Duitse regering ruziet over verwarmingswet

De vernieuwde wet waar de ruzie om draait, het 'Gebäudeenergiegesetz', bepaalt dat nieuwe verwarmingsinstallaties vanaf 2024 voor 65 procent duurzame energie moeten gebruiken. Als een verwarming kapot gaat, geldt een overgangstermijn, zodat mensen niet op stel en sprong op bijvoorbeeld een warmtepomp moeten overstappen.

Huiseigenaren krijgen subsidie voor de aanleg van een duurzaam alternatief voor hun gas- of oliegestookte ketel. Die subsidie bedraagt minstens 30 procent van de kosten. Mensen met een uitkering krijgen extra subsidie. Ook wie de oude ketel eerder dan verplicht vervangt, krijgt een extra bijdrage. Uitzonderingen op de verplichting zijn mogelijk, en huiseigenaren die ouder zijn dan 80 jaar hoeven de overstap naar een nieuw verwarmingssysteem niet meer te maken. 

De liberale FDP had direct kritiek op het wetsvoorstel van klimaatminister Robert Habeck (Groenen). De FDP vindt dat bedrijven en burgers op kosten worden gejaagd. Ook vindt ze invoering per 2024 te snel. Na een dagenlange vergadering van de coalitiepartners eind maart, was besloten dat het voorstel toch namens de regering aan de Bondsdag zou worden voorgelegd. De FDP had daarbij aangetekend - zeer ongebruikelijk - dat de partij weliswaar instemt, maar er van uit gaat dat het voorstel door de Bondsdag nog wordt aangepast.

De Groenen hadden in de afspraken laten opnemen dat de wet nog voor de zomer door het parlement zou worden geloodst. Burgers en bedrijven moeten zich immers kunnen voorbereiden op het nieuwe beleid.

Deze woensdag zou de wet in de Bondsdag worden behandeld, maar dat heeft de FDP nu toch tegengehouden. De FDP wil dat het voorstel grondig wordt aangepast voordat de Bondsdag zich er over buigt. En dat kan wat de FDP betreft ook nog in oktober.

Habeck verwijt de FDP nu woordbreuk. Partijgenote en Bondsdaglid Irene Mihalic waarschuwde voor een regeringscrisis omdat de FDP geen betrouwbare partner meer is als de partij niet bijdraait. Waarom zouden de Groenen zich dan nog wel aan de afspraken van eind maart houden? Duitse media schrijven dat de Groenen de plannen van verkeersminister Volker Wissing (FDP) voor het aanleggen van nieuwe snelwegen bijvoorbeeld graag zouden tegenhouden.

De derde coalitiepartner, de SPD van kanselier Olaf Scholz, wil proberen de verwarmingswet toch nog voor de zomer door het parlement te sluizen en hoopt op behandeling in juni. In Duitse media klinkt kritiek op kanselier Scholz, die te afwachtend zou zijn en ruzies te hoog laat oplopen. Oppositiepartij CDU/CSU schaart zich aan de kant van de FDP en noemt de wet, die in de media Heizungsgesetz wordt genoemd, bekloppt (idioot).

Ondertussen wordt op andere fronten stug doorgewerkt aan het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen voor de verwarming van huizen. De deelstaten moeten de komende jaren per gemeente in kaart brengen hoe gebouwen worden verwarmd en waar een warmtenet de gasketel kan vervangen. Ongeveer de helft van de Duitse woningen werd volgens cijfers van Destatis in 2022 nog met gas verwarmd, ongeveer 20 procent met olie en 18 procent met warmtenetten. 

In Nederland moeten per 1 januari 2026 alle cv-ketels die kapot zijn, worden vervangen door een (hybride) warmtepomp. Voor appartementen, monumenten en woningen die binnen tien jaar op een warmtenet worden aangesloten geldt de verplichting niet.