzettend enthousiast. Wij vragen ze of ze presentaties willen geven op scholen."

Voor Nederlandse studenten die naar Duitsland gaan, organiseert de Duitslanddesk twee à drie keer per jaar een voorbereidingsworkshop. "Alle belangstellenden zijn welkom", zegt Henning. "De bijeenkomsten vinden plaats op het Goethe Institut in Amsterdam en Rotterdam. We geven er praktische informatie over studeren in Duitsland, maar organiseren ook een pubquiz en een borrel."

Zelf heeft Henning, afkomstig uit Rostock, Niederländische Philologie gestudeerd in Berlijn: "Al spreek je als Duitser geen woord Nederlands, toch snap je grotendeels wat er in een Nederlandse krant staat. Dat vond ik interessant." In 2014 begon Henning bij het DIA. Dat was niet zijn eerste kennismaking met Amsterdam. "Ik kwam er voor het eerst op mijn 18e, toen was ik er een week met vrienden." Hij was onder de indruk van de architectuur van de stad en van het Nederlandse landschap. “De natuur was zo mooi en plat. Alsof het met een liniaal was getrokken.” Hij besloot toen dat hij er voor zijn dertigste wilde wonen. "Ik kwam hier werken toen ik 28 was, dus dat is gelukt", zegt hij lachend.

Dubbele aanstelling

Inmiddels werkt Henning twee jaar bij het DIA. "Dit is de werkplek waar ik het langst zit. Dat zegt wel iets. Je kan hier altijd je mening uiten en er is altijd ruimte voor dialoog." Die ruimte biedt hem de kans om ideeën te ontplooien, vertelt Henning. “Als ik een idee heb, zeggen ze hier: ‘ga maar doen’, en geven ze feedback.” Daarnaast vindt hij de samenwerking met zijn collega’s prettig: "Nederlanders zijn zeer flexibel. Als dingen opeens veranderen, dan springen ze daar op in."

Zijn dubbele aanstelling bij de UvA en bij het DIA vereist ook flexibiliteit van Henning zelf. Toch bevalt het hem goed: "Ik vind de wisselwerking erg fijn, op deze manier ben ik nauw betrokken bij beide instellingen." Soms heeft Henning ook baat bij zijn dubbelrol. Zo nodigt hij de studentambassadeurs van de Duitslanddesk af en toe ook uit in zijn college voor eerste- en tweedejaars Duits aan de UvA. Die schrijven daar vervolgens een Duitstalig essay over. Zo combineert hij taalonderwijs met het enthousiasmeren van zijn studenten voor een verblijf in Duitsland.

Naast zijn docentschap doet Henning onderzoek, in voorbereiding op een mogelijk promotietraject. "Tussen de semesters door heb ik tijd", vertelt hij. Henning richt zich vooral op contact tussen verschillende talen, recentelijk tussen Duits, Engels en Afrikaans in Namibië. Dat is mede ingegeven door een verblijf als DAAD-taalassistent in Zuid-Afrika. "Ik kijk veel naar code switching: het wisselen van taal binnen één of meerdere zinnen."

In 2013 onderzocht hij dit fenomeen al in Suriname, toen hij er zijn masterscriptie schreef. Twee jaar eerder had hij drie maanden in het land doorgebracht om er Duitse les te geven. "Ik had maar één leerling: een jongen die was opgegroeid in Rotterdam, maar met zijn familie naar Suriname was verhuisd. Om zijn middelbare school-diploma te halen, moest hij eindexamen Duits doen. Er was echter geen enkele docent in het hele land, dus ze waren erg blij met me."