Klein Istanbul in Duitsland
De Berlijnse wijk Kreuzberg

Er wordt naarstig naar een oplossing gezocht. Initiatieven zijn er genoeg. De Hector-Peterson-Oberschule, een middelbare school die voor meer dan de helft uit Turkse leerlingen bestaat, heeft het geprobeerd met een heuse schooldisco. Tweemaal per week mochten Turkse en Duitse leeftijdgenootjes 's ochtends onder blauw tl-licht in de aula van het schoolgebouw een feestje vieren. "Om beide groepen tot elkaar te brengen", zoals lerares Susanne Mehlin het uitdrukt. Na een hoopvol begin mislukte het initiatief echter jammerlijk: "Samen dansen is één ding. Maar na schooltijd gaat iedereen toch weer zijn eigen weg". Omdat dergelijke goedbedoelde plannen in de praktijk zelden succesvol zijn, gaan in Kreuzberg steeds vaker stemmen op om per schoolklas een bepaald quotum aan allochtonen toe te laten. Zover is het tot dusverre echter nog niet gekomen. Ook in Duitsland ligt dit gevoelig. Of neem het mentorproject dat door de deelraad van Kreuzberg zelf wordt aangestuurd. Turkse scholieren krijgen een maatschappelijk succesvolle, eveneens Turkse begeleider toegewezen die moet helpen de start op de Duitse arbeidsmarkt tot een succes te maken. Hoopgevend, volgens Nahawandi, maar met enkele tientallen deelnemers "een druppel op een gloeiende plaat".

Dergelijke voorbeelden betekenen natuurlijk niet meteen het mislukken van de integratie in Kreuzberg. Sterker nog, waarschijnlijk behoort 'Klein Istanbul' binnen Europa verhoudingsgewijs tot de koplopers waar het gaat om het vreedzaam samenleven van autochtonen en allochtonen. Het beeld van een probleemloos samenzijn is echter te eenzijdig. Volgens Nahawandi moet de uitdaging waarvoor Kreuzberg zich de komende jaren geplaatst ziet, niet worden onderschat: "Ik heb alle vertrouwen in het multiculturele leven in Kreuzberg. Maar veel zal afhangen van de integratie op scholen. En heel eerlijk gezegd hebben we daar op dit moment nog geen geschikte methode voor".

Mark Schenkel is student Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en schrijft regelmatig artikelen voor het Duitslandweb. Momenteel studeert hij aan de Humboldt Universität in Berlijn.