Politiek engagement van Duitse jongeren
Duitse jeugd loopt niet warm voor politiek

Alternatieven

In het verkiezingsjaar 2002 hadden jongeren zich over het algemeen meer in de verschillende politieke partijen verdiept dan in voorgaande jaren. Met de CDU/CSU voelt maar liefst een kwart van de jongeren zich verwant (26 procent), dit is een hoger percentage dan ooit tevoren. De partij is vooral populair bij de oudere jongeren uit de westelijke deelstaten. De SPD is goede tweede met een ander kwart van de jongeren (25 procent), maar bij de Azubis (Auszubildende, mensen die een beroepsopleiding volgen) en werklozen hebben de sociaal-democraten aan populariteit ingeboet, waarschijnlijk omdat ze in hun regeerperiode er niet in geslaagd zijn de groeiende werkloosheid tegen te gaan. Bündnis 90/Die Grünen doet het goed bij vrouwen en studenten in de oude deelstaten. In het Oosten zijn de Groenen geen factor van belang. In totaal heeft slechts 9 procent van de Duitse jongeren affiniteit met Bündnis 90/Die Grünen. De liberale partij FDP doet het daarentegen weer goed bij de mannelijke jongeren uit het Westen, vooral studenten, maar ook werklozen. De PDS (de opvolger van de SED) wordt door de jongeren als een echt Ostgewächs gezien, iets dat inheems is in Oost-Duitsland en nauwelijks tot geen aanhang heeft bij jongeren in West-Duitsland. Dan zijn er nog de kleinere partijen, die de Bondsdag meestal niet halen. Ook zij spreken de jongeren niet echt aan. Het percentage dat zich bij geen enkele partij thuis voelt, is groot (27 procent). Wel is dat aanzienlijk minder dan bijvoorbeeld in 1996, toen 36 procent zich niet met een partij kon identificeren. Dit heeft zoals gezegd waarschijnlijk te maken met het feit dat 2002 een verkiezingsjaar was.

Tabel 1. Met welke partijen identificeren jongeren (12 tot 25 jaar) zich?

Weinig interesse voor de politiek

Uit alle onderzoeken blijkt dat de interesse in de politiek afneemt. In 1991 gaf 57 procent van de jongeren tussen 15 en 24 aan geïnteresseerd te zijn in de politiek, ruim tien jaar later is dat nog maar 34 procent. Daarvan is slechts vier procent sterk geïnteresseerd, 26 procent gewoon geïnteresseerd, veertig procent een beetje en dertig procent in het geheel niet. Hoe ouder je bent, hoe meer de politiek je iets zegt. Meisjes blijken over het algemeen iets minder met politiek bezig te zijn dan jongens en hoe hoger je opleidingsniveau is, des te interessanter politiek blijkt. Daarnaast is de politieke belangstelling van de ouders van invloed. Als zij sterk betrokken zijn bij de politiek zijn hun kinderen dat eerder dan kinderen van ouders die de politiek niets kan schelen.

Het feit dat in 1991 zo'n groot percentage jongeren aangaf dat ze interesse in de politiek hadden, heeft waarschijnlijk met de eenwording van Oost- en West-Duitsland te maken. De jongeren in de nieuwe deelstaten hadden nu ook vrijheid van meningsuiting en van dat recht maakten ze aanvankelijk gebruik, maar dat bleek van korte duur. Jongeren uit Oost-Duitsland zijn nog steeds meer politiek geinteresseerd dan hun leeftijdsgenoten uit West-Duitsland. In het Westen laat 32 procent van de jongeren zich niet indelen in het politieke spectrum, tegenover achttien procent in het Oosten (zie tabel in de vorige paragraaf).

Bron: 14e Shell Jugendstudie (Hamburg 2003).