Duitslandweb logo Duitslandweb

Deze woorden willen wij ook!
Duitse woorden die ook in het Nederlands moeten bestaan

Achtergrond - 23 december 2014 - Auteur: Redactie Duitslandweb

Het Duits kent handige en mooie woorden waar in het Nederlands geen equivalent voor bestaat. De redactie van Duitslandweb mist regelmatig een passende vertaling voor Duitse begrippen. Help ons mee zoeken naar Nederlandse woorden voor onderstaande Duitse begrippen, die we graag aan onze taal willen toevoegen. Andere Duitse woorden waar u een vertaling voor mist, zijn natuurlijk ook welkom. Reageren kan onderaan deze pagina. 

Deze woorden willen wij ook!
© Met dank aan wordle.net

angrillen: eerste keer bbq-en in de lente

beratungsresistent: bijvoeglijk naamwoord voor iemand die zich niet laat adviseren

doch: dat antwoord je als je een ontkenning wil ontkennen. In het Nederlands moet je meestal de hele zin herhalen. Voorbeeld: ‘Gehst du nicht mit?’ ‘Doch’. NL: ‘Ga je niet mee?’ ‘Jawel, ik ga wel mee’

Feierabend: de tijd na je werk, vrije tijd

Fernweh: verlangen naar een ver oord

fremdschämen: werkwoord voor plaatsvervangende schaamte

frohes Schaffen!: werkse. Maar dan veel vrolijker.

Freudentaumel: roes van vreugde. De Taumel maakt het extra vrolijk

Geschwister: één woord voor zussen en broers, kinderen uit één gezin

Habseligkeiten: poëtisch woord voor bezittingen, dierbare hebbedingetjes (Duits woord van het jaar in 2004)

Narrenfreiheit: dat je in een positie bent iets te doen wat anderen niet mogen of kunnen doen (afkomstig van het carnaval)

Ohrwurm: liedje dat in je hoofd blijft zitten, lekker in het gehoor liggende melodie

Politikverdrossenheit: algemene ontevredenheid met en/of desinteresse in de politiek (letterlijk: ontstemd over de politiek)

Reformstau: een situatie waarin het niet lukt om noodzakelijke hervormingen door te voeren, bv, door een patstelling tussen bestuursorganen (letterlijk: hervormingsfile)

Selbstzweck: doel op zichzelf. Dat je bv. niet studeert voor een diploma maar voor de studie zelf. Of dat je niet naar de sportschool gaat om af te vallen, maar omdat je sporten lekker vindt. Er kan ook een connotatie van eigenbelang aan zitten.

Sollbruchstelle: de plek waar een breuk moet plaatsvinden. Als je een boom wil omhakken en je maakt er vast een inkeping in, is dat de Sollbruchstelle. Of waar je een stukje afbreekt van een chocoladereep

Torschlusspanik: paniekerige angst de boot te missen of achter het net te vissen. (Torschluss: op de valreep)

Vizeweltmeister: klinkt toch leuker dan de finale verliezen of tweede geworden zijn

Wackelkontakt: een kinkje in de elektriciteitskabel of het stopcontact, waardoor de stroom soms even wegvalt

Wutbürger: Burgers die opkomen voor hun rechten en protesteren tegen overheden die zich weinig van hen aantrekken (Duits woord van het jaar 2010)

(Update 22 december 2014): Naar aanleiding van onze oproep komen ook op Facebook en twitter nieuwe woorden binnen, waar mensen een Nederlands equivalent voor missen. Graag leggen we u ook de volgende woorden voor, in de hoop dat u ons aan een mooi Nederlands begrip kunt helpen:

- guten Rutsch: dat wens je elkaar in Duitsland voor het nieuwe jaar begint, meestal als je afscheid neemt en weet dat je elkaar pas in het nieuwe jaar weer ziet. Vertaald zoiets als: Glijd er goed in (in het nieuwe jaar). Je zou in het Nederlands 'fijne jaarwisseling' kunnen zeggen, maar dat klinkt veel saaier dan guten Rutsch.

- ortsfremd: niet uit de plaats afkomstig, in een plaats onbekend zijn. Genoemnde suggestie voor Nederlands equivalent: omgevingsonbekend. Misschien is er nog een ander, korter begrip voor te verzinnen?

Reacties

Marja Verburg - 6 januari 2015 13:00

Via Facebook kwamen volgende suggesties:
- Beratungsresitent: adviesontduiker
- Freudentaumel: vreugdecoma
Ook gehoord:
- Wackelkontakt: wiebelcontact
EU-commissaris Timmermans, afkomstig uit Limburg, schreef op 31 december op zijn Facebook-pagina: "Graag wens ik u, zoals men bij ons pleegt te zeggen, een "goeie roetsj" in het nieuwe jaar."
Redactie Duitslandweb

Reageer
Linda Marja Verburg - 17 april 2018 00:10

Zowel eben als doch kun je vertalen met "natuurlijk (wel) "

Hans - 6 januari 2015 11:44

Nog een heel handig Duits woordje dat ik mis in onze taal: 'eben'.
In het Nederlands moet je je daarvoor behelpen met langere zinnetjes zoals 'precies, dat bedoel ik'.

Reageer
edwinrood Hans - 24 januari 2019 17:04

Wat dacht u van '' Juist! ''?

