'Es lebe die Freiheit'
Het verzet van Die Weiße Rose
Achtergrond - 28 maart 2007
Ze waren jong, slim en bekritiseerden de Nazi-dictatuur. Daarop stond in het Duitsland van 1943 maar één straf: de dood. De leden van Die Weiße Rose, waaronder Hans en Sophie Scholl, hebben de dictatuur niet overleefd. Op de universiteit waar ze studeerden is nu een monument in de vorm van een informatiecentrum ingericht. Tijdens ons bezoek aan de Ludwig-Maximilians-Universität bezochten wij die plek.
In het herinneringscentrum voor Die Weiße Rose, de zogenaamde DenkStätte, zijn grote borden te vinden met uitgebreide informatie over de groep. Verder liggen er unieke persoonlijke bezittingen van de leden van Die Weiße Rose, bijvoorbeeld originele pamfletten. Helaas is alle informatie in het Duits en dat is voor Nederlandse leerlingen misschien minder aantrekkelijk. Een bezoek aan de universiteit is in die zin leuk dat je een echte historische locatie bezoekt, hier werd actief tegen de dictatuur gevochten.
Die Weiße Rose
De Witte Roos, een klinkende naam, perfect om de aandacht te trekken. Precies daarom kozen Hans Scholl en Alexander Schmorell die naam voor hun verzetsbeweging. Die Weiße Rose was een groepering van studenten die in de jaren 1942 en 1943 verzet pleegden tijdens de Nazi-dictatuur. Allemaal woonden ze in München, het oude bolwerk van het nationaal-socialisme. Hans Scholl en zijn zus Sophie studeerden er aan de universiteit.
Levensgevaarlijk
In die jaren drukte en verspreidde de Weiße Rose in totaal zes pamfletten tegen de Nazi’s. Door middel van deze pamfletten riepen ze de Duitsers op tot verzet tegen de dictatuur, zowel actief als passief. De leden van Die Weiße Rose drukten deze pamfletten met de hand. Enkele tienduizenden exemplaren wisten zij op deze manier te produceren. Deze werden dan via de post verspreid naar medestudenten en adressen in heel Duitsland. Soms brachten ze zelf hele stapels naar andere steden om ze daar verder te verspreiden. Dit was allemaal niet zonder gevaar, de verspreiding van deze pamfletten was reden genoeg voor de Nazi’s om hen op te pakken of te vermoorden.
Leuzen
Verder schilderden de leden een paar keer leuzen op openbare gebouwen in München. 'Nieder mit Hitler' en 'Freitheit ' stond verschillende keren 's morgens op de muren van de universiteit en andere gebouwen te lezen. Dit kon natuurlijk niet lang goed gaan. Op 18 februari 1943 zag conciërge Jakob Schmied hoe Hans en Sophie Scholl exemplaren van het zesde pamflet van Die Weiße Rose in de Ludwig-Maximilians-Universität verspreidden. Hij gaf hen daarop bij de geheime politie, de Gestapo, aan. Hans, Sophie en de andere leden van Die Weiße Rose werden opgepakt, veroordeeld en geëxecuteerd. Kort voordat hij werd onthoofd riep Hans Scholl zijn laatste woorden: “Es lebe die Freiheit!” .
Terug naar het heden
Grote delen van de universiteit zien er nog bijna net zo uit als in de tijd dat Hans en Sophie Scholl hier een aantal pamfletten verspreidden en daarna verraden werden. Alleen is er nu op een etage van de zaal een borstbeeld van Sophie Scholl in brons te zien, die was er toen natuurlijk nog niet. Sophie Scholl is overigens nog steeds de inzet van een heftige discussie. De studentenvereniging van de universiteit hebben haar als boegbeeld voor hun vereniging omarmd. De studenten eisen al jaren dat de naam van de universiteit in Geschwister-Scholl-Universität veranderd wordt, tot nu toe zonder succes. Het laatste woord hierover is nog niet gesproken.
Reacties