Bondsregering en CDU versterken Constitutioneel Hof

Het kabinet-Scholz en de CDU/CSU komen met een gezamenlijk voorstel voor een grondwetswijziging die de positie van het Constitutioneel Hof - het Bundesverfassungsgericht - versterkt. Zo moet de structuur van het Hof (dat uit twee Senaten bestaat) in de grondwet worden vastgelegd, evenals het aantal rechters (acht per Senaat), hun ambtsperiode (maximaal 12 jaar) en hun pensioenleeftijd (68 jaar). Ook moet grondwettelijk worden vastgelegd dat de uitspraken van het Hof bindend zijn en moeten worden uitgevoerd. 

Deze regels zijn nu in een gewone wet vastgelegd, maar die kan gemakkelijk worden aangepast. Dat zou een radicale partij kunnen doen om rechters die hen niet welgevallig zijn uit hun ambt te zetten en te vervangen door anderen die loyaal zijn aan de eigen partij. Dat gebeurde de afgelopen jaren bijvoorbeeld in Polen en Hongarije. Als de rechten van het Constitutioneel Hof in de grondwet zijn vastgelegd, is een tweederde meerderheid in het Duitse parlement nodig om die aan te passen. Dat maakt het een stuk moeilijker de positie van het Hof te ondermijnen. 

De rechters van het Bundesverfassungsgericht worden deels gekozen door de Bondsdag en deels door de Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaten. Daarvoor is een tweederde meerderheid nodig: zo is een brede maatschappelijke meerderheid voor de keuze van de rechters gegarandeerd. Het idee was om ook deze werkwijze in de grondwet vast te leggen, maar daarover zijn de partijen het onderling niet eens geworden. 

De voorwaarde om rechters met tweederde meerderheid te kiezen, kan nu alsnog gemakkelijk terzijde worden geschoven als een partij als de AfD meer invloed in de Bondsdag zou krijgen. Juist dit risico was enkele jaren geleden de aanleiding voor de discussie om de rechten van het Constitutioneel Hof te versterken. Lees meer bij Tagesschau

Begin dit jaar gingen mensen in Duitsland massaal de straat op om te protesteren tegen rechtsextremisme en de AfD en voor de democratie. Aanleiding was een bijeenkomst van AfD-politici met rechts-extremisten en neonazi's, waarin ook plannen werden besproken om mensen met een migratie-achtergrond Duitsland uit te zetten. Het leidde tot veel verontwaardiging en het bracht de discussie over hoe de Duitse democratie beter kan worden beschermd in een stroomversnelling. In februari kwam minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD) met een pakket maatregelen tegen rechts-extremisme. Zij sprak zich toen ook uit voor een betere bescherming van het Constitutioneel Hof. Daarop volgden gesprekken tussen de regeringspartijen en de CDU/CSU, die samen een meerderheid hebben om de benodigde grondwetswijziging door te voeren. Lees meer op Duitslandweb