Verschil Oost- en West-Duitsland nog steeds groot
Factsheet Duitse eenheid 2014

Economie

De Oost-Duitse economie loopt nog steeds 30 procent achter op de West-Duitse. Dat blijkt uit het jaarlijkse rapport van de Duitse regering over de stand van de Duitse eenheid. De belastingafdracht is in Oost-Duitsland 937 euro per inwoner, in het Westen 1837 euro. Ook zijn er nog steeds verschillen in de pensioenen, die in Oost-Duitsland 8 procent lager zijn dan in West-Duitsland. Kanselier Merkel wil dat de pensioenen in 2020 gelijk zijn getrokken.

De werkloosheid was in Oost-Duitsland met 10,3 procent in 2013 nog steeds een stuk hoger dan in West-Duitsland. Daar was de werkloosheid vorig jaar 6 procent. De bondsregering spreekt van een respectabele groei van de Oost-Duitse economie. Het bruto binnenlands product is in het Oosten sinds begin jaren negentig meer dan verdubbeld en de export meer dan verdriedubbeld, vermeldt het rapport.

Solidariteitstoeslag en Solidarpakt

Om de Oost-Duitse deelstaten financieel te steunen, betalen alle Duitse belastingbetalers, dus ook de Oost-Duitsers, sinds 1991 een solidariteitstoeslag, de Soli genoemd. Die bedraagt nu 5,5 procent van de inkomstenbelasting en wordt in ieder geval nog tot 2019 geheven.

Daarnaast betalen de West-Duitse deelstaten voor Oost-Duitsland, via het zogehetenSolidarpakt. Het Solidarpakt II werd in 2005 van kracht en stelt tot 2019 in totaal 156,5 miljard euro voor Oost-Duitsland ter beschikking.

Wat er na 2019 met de Solidaritätszuschlag en het Solidarpakt gebeurt, is nog onduidelijk. Momenteel voeren de centrale overheid en de deelstaten gesprekken over deFinanzausgleich voor de komende jaren, de verdeling van de belastingopbrengsten tussen de bondsregering en de deelstaten. Beide regelingen zijn daarbij onderwerp van gesprek.

Zowel tegen de Soli als tegen het Solidarpakt is al langer verzet. Een rechter in Nedersaksen bepaalde in 2013 dat de Soli ongrondwettelijk is. Daardoor is de kans groot dat het Constitutioneel Hof zich erover gaat buigen. Als dat tot dezelfde conclusie komt, kan de toeslag na 2019 niet meer worden geheven. Tegen het Solidarpakt verzetten West-Duitse overheden zich steeds meer. Zij kampen zelf met grote financiële tekorten en zeggen geen financiële ruimte meer te hebben voor steun aan Oost-Duitsland.

Politiek

De uitslag van de Bondsdagverkiezingen in 2013 toonde aan dat Duitsland politiek nog steeds een verdeeld land is. Die Linke werd in Oost-Duitsland de op een na grootste partij en de eurosceptische Alternative für Deutschland (AfD) zou er de kiesdrempel hebben gehaald. In West-Duitsland halen deze partijen veel minder stemmen - daar zou de FDP, die uit de Bondsdag werd weggestemd, de kiesdrempel wel hebben gehaald.

Ook bij de deelstaatverkiezingen komen de politieke verschillen terug. In Thüringen voert Die Linke momenteel coalitiebesprekingen met de SPD en Die Grünen en de kans is aanwezig dat de partij daar voor het eerst een minister-president levert. Dat is in West-Duitsland ondenkbaar.

Duitsers over de eenwording

75 procent van de Oost-Duitsers beoordeelt de eenwording van Duitsland positief, blijkt uit een peiling van opiniepeiler infratest dimap van september. Zij noemen als voordelen van de eenheid vooral de vrijheid om te reizen, de persoonlijke vrijheid en de betere levensstandaard.

Maar in West-Duitsland ziet slechts 48 procent meer voor- dan nadelen aan de vereniging. Een kwart van de West-Duitsers zegt zelfs dat de eenwording hen vooral nadelen heeft gebracht. In het Oosten vindt slechts 15 procent dat. Vooral jongeren zijn daar positief.

Wel vindt de meerderheid - 78 procent - van de Oost-Duitsers dat het schoolsysteem in de DDR beter was dan in het huidige Duitsland. Ook was er meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen en een beter sociaal vangnet, zeggen ze.

Wetenschap en migratie

Als het gaat om de kwaliteit van onderzoek en wetenschap zijn er geen verschillen meer tussen Oost- en West-Duitsland, concludeert de regering in haar rapport. Ook is in 2013 het vertrek van jongeren uit Oost-Duitsland gestopt. Vorig jaar kwamen zelfs meer mensen in de voormalige DDR wonen dan er mensen vertrokken, meldt het rapport. Dat geldt vooral voor regio’s waar het goed gaat, zoals Saksen of Oost-Duitse universiteitssteden. Op het Oost-Duitse platteland daalt het bevolkingsaantal wel nog steeds.