Het dieselbusje

We zitten in haar huiskamer, en bespreken een onderwerp waarvan ik niet had kunnen denken dat ik het ooit interessant zou vinden: de brandstof van haar campingbusje, dat onze gastvrouw liefkozend als ‘mijn Bulli’ beschrijft - een Volkswagen uit het begin van de 21ste eeuw.

Mijn vriendin wilde ineens ook zo’n busje, had ze kort ervoor met glinsterende ogen verteld. Vandaar dat we in onze kennissenkring, die merendeels uit gewetensvolle milieubewuste types bestaat, ’ns over het onderwerp zijn gaan navragen. Het bleek dat een opvallend groot deel van hen naast de eigen auto ook een busje heeft staan, waarmee ze een paar weken per jaar door Europa rijden.

De busjes rijden op diesel, zo legt men mij uit, want een dieselmotor kan “veel meer aan - en is ook veel zuiniger”. Een nieuwe is voor de meesten onbetaalbaar, dus kopen ze vooral busjes die al een paar jaar oud zijn; gebouwd vóór de Duitse autobouwers zich met de slogan ‘clean diesel’ zijn gaan profileren.

Tot voor kort bleek hen in Berlijn weinig in de weg te worden gelegd. Zelfs de oudste busjes kunnen een straat verderop geparkeerd worden, achter de S-bahn-ring hoeft de bus geen groene milieusticker te hebben. Dus staat daar al jaren een lange rij van campingbusjes gestald, de een nog bonter en hippie-achtiger dan de ander - de parkeerplaats voor de progressieve wereldreizigers.

Onze busjes-gesprekken werden gaandeweg alleen steeds politieker. Onze rondvraag viel begin oktober samen met een beslissing van de Berlijnse rechtbank dat er binnenkort op 11 locaties in de stad niet meer met oude dieselmotoren mag worden gereden. Ook steden als Stuttgart en Hamburg hebben dit jaar een beperkt diesel-verbod besloten. Volgens de rechter draagt juist diesel sterk bij aan de luchtvervuiling.

In mijn kennissenkring blijkt de verwarring sindsdien te zijn toegeslagen. Het feit dat hun geliefde ‘Bulli’ iets slechts kan representeren, is nieuw voor ze. Dat Volkswagen al jaren in het internationale nieuws is omdat het de CO2-uitstoot van dieselauto’s heeft gemanipuleerd, bleek niemand op zichzelf te betrekken. Hun busje: dat was iets anders, dat was het symbool van hun eenwording met de natuur, de garantie voor hun vrijheid.

Deze verwarring legt een typisch Duitse paradox bloot. De groene beweging in Duitsland is al vanaf begin jaren tachtig zeer invloedrijk en heeft met name op het gebied van kernenergie de bevolking mee gekregen. De auto-industrie heeft duidelijk minder last van de milieubeweging gehad. Sterker: economisch was er voor de Duitse bouwers geen reden te veranderen, want de auto met dieselmotor verkocht toch wel.

In snel tempo is Duitsland de afgelopen vijftien jaar ‘groener’ geworden, maar op autogebied leken allen ervan uit te gaan dat de oude successen niet hoefden te worden aangepast. Duitsland loopt internationaal daarom achter bij de ontwikkeling van een schonere auto dan Japan, Frankrijk of Amerika - en Duitsland wordt vanuit de EU steeds meer berispt vanwege te hoge CO2-uitstoot van de dieselauto’s.

De progressieve busjesbezitters proberen nu naarstig hun moraal met hun vakantie-romantiek in overeenstemming te brengen. Onze gastvrouw vertelt over een lokale politicus van Die Grünen, een wederzijdse kennis, die net een tweedehands dieselbusje heeft gekocht. “Hij gooit er om de duizend kilometer een reiniger in. Dan kan hij er helemaal schoon mee rijden.”

Dat de rechterlijke uitspraken desalniettemin een merkbaar economisch gevolg hebben, is bij ons thuis te merken. “Misschien moeten we nog maar even wachten”, zei mijn vriendin ineens - en daarmee was het busje-thema even snel weer van tafel verdwenen als het gekomen was.