Merkel: Stasi-archief blijft in Berlijn
Nieuws

De Stasi-archieven zijn sinds 1991 in het beheer van de Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen Deutschen Demokratischen Republik (BStU) in Berlijn. De dossiers zijn totnogtoe in principe openbaar voor iedereen.

Maar volgens de plaatsvervangend voorzitter van de CDU-Bondsdagfractie Vaatz kan de BStU over twee jaar worden opgeheven. In 2011 verjaart na twintig jaar de zogenaamde Regelüberprüfung, waarbij bijvoorbeeld in een sollicitatieprocedure wordt nagegaan of iemand een Stasi-verleden heeft. “Hierna kunnen de taken van de BStU net zo goed door het Bundesarchiv worden overgenomen”, stelde Vaatz afgelopen woensdag.

Vaatz wordt gesteund door zijn partijgenoot Peter-Michael Distel. Hij was in 1990 minister van Binnenlandse Zaken in de eerste en laatste democratisch gekozen regering van de DDR. Volgens Distel is de BStU nauwelijks van nut, omdat de belangrijkste Stasi-dossiers kort na de val van de Muur in 1989 zijn vernietigd of het land zijn uitgesluisd.

Vernietiging

“De Stasi-dossiers hadden eigenlijk direct na de Duitse vereniging vernietigd moeten worden”, zo stelde de christen-democraat. Distel ergert zich aan de overdreven grote rol die de Stasi wordt toebedeeld in de geschiedenis van de DDR. Daarnaast was de Stasi volgens hem strikt juridisch gezien geen criminele organisatie.

Merkel ziet echter niets in de plannen van haar partijgenoten, zo liet ze gisteren weten tijdens haar eerste officiële bezoek aan het Stasi-archief. Daar herdacht ze de bestorming van het Stasi-hoofdkwartier door woedende DDR-burgers precies negentien jaar geleden. “De DDR-dictatuur is nog lang geen gesloten boek”, aldus de geboren Oost-Duitse Merkel. “Dat gaat nog jaren duren.” In november is het twintig jaar geleden dat de Muur viel.

DDR-erfenis

Volgens Merkel gaat de Bondsrepubliek op een verantwoorde en unieke wijze om met de erfenis van de DDR. Zo bleven de archieven van de Tsjecho-Slowaakse geheime dienst tot twaalf jaar na de val het communisme hermetisch gesloten. Ook in het ex-communistische Polen is de toegang tot de dossiers van de voormalige veiligheidsdiensten problematisch.

“De taken van de BStU dragen bij aan de verzoening met ons verleden, niet tot verdeeldheid”, aldus Merkel. Volgens de bondskanselier leidt de toegang tot de archieven niet tot een heksenjacht op voormalige Stasi-informanten. “Ik wil erop wijzen dat 2 procent van de Oost-Duitse bevolking informant is geweest”, zei Merkel. “De meerderheid is dus niet op de avances van de Stasi ingegaan.”

Stasi-dossier Merkel

In 1993 heeft Merkel zelf haar Stasi-dossier laten lichten bij de BStU. Over de inhoud daarvan is vrijwel niets bekend. “Maar ik ga ervan uit dat het dossier geen belastende informatie bevat”, zegt haar biograaf Gerd Langguth vandaag in Der Spiegel.

BStU-hoofd Marianne Birthler is verguld met de uitspraken van Merkel. “Wij voorzien nog steeds in een grote behoefte aan informatie”, aldus Birthler, die naar eigen zeggen steeds meer jonge onderzoekers verwelkomt. Daarnaast stijgt jaarlijks het aantal voormalige DDR-burgers dat zijn dossier wil inzien. Afgelopen jaar zijn daartoe meer dan 100 duizend verzoeken ingediend.

                                                Spiegel Online / Zeit Online / Sueddeutsche.de

Afbeelding:

dpa/Picture Alliance