Loverboys, nu ook in Duitsland
Serie: Zo doen ze dat in Duitsland

“Wat is eigenlijk een Loverboy? Sinds de laatste Schimanski op zondag zal het begrip uit het rosse milieu wel bij de grote massa bekend zijn”, schreef de Kölner Stadt-Anzeiger in november. “De Loverboy-zwendel is verraderlijk - en toch nog grotendeels onbekend. Door deze aflevering is het thema met een ruk in de openbaarheid gekomen”, aldus weekblad Focus. Ook de Duitse zender RTL besteedde in het programma 'Extra' aandacht aan het thema.

In Nederland kennen we het fenomeen loverboy al jaren. Een loverboy bindt een meisje emotioneel om haar vervolgens seksueel uit te buiten.  “De term is in 1996 geïntroduceerd toen twee jongens in Rotterdam een groep meisjes de prostitutie in dreven”, zegt zedenmisbruikdeskundige Lou Repetur van kennisinstituut Movisie. “ Twee meisjes deden aangifte en de andere tien deden in de media de gevleugelde uitspraak ‘blijf van onze loverboys af’. Het werd een begrip.” In Nederland heeft de minister van justitie een actieplan opgesteld voor de periode tot 2014 om het aantal slachtoffers van loverboys terug te dringen.

Duitse meisjes

In Duitsland is het onderwerp niet zo bekend, zegt Bärbel Kanneman. De oud-politiecommissaris besloot zich na haar pensioen hard te maken voor slachtoffers in Duitsland. “Bij ons werd er pas er in 2010 voor het eerst over bericht. Veel Duitsers is de term zelfs nu nog vreemd. Er wordt wel gesproken over slachtoffers uit Oost-Europa en Azië, maar er wordt verzwegen dat het ook Duitse meisjes – uit alle lagen van de bevolking - kan overkomen.”

De reden voor de relatieve onwetendheid in Duitsland zoekt zij in culturele verschillen tussen Duitsers en Nederlanders. Het thema prostitutie is in Duitsland een groter taboe, denkt de ex-politiechef. “In de media. Maar ook de meisjes durven er hier nog minder over te praten dan bij jullie. Binnen Nederland zie je overigens ook cultuurverschillen: in Limburg duurde het veel langer voordat het besproken werd dan in Noord-Holland. In Duitsland gaat dat ook zo: in Noordrijn-Westfalen wordt het opener besproken dan in Beieren.” Overigens is juist in deze weken een discussie gaande in Duitse media over nieuwe wetgeving voor prostitutie. In het regeerakkoord is opgenomen dat de prostitutie beter gereguleerd moet worden.

Cijfers over loverboys zijn er in beide landen weinig. Meisjes durven uit angst en schaamte vaak geen aangifte te doen. Volgens de Nederlandse politie doen er jaarlijks enkele honderden meisjes aangifte van loverboys. De politie schatte in 2010 dat er jaarlijks ongeveer 3000 meisjes slachtoffer geworden zijn. Onderdeel van de 'Rijksbrede aanpak Loverboyproblematiek' is een betere registratie.

In Duitsland zijn er niet eens schattingen. “Er zijn geen hulporganisaties, lesprogramma’s en specifieke therapieën zoals bij jullie”, aldus Kannemann. “We zijn pas net begonnen.”

Naar Nederlands voorbeeld 

In de Schimanski-tv-film wordt beweerd dat het fenomeen is overgewaaid uit Nederland. In een van de eerste artikelen over het thema in de krant Die Welt zegt de Nederlandse politie zelfs dat Duitse loverboys tactieken overnemen van hun Nederlandse contacten.

“Onzin”, zegt Repetur. “De problematiek is hetzelfde. Eigenlijk hebben we het gewoon over mensenhandel, en dat bestaat al heel lang. Alleen de term is nieuw, en die is toevallig in Nederland uitgevonden. Als je ergens nog nooit van hebt gehoord en weet dat het elders wel bekend is, ga je snel zoiets zeggen. Maar dat is te simpel. We weten er gewoon niet zo veel over."

Het probleem is niet statisch, voegt ze toe. “Het past zich aan de mazen van de wet aan. En aan voorlichting. Toen wij bijvoorbeeld veel voorlichting gaven in Utrecht, zag je dat de daders buiten de stad meisjes gingen aanspreken.”

Kannemann is het met haar eens. “Ik denk niet dat het probleem echt in de beide landen verschilt. Het duurde in Duitsland gewoon langer voordat het door de media en de politie werd opgepikt.”