Digitalisering centraal op Nederlands-Duits Forum
Nederlanders en Duitsers praten over kansen en bedreigingen

In een vlammend betoog spoorde Huizer, technisch directeur bij SURFnet, de politiek aan een gezamenlijke strategie te ontwikkelen. De digitale samenleving moet volgens Huizer een antwoord vinden op drie uitdagingen: het internet moet vrij, veilig en toegankelijk blijven; landen moeten de kansen voor samenwerking benutten die de digitalisering biedt; en het onderwijs moet drastisch veranderen om jonge mensen voor te bereiden op deze nieuwe samenleving.

Er is al veel samenwerking, constateert hij, en daarin vullen Duitsers en Nederlanders elkaar vaak goed aan. Waar Nederlanders in zijn ogen sterk zijn in snel handelen en structuren en conventies omzeilen, kunnen Duitsers resultaten beter omzetten in duurzaam succes.

Secure Data Valley 

Huizer had een verrassend concrete suggestie: “Ontwikkel het gebied tussen Bremen en Groningen tot een Secure Data Valley.” Een internetknooppunt dat alleen gebruik maakt van materiaal en diensten die onder Europees recht vallen. De onthullingen van klokkenluider Edward Snowden hebben de kijk op databeheer veranderd. “Europa is in de positie om de plek van de Verenigde Staten in te nemen in de data-industrie. De wetgeving in Europa is veel beter ontwikkeld dan in de VS.”

“Met het geld dat de Nederlandse overheid in noordoost-Groningen wil investeren, gebruikmakend van het internetknooppunt Amsterdam Internet Exchange en de volop aanwezige duurzame energie in Duitsland kun je daar ook datacentra bouwen die alleen onder Europese wetgeving vallen, met een EU-only kwaliteitskeurmerk.”

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier, die net als zijn Nederlandse ambtgenoot Frans Timmermans het Nederlands-Duits Forum kort toesprak, erkent dat de onthullingen van Snowden het vertrouwen in de overheden heeft geschaad. Zijn partij heeft in de Bondsdag voorgesteld nieuwe burgerrechten op te stellen die zijn toegesneden op de digitale samenleving.

Industrie 4.0

Speerpunt van het Duitse kabinet is het stimuleringsprogramma Industrie 4.0, dat moet zorgen dat Duitsland overschakelt op slimme fabrieken, waar machines onderling en met andere fabrieken communiceren. Steinmeier constateert dat de industriële reuzen die Duitsland rijk is vaak niet de meest innovatieve bedrijven zijn. “De taak waar Duitsland nu voor staat, is de vakkrachten (Blaumänner) samenbrengen met de zogenoemde nerds. Het creatieve potentieel samenbrengen met de grote productiebedrijven, het Roergebied met Berlijn Kreuzberg.”

Minister Timmermans ziet in de sociale media een kans om het vertrouwen van de burger in de politiek te verbeteren. Bij zijn aantreden heeft hij de medewerkers van Buitenlandse Zaken aangespoord over hun dagelijkse werk te vertellen op Twitter en Facebook. Zelf doet hij dat ook.

Timmermans wees er op dat het wel belangrijk is dat jongeren leren omgaan met de nieuwe media. “We hoeven ze niet meer te leren zoeken maar wel leren analyseren wat ze vinden”, meent de minister.

In de deelstaat Noordrijn-Westfalen hebben ze daarom een mediawijsheidpaspoort in het leven geroepen, vertelt deelstaatminister voor Media Angelica Schwall-Düren. Op basisscholen en binnenkort ook op middelbare scholen worden kinderen wegwijs gemaakt in de digitale mogelijkheden - en in de digitale gevaren. Ook hier komen de cultuurverschillen tussen Nederland en Duitsland weer aan bod, zoals bij alle andere deelonderwerpen tijdens het Forum. Duitsers richten zich meer op de gevaren, waardoor ze meer oog hebben voor zaken als privacybescherming en Nederlanders zien snel mogelijkheden, waardoor talrijke innovatieve toepassingen worden ontwikkeld.

Dinsdag, op de tweede dag van het Nederlands-Duits Forum spraken de aanwezigen verder in deelsessies met deskundigen uit politiek, wetenschap en bedrijfsleven over de manier waarop digitalisering onze samenleving verandert.