
Overzicht verkiezingsnieuws
Achtergrond - 14 februari 2025 - Auteur: Redactie DuitslandwebImmigratie en de omgang met de AfD is nog steeds het overheersende thema in de Duitse verkiezingscampagne. Donderdag gooide een aanslag in München olie op het vuur. De jongste peiling maakt een coalitie van CDU en SPD steeds waarschijnlijker.
14 februari: Amerikaanse vice-president mengt zich in Duitse campagne
De Amerikaanse vice-president J.D. Vance heeft in de Wall Street Journal Duitse partijen opgeroepen met de AfD samen te werken. Hij verwijt Europese politici dat ze ondemocratisch zijn als ze niet willen samenwerken met uiterst rechtse partijen. Tijdens de veiligheidsconferentie in München herhaalde Vance vrijdag dat in een democratie geen Brandmauer (cordon sanitaire) mag zijn. Ook beweerde hij dat hij zich meer zorgen maakt over het gebrek aan democratie in Europa dan over bedreigingen van buitenaf zoals China of Rusland. De Duitse minister van Defensie Boris Pistorius viel Vance in zijn toespraak hard aan. De uitspraken van de Amerikaanse vice-president zijn onacceptabel, zei hij. Ook maande hij dat Oekraïne op termijn lid moet kunnen worden van de NAVO.
13 februari: Peiling: Coalitie CDU-SPD meest waarschijnlijk en meest gewenst
De laatste Deutschlandtrend-peiling voor de verkiezingen laat maar weinig verschuiving zien. CDU/CSU staat nog steeds ruim bovenaan: 32 procent (+1%) van de ondervraagden geeft de voorkeur aan de christendemocraten. Tweede partij in de peiling is de AfD met onveranderd 21 procent van de stemmen. De SPD heeft een procentpunt ingeleverd en gaat nu met 14 procent gelijk op met de Groenen. Een coalitie van CDU/CSU samen met SPD heeft de voorkeur van de CDU en van de kiezer, blijkt uit de peiling. Lees meer over deze peiling in ons nieuwsbericht
13 februari: Scholz beschuldigd van racisme
Kanselier Olaf Scholz heeft zich donderdag verdedigd tegen een beschuldiging van racisme door nieuwsmagazine Focus. Scholz zou een dag of tien geleden op een feestje een CDU-politicus van kleur hebben beledigd. Scholz schakelde een advocaat in en telefoneerde met de CDU'er. Die liet weten dat hij wel gekrenkt was door de opmerkingen van Scholz, maar dat hij de kanselier niet als racist ziet en dat het na het gesprek uit de wereld is.
12 februari: Weidel bezoekt Orbán
Lijsttrekker Alice Weidel van de AfD heeft woensdag de Hongaarse premier Viktor Orbán bezocht in Boedapest. Ze zei dat Hongarije voor de AfD het grote voorbeeld is. De AfD zou het Hongaarse voorbeeld volgen, mocht ze ooit aan de macht komenz, zei Weidel.
11 februari: Team-Habeck rekent af met beschuldiging plagiaat
Groenen-lijsttrekker Robert Habeck heeft maandag een youtube-video gepubliceerd waarin hij aankondigt dat hij zal worden beschuldigd van plagiaat in zijn 25 jaar oude proefschrift. Niet alleen weerlegt hij de beschuldiging in de video, ook had hij al twee instanties (zijn universiteit en een wetenschappelijk instituut) onderzoek laten doen en ook zij komen tot de conclusie dat van plagiaat geen sprake is. Plagiaatjager Stefan Weber heeft vaker politici beschuldigd van overschrijven. In de verkiezingscampagne van 2021 deed hij dit bij een boek van Groenen-lijsttrekker Annalena Baerbock. Onduidelijk is of en door wie hij voor zijn werk wordt betaald. Habeck wijst er op dat bij een eerdere beschuldiging door Weber, Duitse media hadden ontdekt dat het rechtspopulistische platform Nius Weber had betaald.
