Gespleten stad (III)
Drieluik over Frankfurt en Slubice aan de Oder

Achtergrond - 10 mei 2004

(10 mei 2004) Op 1 mei is de grens tussen Duitsland en Polen wijd opengezet, maar veel verandert er niet. Sinds de val van het communisme heerst er al een levendig verkeer op de brug tussen Frankfurt aan de ene en Slubice aan de andere kant van de Oder. Het laatste deel van een drieluik vanuit een gespleten stad, waarin Duitse en Poolse studenten pionieren in het grensgebied.

MOZ-redacteur Dietrich Schröder (zie deel II) rijdt in een uurtje van Frankfurt aan de Oder naar Gorzów Wielkopolski, voorheen Landsberg aan de Warthe. De route voert langs Duitse boerderijtjes in pasteltinten, met onderweg ooievaars en geen schreeuwerige reclameborden. Flexibele geesten zien in deze periferie een paradijs voor natuurgenieters. Doemdenkers spreken van een Transitwüste.

Schröder is met een tweeledig doel op weg naar Gorzów. Hij wil weer eens rondkijken naar de kansen die de stad, wat groter dan Frankfurt, heeft om het centrum van de Oder-grensregio te worden. En hij wil er zijn vriend en collega Dariusz Baranski bezoeken, regionaal redacteur van het grote, onafhankelijke Poolse dagblad Gazeta wyborcza. "We hebben voor onze kranten gezamenlijke katerns gemaakt, tot de Europese subsidie op was. Toen hebben we ronde tafelgesprekken georganiseerd, tot dat inzakte. En de Pools-Duitse journalistenclub ligt ook op zijn gat."

Dietrich Schröder speelt een belangrijke rol in de journalistenclub Onder Stereo-Typen, die de hete hangijzers in de wederzijdse actuele berichtgeving opmerkelijk open onder de loep nam. Maar het lijntje kan niet tien jaar lang gespannen blijven. Bovendien heeft de Europese Unie de subsidies voor communicatieprojecten over de grens alweer verminderd.

In Gorzów treft Schröder Dariusz Baranski in een trieste stemming aan: van diens achtkoppige redactie is de helft zojuist ontslagen. Hoofdredacteur Adam Michnik moet bij de Gazeta landelijk vijfhonderd man afstoten. Baranski houdt de moed erin. Hij verzoekt Schröder een bijdrage over '1 mei' te schrijven, en laat hem folders zien met het oog op de gezamenlijke familiaire kanovakantie door Silezië.

Ondertussen overheersen in heel Duitsland de negatieve verwachtingen over de uitbreiding van de EU. Eenderde van de Duitsers is zelfs 'tegen', staat op 9 maart op de voorpagina van de MOZ. Dietrich Schröder rijdt in Gorzów naar de headquarters van de Poolse firma Mars, een handelscentrum in meubels, elektronica en witgoed. De logistieke leider is overste in het Poolse volksleger geweest. Hij heeft zijn strategie met vlaggetjes op een grote kaart van Polen geprikt. Mars, voortgekomen uit één winkel, blijkt in korte tijd 270 vestigingen te hebben geopend en dat moeten er in 2006 al 500 zijn. Tot Schröders verrassing is de uitbreiding van het bedrijf geheel oostwaarts gepland, via midden-Polen richting Wit-Rusland en Oekraïne. "En Duitsland dan?", vraagt de journalist. "We hoeven niet naar Duitsland", antwoordt de strateeg. "De Duitsers komen wel naar Polen."

'Gespleten stad' verscheen in zijn geheel in Vrij Nederland van 10 april 2004. Het is een voorproefje van het boek dat Annemieke Hendriks schrijft over de relaties tussen Duitsers en Polen. Dit boek komt tot stand met steun van het Duitslandprogramma Hoger Onderwijs en verschijnt begin 2005.

Foto (groot): Daniel Rosenthal. Frankfurt aan de Oder.

Deel I van dit drieluik is verschenen op 4 mei jl.
Deel II van dit drieluik is verschenen op 6 mei jl.

TIP: Film over Frankfurt/Slubice aan de Oder nu in première

Reacties

Geen reacties aanwezig

Maximaal 500 tekens toegestaan

top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger