Economisch succes
Derde Rijk tot 1939
In economisch opzicht waren de nationaal-socialisten succesvol: de werkeloosheid daalde en de productie nam toe, vooral door investeringen in de oorlogsindustrie. Arbeiders hadden een grotere baanzekerheid dan tijdens de Republiek van Weimar. De populaire organisatie Kraft durch Freude zorgde voor vertier en vakantie.
© Bundesarchiv, Bild 183-2007-0910-500Een lopende band in een Opelfabriek, 1936. Onder Hitler daalde de werkloosheid en groeide de productie.
In 1933 waren er zes miljoen werklozen in Duitsland: 30 procent van de beroepsbevolking. Door middel van gigantische werkgelegenheidsprojecten en de gelijktijdige opleving van de wereldhandel lukte het de nationaal-socialisten om dit aantal in drie jaar terug te brengen tot onder de 1,5 miljoen (ca. 7 procent).
De staat werd de belangrijkste opdrachtgever van de industrie, vooral van de wapenindustrie, want de herbewapening van Duitsland werd voortvarend ter hand genomen. “Liever kanonnen dan boter”, zoals Hermann Göring zei. Ook de aanleg van de Autobahn stimuleerde de werkgelegenheid. Later bleek dat die wegen ook heel goed van pas kwamen in oorlogstijd. De economische successen van het nazi-regime zorgden voor een groeiende populariteit van de NSDAP.
De nazi’s streefden naar autarkie, dat wil zeggen: naar totale economische onafhankelijkheid van het buitenland. Er werd daarom geprobeerd surrogaten voor belangrijke grondstoffen te ontwikkelen en de landbouw werd aangezet tot een hogere productiviteit.
In het streven naar zelfvoorzienendheid voor het Duitse volk vond Hitler de legitimatie voor de Duitse expansie naar het oosten. Door nieuwe landbouwgrond in Oost-Europa te annexeren zou Duitsland zijn eigen bevolking kunnen voeden. Al in 1933 had Hitler enkele officieren toevertrouwd dat "verovering van nieuwe Lebensraum (leefruimte) in het oosten en haar onverbiddelijke germanisering” noodzakelijk zouden zijn.