10 februari: Veelbekeken TV-debat zonder duidelijke winnaar
Het tv-debat tussen kanselierskandidaten Olaf Scholz (SPD) en Friedrich Merz (CDU/CSU) zondagavond trok meer dan 12 miljoen kijkers, volgens kijkcijferwebsite DWDL.de. Dat is meer dan het grote debat bij de vorige verkiezingen en bijna drie keer meer dan de concurrentie; de finale van een realityserie op RTL. Uit een peiling direct na afloop van het debat kwam geen duidelijke winnaar naar voren. Collega Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut en correspondent Chiem Balduk duidden het debat bij Nieuwsuur. Lees ook op onze themapagina verkiezingen 2025: Discussie over tv-debatten
6 februari: Peiling toont lichte stijging CDU en AfD
Volgens de belangrijke Deutschlandtrend-peiling is de CDU/CSU een procentpunt gestegen, net als de AfD. Dit zou betekenen dat de gebeurtenissen vorige week in de Bondsdag niet negatief uitpakken voor de christendemocraten, waar eerdere peilingen wel op leken te duiden (zie hieronder). Vier van de tien ondervraagden gaven aan dat CDU-lijsttrekker Merz juist heeft gehandeld toen hij vorige week, met steun van de AfD, een strenger asielbeleid voorstelde. Merz gaat op kop bij de vraag wie de kiezer het meest geschikt vindt als kanselier.
6 februari: Kieswijzer Wahl-O-Mat online
De Duitse kieswijzer Wahl-O-Mat is donderdag online gegaan. In 38 stellingen worden politieke thema's doorgenomen, waarna de kiezer ziet welke partij het beste past bij zijn overtuigingen. Wel of geen kernenergie, maximumsnelheid, vroegpensioen, minimumloon van 15 euro, huurplafond?: De kieswijzer is een handige manier om snel te zien wat er speelt in de Duitse politiek. Wahl-O-Mat. Een populair alternatief is de Real-O-Mat, die niet vergelijkt wat de partijen in hun verkiezingsprogramma voorstellen maar hoe de partijen daadwerkelijk hebben gestemd bij moties.
5 februari: Actie Merz lijkt CDU geen goed te doen
CDU-leider Merz heeft vorige week hoog spel gespeeld in de Bondsdag door strengere asielmaatregelen voor te stellen en steun van de AfD daarbij op de koop toe te nemen. De peilingen die sindsdien zijn gehouden, duiden op een licht verlies voor de CDU, al geven ze een verdeeld beeld. Onderzoeksbureau Forsa zag de steun voor CDU/CSU met 2 procentpunt afnemen, van 30 naar 28 procent. Groenen, Linke en BSW stegen een procent, de AfD en de SPD bleven gelijk. Peiler INSA zag geen daling bij CDU/CSU. Alle peilingen op Wahlrecht.de
5 februari: Spiegel: Auto's beschadigd, Rusland verdacht
Weekblad Der Spiegel heeft ontdekt dat een reeks van 270 autobeschadigingen waarschijnlijk een sabotage-actie vanuit Rusland is. De auto's hadden bijvoorbeeld de uitlaat vol met montagekit en stickers met 'wees groener' en Groenen-lijsttrekker Robert Habeck op de ruiten. Klimaatradicalen vallen auto's aan met bouwschuim, kopte daarna bijvoorbeeld boulevardblad Bild. Maar de politie ontdekte volgens Spiegel dat het spoor naar Rusland leidt. De verdachten zouden geld ontvangen hebben voor iedere beschadigde auto. Lees meer bij Der Spiegel of bij Tagesschau
4 februari: Oostenrijker betaalt miljoenen voor AfD-postercampagne
De AfD heeft in slechts enkele dagen tijd drie grote donaties gekregen. Duitse media berichten over een postercampagne ter waarde van ruim 2,3 miljoen, gedoneerd door een Oostenrijker die bestuurder was van de rechtsradicale FPÖ. De schenker liet weten zich zorgen te maken over escalatie van de Oekraine-oorlog, de veiligheid in Duitsland en het energiebeleid.
Eind januari werd bekend dat arts en ondernemer Winfried Stöcker uit Lübeck 1,5 miljoen euro had gedoneerd. Een paar dagen later kwam daar nog een miljoen bij, vermoedelijk van een bestuurder van de Böttcher AG uit Jena (Thüringen). Dat bedrijf heeft de man uit zijn functie gezet en eist geld terug. Justitie onderzoekt deze schenking.
3 februari: CDU bespreekt Sofortprogramm op partijcongres
De CDU heeft deze maandag in Berlijn een partijcongres. Daar legt partijleider Friedrich Merz een actieplan, een Sofortprogramm, voor de economie en de veiligheid voor: 9 punten voor een nieuw economisch beleid, 6 punten voor meer veiligheid.