Gaston Dorren - 24 december 2014 13:42

Een Wackelkontakt heet in het Nederlands een los contact.
Feierabend is een mooi woord, maar betekent toch niet veel meer dan 'vrije avond'.
'Doel op zich' is heel gangbaar; 'vreugderoes' is wat ouderwets, maar bestaat. Net als zijn ongevere synoniemen juichstemming, jubelstemming, vreugde-uitbarsting en feestgedruis.

Wat ik in het Nederlands wel echt mis, is het werkwoord fachsimpeln. En sommige informele woord, zoals Latschen, Klamotten ('kloffie' voelt wat oubollig) en pumpen.

Reageer
Gaston Dorren - 24 december 2014 13:35

Voor beratungsresistent hebben wij koppig, dwars, eigenwijs, eigenzinnig - is er echt nóg een nodig?
Fremdschämen is 'zich plaatsvervangend schamen' - voldoet prima.
Voor Fernweh is reislust soms bruikbaar.
Dat 'doch' wordt genoemd, is heel vreemd. Valt exact samen met 'jawel'.
Voor de 'guten Rutsch' hebben we 'goed uiteinde'.
Voor Vize-Weltmeister heeft t Nederlands 'zilverenmedaillewinnaar'.
Oorworm hoor ik in t Nederlands al zeker 25 jaar, en is ook al Engels geworden (ear worm).

Reageer
Henri Bruntink - 22 december 2014 16:02

Sollbruchstelle zou je met betrekking tot een chocoladereep kunnen vertalen met breekpunt. Bij het omhakken van een boom is dat al wat lastiger. Dan is sprake van een inkeping of kloof. Voor dat doel zijn zelfs kloofwiggen te koop, getuige deze link http://shop.wolfswinkel.nl/bijlenshop/kloofwiggen

Reageer
maartje jaquet - 19 december 2014 23:41

Doch. = Jawel.
of: Jawel hoor!

Ik vind Geschwister heel gek klinken als t alleen over broers gaat.
Wij gebruiken 'broers' 'zussen' 'broers en zussen'.

Fernweh: prachtig
Heimwee is trouwens ook uit het Duits geleend.

Ik heb aan de andere kant geen bezwaar tegen een omschrijving in meerdere woorden als vertaling. De ene taal zit nu eenmaal anders in elkaar dan de andere.

Reageer
Judith - 19 december 2014 16:33

Over 'Geschwister' hebben de lezers van Onze Taal in juni 2010 het volgende gezegd: https://onzetaal.nl/uploads/editor/1006gaten.pdf

Reageer
Redactie Duitslandweb Judith - 22 december 2014 15:31

Over Geschwister is ook in nrc next, in 2011, een oproep geweest en toen was het resultaat brussen: http://www.nrcnext.nl/blog/2011/10/20/hoeveel-brussen-heb-jij-eigenlijk
Brussen wordt volgens de reacties op dat stuk ook in de zorg, op websites voor ouders en babyfora en in de vogelwereld gebruikt. Maar niet iedereen vindt het een mooi woord, blijkt ook op twitter op onze oproep.
Andere suggesties: sibbelings, geswister

Andre Engels - 19 december 2014 11:53

Voor "doch" (in deze betekenis) voldoet naar mijn mening in het Nederlands "toch wel". Ok, zijn twee woorden, maar lijkt me kort genoeg.

Reageer
Alexandra - 19 december 2014 10:40

De "oorwurm" begint ook in het Nederlands steeds meer ingeburgerd te raken.

Een woord als "angrillen" hebben we in Nederland, waar veel minder een barbeque-cultuur heerst dan in Duitsland, niet echt nodig.

Reageer
Constantin - 18 december 2014 17:37

Je kan het ook omdraaien, probeer bijvoorbeeld eens beleid of welzijn naar het Duits te vertalen.

Reageer
Marja Verburg Constantin - 18 december 2014 17:50

Ja, dat is ook leuk. Overigens gebruiken Duitsers het woord 'Politik' voor beleid. Dat heeft daar meerdere betekenissen. Welzijn mis ik idd ook in het Duits.
(Marja Verburg, Redactie Duitslandweb)

Aangepast op 2014-12-18 17:51:03

Maximaal 500 tekens toegestaan

Lees meer over 'Duitse taal':

Mythes en misverstanden over talenstudies

Mythes en misverstanden over talenstudies

Moet je per se leraar worden na een talenstudie? Germanist Trixie Hölsgens beantwoordt deze en andere vragen over talenstudies.


Lees meer

'De Duitse taal is mijn gereedschap'

'De Duitse taal is mijn gereedschap'

Omdat het 10 oktober de Dag van de Duitse Taal is, spraken we vertalers Lotte Hammond en Ralph Aarnout over hun vak.


Lees meer

Een problematische beer

Een problematische beer

De Duitse minister Paus wordt voor 'Problembär' uitgemaakt, las columniste Inge Jooris in de Duitse media. Zijn haar dagen als minister geteld?


Lees meer

Vechten als ketellappers

Vechten als ketellappers

De Duitse regering heeft zo veel ruzie, het lijkt wel een bende 'Kesselflicker', zei een van de ministers. Columniste Inge Jooris legt uit wat hij bedoelt.


Lees meer


top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger