Overzicht: Duitse militaire steun aan Oekraïne

Duitsland had aan het begin van de oorlog al lichtere wapens als luchtdoelraketten aan Oekraïne toegezegd, maar de eerste leverantie van zware wapens kondigde minister Lambrecht (SPD) van Defensie op 26 april aan. Twee dagen later keurde de Bondsdag het sturen van zware wapens goed. Bij Lambrechts aankondiging ging het om Gepard-tanks, luchtafweertanks waarvan er 50 naar Oekraïne moeten gaan. De eerste 15 moeten in juli worden geleverd, meldt nieuwssite Tagesschau. Lambrecht zegde ook munitie toe, 59.000 stuks. Volgens critici is dat niet genoeg.

Samen met Nederland levert Duitsland twaalf pantserhouwitsers 2000: Nederland vijf, Duitsland zeven. Dat is mobiel artilleriegeschut, waarvoor zo'n zestig Oekraïense soldaten in het Duitse Idar-Oberstein worden getraind. De pantserhouwitsers moeten volgens Duitse media begin juni inzetbaar zijn.

Tanks van het type Marder kan Duitsland in principe ook leveren. Producent Rheinmetall zegt er tientallen van te hebben staan, die nog wel moeten worden gemoderniseerd. Toch heeft de bondsregering tot nu toe geen Marder-tanks toegezegd. Dit ondanks het besluit van de regeringsfracties en oppositiepartij CDU eind april dat Duitsland ook dit soort zware wapens en complexe systemen kan sturen zonder dat de eigen defensie in gevaar komt. Volgens Duitse media zijn de ministeries van Buitenlandse en Economische Zaken voor de levering van Marders, maar heeft de kanselarij van regeringsleider Scholz (SPD) nog geen toestemming gegeven. Dat leidt tot irritatie bij wapenproducenten, meldt nieuwssite ZDF Heute.

De Leopard I-tanks die Oekraïne graag wil hebben, kunnen eveneens worden geleverd, maar ook daar heeft de bondsregering nog geen toestemming voor gegeven. Het Duitse kabinet zegt dat er tot nu toe geen tanks van westerse makelij naar Oekraïne zijn gestuurd en dat zoiets alleen in samenspraak met de NAVO-partners kan worden besloten. 

Met een aantal Oost-Europese landen heeft Duitsland afspraken gemaakt over een zogenoemde Ringtausch: Duitsland levert moderne wapens als vervanging van oud Sovjet-materieel dat deze landen naar Oekraïne sturen. Met dat oudere materieel zijn de Oekraïense soldaten vertrouwd, ze kunnen het meteen inzetten. 

Zo levert Duitsland 15 tanks van het type Leopard 2 A4 aan Tsjechië, ter vervanging van de oude Sovjet-tanks die Tsjechië aan Oekraïne heeft geleverd. Voor gebruik van de Leopard 2a4-tanks is een opleiding nodig. De Duitse overheid betaalt de tanks, de munitie, vervangende onderdelen en de opleiding van de Tsjechische soldaten.

Slowakije krijgt ook Duits materieel als het wapens aan Oekraïne levert. Zo is een Duitse eenheid met patriot-raketten in Slowakije gestationeerd ter compensatie van de luchtafweerraketten die de Slowaken naar de Oekraïners hebben gestuurd. Met Slovenië zijn afspraken gemaakt over de levering van tanks, onder meer van het type Marder. Maar deze deal is volgens nieuwssite n-tv nog niet helemaal rond.  

Duitsland heeft Polen beloofd te helpen bij de versterking van zijn defensie, maar daar is volgens Polen vooralsnog niets van terecht gekomen. Polen zou bijna al zijn 240 tanks van Russische makelij naar Oekraïne hebben gestuurd en wil daarvoor in ruil de modernste Leopard-tanks die Duitsland heeft, meldde Der Spiegel. Maar daarover zou het Duitse leger zelf niet eens beschikken. De landen zijn het vooralsnog niet eens geworden.  

Bij het materieel dat Duitsland al aan het begin van de oorlog had toegezegd, gaat het onder meer om 1.000 antitankwapens, 500 luchtdoelraketten van het type Stinger en 2700 luchtdoelraketten van het type Strela. Die laatste komen uit oude Oost-Duitse voorraden. Volgens Duitse media heeft de bondsregering inmiddels nog veel meer antitankwapens geleverd.

Half april zegde de bondsregering 1 miljard euro toe aan Oekraïne waarmee het land wapens kan aanschaffen die het wil. Aan het eind van die maand zei minister van Buitenlandse Zaken Baerbock in de Bondsdag dat Duitsland machinegeweren, handgranaten, miljoenen kogels en explosieven naar Oekraïne heeft gestuurd. Ook leveren de Duitsers beschermingsmateriaal zoals helmen en behandelen ze gewonde Oekraïense soldaten in Duitsland. Half mei maakte Duitsland samen met andere EU-landen 500 miljoen euro aan EU-geld vrij, waarmee Oekraïne ook zelf militair materieel kan kopen.

Voor Duitsland was het gezien het verleden überhaupt een grote stap zware wapens te leveren, concludeert nieuwssite n-tv. Maar de bondsregering zou transparanter kunnen zijn over wat ze levert, andere landen zijn dat ook. Dat Duitsland dat niet is, voedt wantrouwen. Ook moet Duitsland meer moeite doen ook daadwerkelijk te leveren wat het heeft toegezegd, vindt de nieuwssite. Volgens Die Zeit behoort Duitsland bij de levering van financiële, humanitaire en militaire hulp aan Oekraïne in vergelijking met andere landen tot de middenmoot. Scholz doet wat hij belooft, aldus de krant, maar "hij kan echt wel wat meer doen zonder tegen de eigen principes in te gaan".