2 februari: Wetsvoorstel CDU krijgt niet genoeg steun
CDU-leider Friedrich Merz heeft vrijdag zijn wetsvoorstel voor strenger asielbeleid niet door de Bondsdag gekregen. Dat hij het weer op de steun van de AfD liet aankomen, zet de verkiezingscampagne onder hoogspanning. Honderdduizenden demonstranten lieten dit weekeinde luidkeels weten zich zorgen te maken over de democratie. De kloof tussen SPD en Groenen enerzijds en FDP en CDU/CSU anderzijds heeft zich verdiept. Merz benadrukt keer op keer dat hij niet met de AfD zal samenwerken en geen coalitie met de rechtsradicale partij zal vormen. Lees ook: Asielplannen CDU beheersen campagne
31 januari: Tienduizenden demonstreren tegen 'samenwerking' CDU en AfD
In meerdere Duitse steden hebben donderdagavond in totaal enkele tienduizenden mensen gedemonstreerd tegen de koers van de christendemocratische CDU en CSU. Vrijdag zijn nog eens tientallen demonstraties aangemeld. In Berlijn wordt zondag een grote demonstratie verwacht. Ook vertegenwoordigers van kerken riepen de CDU op om het cordon sanitaire rond de AfD intact te laten.
Woensdag liet CDU-lijsttrekker Friedrich Merz de Bondsdag over een motie stemmen waarin hij drastische maatregelen voorstelt om het asielbeleid aan te scherpen. De motie werd gesteund door FDP en AfD, en dat is taboedoorbrekend: De partijen hebben afgesproken geen meerderheden te laten ontstaan door steun van de AfD.
Groenen-lijsttrekker Robert Habeck riep de demonstranten vrijdag op af te zien van geweld en beschadiging. Er zouden verfbommen tegen CDU kantoren zijn gegooid.
30 januari: Merkel: Actie Merz was verkeerd
Oud-bondskanselier Angela Merkel, partijgenoot van CDU-lijsttrekker Friedrich Merz, laat via een persbericht weten de actie van Merz woensdag in het parlement verkeerd te vinden. Ze citeert uit het verslag van de Bondsdagzitting in november 2024, waar Merz zelf voorstelde aan SPD en Groenen om geen voorstellen meer in de Bondsdag in te brengen die niet vooraf zijn afgestemd. Dat was de juiste houding en die ondersteun ik voluit, aldus Merkel. Dat Merz deze afspraak heeft losgelaten noemt ze fout. Het besluit van Merz om een motie met steun van de AfD te laten aannemen gaat een deel van de CDU'ers te ver, melden Duitse media. De Beierse CSU is juist heel tevreden dat de partij het initiatief op het thema immigratie naar zich toe heeft getrokken.
29 januari: AfD helpt CDU-asielmotie aan meerderheid
Een motie voor een strenger immigratiebeleid van de CDU/CSU is woensdag door de Bondsdag aangenomen met steun van de AfD. Dat is een cesuur in de omgang met de rechtsradicale partij in het nationale parlement. Het asielbeleid en de omgang met de AfD is op dit moment het overheersende thema in de verkiezingscampagne. Lees meer
27 januari: SPD en Groenen noemen plannen Merz ongrondwettig
CDU-leider Friedrich Merz wil woensdag zijn vijfpuntenplan voor een strenger immigratiebeleid aan de Bondsdag voorleggen. Scholz en Habeck noemen het plan ongrondwettig en in strijd met Europese regels. Merz heeft in de introductie van zijn vijf-punten-plan geschreven dat de AfD geen partner maar een politieke tegenstander is, die zorgen over massale illegale immigratie gebruikt om vreemdelingenhaat aan te wakkeren. Dit zou het voor de AfD lastiger moeten maken met het voorstel in te stemmen. Groenen en SPD stemmen er niet mee in, FDP en BSW mogelijk wel. Habeck deed zondag een dringend beroep op Merz om de voorstellen niet aan de Bondsdag voor te leggen. De partijen hadden in december afgesproken zich niet afhankelijk te maken van de stemmen van de AfD.
26 januari: Groenen nemen vuurwerkverbod op in verkiezingsprogramma
De Groenen hebben op het partijcongres zondag in Berlijn hun verkiezingsprogramma vastgesteld. Ze willen lagere en modale inkomens compenseren voor de stijgende CO2-heffingen de komende jaren en zetten in op lastenverlaging voor lage- en middeninkomens en een minimumloon van 15 euro. Tijdens het congres werd een vuurwerkverbod aan het programma toegevoegd.
25 januari: Massale demonstraties tegen extreemrechts en AfD
In Berlijn demonstreerden volgens de politie 35.000 mensen bij het Brandenburger Tor voor de democratie. De organisatoren schatten dat er 100.000 mensen bijeen waren. In Keulen protesteerden volgens de politie ongeveer 40.000 mensen tegen extreemrechts. In Aschaffenburg en in enkele andere steden waren kleinere demonstraties. De demonstranten riepen de CDU op om niet te tornen aan de Brandmauer, het cordon sanitaire rond de AfD.
