Inleiding

Het Duitsland Instituut Amsterdam heeft in het voorjaar van 2004 een beschrijvend sociaal-wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd onder jongeren in Nederland en Duitsland. Centraal staat de vraag hoe Turkse jongeren van 15 en 16 jaar uit Nederland en Duitsland aankijken tegen de Europese Unie en de toetreding van Turkije. Aan het onderzoek werkten zowel Turkse jongeren mee als jongeren van Nederlandse, Duitse en bijvoorbeeld Marokkaanse, Libanese, Poolse en Surinaamse afkomst (in het onderzoek aangeduid als 'andere allochtone jongeren' om ze te onderscheiden van Turkse jongeren).

Naast de houding van jongeren ten aanzien van de Europese Unie en de toetreding van Turkije, komen in het onderzoek vragen aan bod over zowel de integratie van Turkse en andere allochtone jongeren in de Nederlandse en Duitse samenleving, als de binding die Turkse en andere allochtone jongeren uit de Randstad en Berlijn hebben met hun land van herkomst, als de interesse van jongeren voor politiek. Hier vindt u een samenvatting van de belangrijkste bevindingen en een aantal hoofdstukken waarin de verschillende thema's uitgewerkt worden aan de hand van cijfers en grafieken.

De uiteenlopende culturele achtergronden van de scholieren maken het mogelijk vergelijkingen te trekken tussen verschillende groepen. De groep van de andere allochtone jongeren is zeer divers van samenstelling. Omdat het hierdoor moeilijk is uitspraken te doen over deze groep, dient zij als achtergrond waartegen de verschillen tussen Turkse jongeren en autochtone jongeren kunnen worden afgezet.
Lijken Turkse jongeren in Nederland meer op andere allochtone leeftijdsgenoten uit Nederland of meer op Turkse leeftijdgenoten uit Duitsland? Kijken autochtone jongeren in Nederland en Duitsland anders tegen de Europese Unie aan dan Turkse en andere allochtone jongeren? Zijn er verschillen te ontdekken tussen Nederlandse Turken en Duitse Turken?
Deze vragen bieden inzicht in de relatie tussen de multi-etnische samenleving en de Europese Unie. Zien Turkse en andere allochtone jongeren een groeiende macht van Brussel minder dan hun autochtone leeftijdsgenoten als een bedreiging voor de nationale identiteit van Nederland en Duitsland? Ligt interesse voor de Europese Unie in het verlengde van maatschappelijke interesse in het algemeen, of biedt het juist een alternatief voor een moeizame integratie?