Op straat: Amsterdam 12 december 2002
Janko van de Kempe

3. Wat is uw beroep of studie?Student Nieuwste Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, met als specialisatie Duitslandstudies.

4. Voelt u zich al een beetje Europeaan?
"Vooral op het gebied van de gezamenlijke wetgeving zullen we meer met elkaar verbonden raken. In dat opzicht voel ik me Europeaan. Op economisch gebied voel ik dat 'Europeaan-zijn' veel minder, al zie ik de voordelen van een Europese integratie wel degelijk in."

5. In het verlengde daarvan: wanneer werd het onderwerp van de uitbreiding van de Europese Unie voor u meer dan een 'ver-van-m'n-bed show'? Of volgt u het nieuws over de toetreding nog steeds met niet meer dan gemiddelde belangstelling.
"Ten tijde van de burgeroorlog in Joegoslavië ben ik in Groningen eens naar een lezing geweest van Daniel Cohn-Bendit (politicus voor de Groenen, red.). Die zei dat we in Europa onze eigen boontjes moeten gaan doppen, bijvoorbeeld door middel van het Europees Parlement waar we mogelijke conflicten in de kiem zouden kunnen smoren. Toen ben ik me echt voor 'Europa' gaan interesseren."

6. Bent u bang dat door de toetreding van minder draagkrachtige landen uit het voormalige Oostblok de welvaart in het Westen onder druk komt te staan? Is de uitbreiding naar het Oosten dan wel een goed oplossing?
"Ik ben er niet bang voor dat deze toetreding onze welvaart zal schaden. De landen die tot de Europese Unie willen gaan behoren, moeten aan een behoorlijk aantal criteria voldoen om daarvoor in aanmerking te komen. Ik zie ook wel een afzetmarkt voor Nederland in Oost-Europa. Ik wil wel benadrukken dat de Europese Unie, in welke grootte dan ook, een afbakening van een bepaalde regio is ten opzichte van de rest van de wereld. Dat kan tweespalt gaan zaaien. De uiterste consequentie van dit gedachtegoed zou zijn dat de Verenigde Naties meer bevoegdheden krijgen op politiek, mensenrechtelijk en economisch terrein." 

7. Hoe denkt u dat de rol van Duitsland er in het nieuwe Europa uit gaat zien? Van de rand van de Unie verschuiven ze immers naar het centrum van de Europese samenwerking.
"Ik denk dat Duitsland meer initiatief moet gaan nemen en sluit een coalitie met Frankrijk niet uit. Frankrijk en Duitsland zullen door zo'n coalitie de leiders van Europa worden, als ze dat al niet zijn, en Duitsland zal de landen van Oost-Europa als wisselgeld gaan gebruiken in de coalitie met Frankrijk."

8. Gerhard Schröder is de eerste bondskanselier die de nadruk legt op de Duitse nationale belangen en in die hoedanigheid een grotere rol van Duitsland in Europa vereist. Wat vindt u van dit nieuwe Duitse zelfbewustzijn? 
"Er is niets mis met dit nieuwe zelfbewustzijn. Gezien het beladen verleden van Duitsland is het ook een proces waar de omringende landen van Duitsland doorheen moeten. Tegen Duitsland dient anders te worden aangekeken. Dat Oost en West strikt genomen na de val van de Muur niet meer bestaan, wordt met de uitbreiding naar het Oosten nog eens onderstreept. Het is in die zin een stap die voor meer zelfvertrouwen in Duitsland zelf zorgt." 

9. Nederland en Duitsland lijken in vele opzichten op elkaar en hebben in Europa vaak dezelfde agenda. Zullen Nederland en Duitsland hun gemeenschappelijke belangen ook gezamenlijk kunnen behartigen of zal Schröder na de uitbreiding meer oog hebben voor de belangen van de grote landen?
"Duitsland zal tot op zekere hoogte kijken naar de belangen van kleinere landen als Nederland. Het zal nooit en te nimmer zijn relatie met Frankrijk op het spel zetten omwille van de 'kleintjes'. Ik verwacht ook dat Nederland een toeschietelijke houding inneemt ten opzichte van Duitsland. We kijken in de eerste plaats naar het belang van de handel."