Correctie: in een eerdere versie stond per abuis dat de politie in Berlijn het aantal demonstranten op 50.000 had geschat, dat moet 35.000 zijn.
25 januari: Musk via videoverbinding bij AfD-bijeenkomst
Op een verkiezingsbijeenkomst van de AfD in Halle (Saale) sprak via videoverbinding miljardair Elon Musk. Hij riep de Duitsers op trots te zijn en niet te veel stil te staan bij de Duitse schuld, waarmee hij de verantwoordelijkheid voor de Holocaust bedoelde. Ook beweerde Musk dat de Duitse regering mensen in de gevangenis heeft gestopt die kritiek op de regering hadden.
Buiten de congreshal stonden enkele duizenden mensen te demonstreren tegen de AfD. Ze zien de rechtsradicale partij als een gevaar voor de democratie.
24 januari: CDU wil direct maatregelen na mesaanval
De CDU/CSU wil in reactie op de mesaanval de Bondsdag komende week laten stemmen over voorstellen voor strengere grenscontroles en een strenger asielbeleid. Ze willen die desnoods met steun van de AfD goedgekeurd krijgen. De SPD en de Groenen zijn gealarmeerd door deze aankondiging van CDU-lijsttrekker Friedrich Merz. De partijen hebben afgesproken niet met de AfD samen te werken. Merz zegt zijn voorstellen in stemming te willen brengen, ongeacht wie er voor of tegen is. Dat kan er toe leiden dat de AfD de plannen aan een meerderheid helpt.
Merz zei in reactie op de mesaanval in Aschaffenburg ook dat hij - als hij kanselier wordt - op de eerste dag gebruik zal maken van zijn speciale bevoegdheid om maatregelen aan de grenzen te verordenen. Zijn tegenstrever Olaf Scholz (SPD) ziet het probleem vooral in de uitvoering. Volgens hem zijn de afgelopen tijd al veel maatregelen genomen om bijvoorbeeld meer uitzettingen mogelijk te maken, en is de wetgeving al aangescherpt maar moeten de uitvoerders beter hun best doen.
24 januari: Peiling: Merz populairste kanselierskandidaat
Friedrich Merz van CDU/CSU is op dit moment de populairste kanselierskandidaat volgens de Politbarometer van omroep ZDF. 31 Procent van de ondervraagden ziet hem als de geschikste kanselier. Groenen-lijsttrekker Robert Habeck wordt door 25 procent gezien als de beste kandidaat, gevolgd door Olaf Scholz van de SPD (16 procent). Zie ook: ZDF
22 januari: Affaire Gelbhaar bij de Groenen
Van een hele andere orde zijn de problemen bij de Groenen. In de afdeling Berlijn speelt een politieke intrige. Bondsdaglid Stefan Gelbhaar moest zijn plek op de kieslijst in december afstaan na beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Omroep RBB meldde de beschuldigingen op basis van een anonieme verklaring die onder ede was afgegeven en ondersteunende verklaringen. Nu lijkt die anonieme aantijging te zijn verzonnen. Afgelopen weekend legde Shirin Kreße haar bestuursfunctie in Berlijn neer en verliet de partij, volgens Der Tagesspiegel om te voorkomen dat ze uit de partij zou worden gezet. Vermoedelijk had zij de anonieme beschuldiging van ongewenste intimiteiten gedaan. Omroep RBB trok alle berichtgeving over de misstappen van Gelbhaar terug. Een ander Groenen-lid uit Berlijn is de verziekte cultuur binnen de partij zo zat dat ook hij deze week de partij verliet. Lijsttrekker Robert Habeck eiste een 'rücksichtslose' opheldering van de zaak. Lees ook over deze zaak in De Volkskrant
Lees meer over 'Verkiezingen 2025':

Campagneblog verkiezingen
Publicist Kemal Rijken was in Chemnitz bij een bijeenkomst van de AfD. De omstreden Maximilian Krah voert daar campagne.

Factsheet verkiezingen Duitsland 2025
De lijsttrekkers, de partijen en alles wat je verder moet weten over de Bondsdagverkiezingen

Video: Het nieuwe Duitse kiesstelsel in twee minuten
Hoe werken de Duitse verkiezingen? In 2025 is het systeem veranderd.
Reacties
Geen reacties aanwezig