Jürgen Klinsmann
De eigenzinnige globetrotter

In Amerika heeft Klinsmann zijn plekje gevonden. Hier deed hij in alle rust nieuwe ideeën op, knoopte nieuwe contacten aan, ontpopte zich als voetbal-zakenman. Via zijn functie als technisch adviseur bij de club LA Galaxy ontmoette Klinsmann de Amerikaanse  fitnesstrainer Mark Verstegen, die nu waakt over de conditie van het Duitse elftal. Voetballen deed hij ook nog, kort. Onder het pseudoniem Jay Goppingen (een verwijzing naar zijn geboorteplaats Göppingen) speelde de Duitser enige tijd voor de Orange County Blue Stars.

Zijn privéleven heeft Klinsmann steeds nauwgezet afgeschermd, een reden dat hij niet goed ligt bij de machtige boulevardpers in Duitsland. Duitse media blijven bijvoorbeeld gissen naar wie nu toch Klinmanns vrienden zijn. Heeft hij ze eigenlijk wel? Het maakt de voetbalcoach tot een van Duitslands meest besproken en minst gekende Promis. Bekend is wel dat Klinsmann de meeste levensvreugde haalt uit zijn gezin. De ex-voetballer rijdt elke ochtend zijn kinderen naar school.

Bezem

Als bondscoach was Klinsmann niet de eerste keus van de voetbalbond. Na de dramatische afgang van Völlers équipe op het EK 2004 in Portugal bedankte de ene na de andere gerenommeerde trainer voor de eer de puinhopen op te ruimen. Die waren aanzienlijk. Duitsland, dat al in de voorrondes werd uitgeschakeld, was in het toernooi op elk denkbaar niveau tekort geschoten. Technisch, conditioneel, mentaal. Zelfs de veelgeprezen Duitse strijdlust was nergens te bekennen geweest. Duitsland was een onttakeld voetballand.

Gevolg: Otto ‘Rehhakles’ Rehhagel, die net met Griekenland Europees kampioen was geworden, koos eieren voor zijn geld en sloeg het aanbod af. Ottmar Hitzfeld wilde niet, net als de Fransman Arsène Wenger. Guus Hiddink en de Deen Morten Olsen hadden hun eigen bezigheden, Christoph Daum was uit de gratie door cocaïnegebruik. Uiteindelijk belandde de DFB bij Klinsmann, die net als de Nederlandse bondscoach Marco van Basten wel de vereiste papieren bezat, maar nog nooit trainer was geweest.

Voor Klinsmann was de wanhopige situatie van de DFB een buitenkansje. Hij kon de zaken naar zijn hand zetten. Toen een zware delegatie onder leiding van bondsvoorzitter Mayer-Vorfelder naar New York reisde om Klinsmann over te halen, stemde deze “vereerd” toe. En stelde meteen een aantal stevige voorwaarden.

De bezem moest door de kast. Klinsmann eiste een radicale verjonging van het elftal, met de nadruk op zowel lichamelijke als geestelijke fitness. Klinsmann wilde het recht zijn eigen ideeën uit te kunnen voeren, bijgestaan door een staf van experts die niet noodzakelijkerwijs uit de schoot van de DFB kwam. Het Duitse voetbal moest fris worden, aanvallend en aantrekkelijk. Duitsland als het Brazilië van Midden-Europa. Klinsmann wilde geen bemoeials, hij en alleen hij zou de baas zijn. En belangrijk: de aspirant-bondscoach wilde in Amerika blijven wonen, al zou hij in de maanden voor het WK natuurlijk in Duitsland te vinden zijn.

Zenuwen

Aan daadkracht heeft het Klinsmann niet ontbroken. Hij stuurde keeperstrainer en legende Sepp Maier de laan uit, nam levend monument Oliver Kahn eerst zijn aanvoerdersband af en gaf vorige maand de voorkeur aan Kahns aartsrivaal Jens Lehmann als eerste doelman. Kahn-fans als de invloedrijke Franz Beckenbauer hadden het nakijken.

Maar aan de hervormingsgezindheid van het Duitse voetbalestablishment zitten grenzen. Toen Klinsmann hockeycoach Bernard Peters wilde aantrekken als technisch directeur van de voetbalbond, werd de voormalige wereldspits weggelachen. Wat weet een hockeyer nu van voetbal, klonk het vanuit de DFB.

Ook met het uitblijven van resultaten nam de kritiek op Klinsmann toe, het aanvankelijke optimisme na de voor Duitsland geslaagde Confederations Cup is reeds lang verdwenen. De thuisoverwinning tegen de Verenigde Staten in maart (4-1) heeft de kater van de afgang tegen Italië (4-1) maar ternauwernood verdreven. Zijn Amerikaanse trainingsmethoden werken het Duitse oefenmeestersgilde op de zenuwen. “We zijn in ontwikkeling, de ploeg moet nog veel leren”, zegt Klinsmann steeds. Duitsland siddert en hoopt dat het leerproces maar snel afgelopen mag zijn.

Bas de Rue is redacteur van het Duitslandweb.