'Brandenburg worstelt met de geschiedenis'
'Wahlbeobachtungen' van Frederick Peters

Je was vandaag bij de Landeszentrale für politische Bildung, die in de deelstaat het politieke bewustzijn wil bevorderen. Zijn het drukke dagen daar nu twee verkiezingen eraan komen?

“Dat denk ik wel. Maar de Landeszentrale wil de kiezer absoluut niet voorschrijven wat ze moeten geloven. Het is bepaald niet de politieke brigade van de FDJ (de Oost-Duitse communistische jeugdorganisatie, red.) die een gesloten wereldbeeld verkondigt.”

In Brandenburg heeft de extreem-rechtse NPD redelijk wat invloed.
“Ja, maar dat moet ook niet worden overdreven. Brandenburg is een deelstaat die hard is getroffen door de geschiedenis. Dat werkt nog steeds door in praktische problemen als de hoge werkloosheidscijfers.

Ik weet niet of je mensen het echt kwalijk kan nemen dat ze er soms intolerante denkbeelden op nahouden. Gezien het verleden is het praktisch onmogelijk te denken in absolute termen als goed of slecht. Maar als je erover nadenkt, is het vreemd dat in Oost-Duitsland de NPD nog een voet aan de grond krijgt. Er zijn nauwelijks immigranten hier.”

Toch ligt zoiets in Duitsland erg gevoelig. Zeker als de verkiezingen naderen.
“Daarom pleit de Landeszentrale ook voor tolerantie, maar dat is een moeilijke opgave. Ze proberen een kleine groep te bereiken die daar helemaal niet voor openstaat. Het gaat de Landeszentrale erom de wortels van het probleem bloot te leggen om de discussie in de juiste richting te sturen. Maar het blijkt dat de trauma’s van het verleden nog niet geheel zijn verwerkt.”

Geldt dat ook voor het communistische verleden? Die Linke heeft een ferme aanhang in Brandenburg, maar kwam wel voort uit de Oost-Duitse communistische partij SED.
“Ook hier kan je niet spreken in absolute termen. Hoe je tegen Die Linke aankijkt, hangt af van je eigen perspectief. Een CDU’er uit West-Duitsland veroordeelt de partij waarschijnlijk meteen als een groep oud-communisten die nog steeds moet worden bestreden.

Veel SPD’ers zien Die Linke als een afvallige partij. De sociaaldemocraat Oskar Lafontaine scheidde zich af van de SPD en richtte de WASG op die later in Die Linke opging, vandaar.”

Die Linke is salonfähig geworden.
“Dat denk ik wel. Veel kiezers, ook in het westen van het land zien de partij gewoon als een progressievere variant van de SPD. De linkse kiezer kan ook uitwijken naar de Groenen, maar dat is in de loop der jaren een beetje een bourgeoispartij geworden voor rijken die rustig de portemonnee trekken om veel duurder biologisch voedsel te kopen.

In Berlijn heeft Die Linke aangetoond op deelstaatniveau prima te kunnen regeren. Niet verblind door ideologie, maar zoekend naar praktische oplossingen.”

Frederick Peters promoveert in de politieke wetenschappen aan York University in het Canadese Toronto.