Voetbalklassieker moet regio's verbinden
Semi-interland Noord-Nederland - Noord-Duitsland

Veel Duits spreekt Jan Jeuring niet. De voetballiefhebber is ieder weekend te vinden in stadion De Oude Meerdijk van FC Emmen, semi-interland of niet. Wel ziet hij Duitsland graag voetballen. “Ze spelen in een veel hoger tempo dan de Hollanders. Ook geven ze niet zo snel op, het is met die jongens altijd volle kracht vooruit.’’

De kale man van begin zeventig staat met zijn handen in zijn dikke jas op het grijs betegelde stoepje voor de tribune. Als de zon even doorbreekt lijkt het bijna een mooie dag te worden, maar de gure wind die tussen de tribunes van het stadion binnenglipt drukt dat laatste beetje hoop meteen de kop in. “Een voetbalwedstrijd duurt voor Duitsers 92 minuten, de Nederlanders hebben het na 80 wel gezien’’, vult zijn buurman lachend aan. Sieb (‘Siebrand klinkt te duur voor een middagje aan het voetbalveld’) Hoekstra komt vrolijk naast Jan staan. De twee mannen kennen elkaar niet. Toch staan ze tien minuten te babbelen terwijl de spelers aan het opwarmen zijn.

Historische wedstrijd

Een klassieker in de wereld van het amateurvoetbal is terug van lang weggeweest. De wedstrijd Noord-Nederland tegen Noord-Duitsland werd tussen 1913 en 1960 28 keer gespeeld. De elftallen worden van oudsher gevuld met de rijzende sterren uit het amateurvoetbal. De laatste confrontatie in april 1960 eindigde in een 3-3. Dat bleek ook meteen de laatste te zijn. Door de invoering van het betaalde amateurvoetbal werden de spelers minder snel uitgeleend voor een vriendschappelijke voetbalpot.

Reden genoeg voor organisator Harry Walstra de semi-interland in 2019 een vervolg te geven, deze keer hopend op een duidelijke winnaar. “Ik heb voor een voetbalblad ooit een artikel geschreven over dit evenement en werd meteen gegrepen door het prachtige verhaal. Toen heb ik het er eens uitgebreid over gehad met de burgemeester, die wel wat in het plan zag. Daarna is het balletje letterlijk gaan rollen.’’ De organisatie had wel gehoopt op meer publiek dan de ongeveer duizend bezoekers die er waren.

Waar voetbal op het hoogste niveau de twee landen vaak tot op het bot verdeelt, zie je tijdens deze wedstrijd iets heel anders ontstaan. Hier geen hoofdschuddende mannen met die met de handen voor het gezicht op hun plastic stoeltje heen en weer wiegen. Toeschouwers uit beide landen drinken gezellig samen een biertje. Kinderen zwaaien de ene minuut met een Duits vlaggetje, maar schreeuwen net zo hard mee wanneer Nederland in de tweede helft eindelijk scoort – van grote rivaliteit is geen sprake.

Dat is dan ook niet de achterliggende gedachte. In de eerste plaats zijn zulke dagen bedoeld om een nieuwe band op te bouwen tussen de grensregio’s van Noord-Nederland en Noord-Duitsland. “Sinds de jaren tachtig zoeken de twee gebieden weer toenadering tot elkaar, na jaren van afstandelijkheid, ontstaan door de Tweede Wereldoorlog’’, legt Mario Rauch, organisator via INTERREG Deutschland-Nederland uit.

Het subsidieprogramma INTERREG is in het leven geroepen om de uitwisseling en samenwerking in Europese grensregio’s te versterken. “Echte mensen in contact met elkaar brengen over de grens. Culturele evenementen als muziek – maar zeker ook sport – lenen zich daar uitstekend voor’’, aldus Rauch. Voorafgaand aan de wedstrijd deden Nederlandse en Duitse schoolkinderen mee aan een sportdag in het stadion.

Dat de uitwisseling tussen Nederland en Duitsland belangrijk is, wordt duidelijk uit de 440 miljoen euro die er van 2014 tot 2020 voor beschikbaar is gesteld via INTERREG. Staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken) heeft begin dit jaar laten weten dat hij uitwisseling via jeugd-evenementen extra wil stimuleren. Organisaties kunnen via de website kijkenoverdegrens.nl ondersteuning aanvragen. Het wegnemen van grensbarrières is de voornaamste doelstelling van het programma.

Een echte barrière - zoals de grenscontroles die er nog waren tijdens de laatste semi-interland in 1960 – is nu verdwenen. De obstakels die resten zijn vooral de taal- en cultuurverschillen.

Vooral veel overeenkomsten

Volgens Mario Rauch spelen cultuurverschillen tussen de grensregio’s in Noord-Europa nauwelijks een rol. “Als je mensen in mijn omgeving vraagt waar de verschillen groter zijn, tussen Noord-Duitsland en Noord-Nederland of Noord-Duitsland en Zuid-Duitsland, zeggen de meesten dat de culturele shocks in het eigen land groter zijn. Natuurlijk spreken we een andere taal. Maar daar is het ook wel mee gezegd.’’

Hij is zelf ook opgegroeid bij de grens. “We gingen vroeger bijvoorbeeld vaak winkelen in Nederland. Dan bestaat die grens tussen beide landen nauwelijks. En neem het onderwijs. De Rijksuniversiteit Groningen kijkt echt niet naar het westen, maar juist naar Oldenburg of Bremen.’’

Ron Jans

Trainer Ron Jans wisselt in de rust het hele Nederlandse team. Dat om alle 22 amateurvoetballers uit de selectie – die alleen voor deze wedstrijd een selectie vormen – hun speeltijd in oranje shirt te gunnen. Het heeft ook een ander positief effect: waar de wedstrijd in de eerste helft niet vooruit is te branden, lijkt de tweede helft meer op de tweestrijd die we kennen van de EK- en WK-wedstrijden.

Nederland weet net als 49 jaar geleden de score op 3-3 te brengen, maar verliest tijdens de penalty’s. Al heeft Duitsland nog een aanzienlijke kans in de laatste momenten van de wedstrijd. “Typisch deutscher Fußball, bis zür letzten Minute!’’, grapt een Nederlandse fan naar een Duits groepje toeschouwers naast hem. “Alles zählt!’’, roept een Duitser terug met een biertje in de lucht geheven. Alles telt.

Een van de doelpunten:

Aansluitingstreffer Noord-Nederland! Wobbes schiet hem keihard binnen. 1-2. #nnednger pic.twitter.com/hn6s0VXrgR

— Sport Noord (@sport_noord) June 15, 2019