"Kapitaaldekking is beter dan het omslagstelsel"

"Het Duitse pensioenstelsel, waarin de huidige generatie werkenden de huidige generatie gepensioneerden financiert, kan alleen behouden blijven bij een hoge arbeidsparticipatie. De toenemende lasten moeten immers over zoveel mogelijk schouders verdeeld worden. Dat betekent dat de werkloosheid in Duitsland moet worden teruggebracht.

In Nederland functioneert de AOW volgens hetzelfde principe. Dat betekent dat de vergrijzing ook in Nederland het pensioenstelsel onder druk zal zetten. De AOW geldt in Nederland nu nog als onaantastbaar, zij staat symbool voor de sociale zekerheid: iedereen krijgt geld van de AOW, en iedereen krijgt hetzelfde basisbedrag. Maar misschien moet de AOW op termijn bevroren worden. Dat zal dan wel geleidelijk moeten gebeuren.

De bedrijfspensioenen en private verzekeringen zijn in zoverre de oplossing, dat men voor zichzelf spaart in plaats van voor een verdeel-systeem, en dus minder afhankelijk is van de demografische ontwikkelingen. Wat je zelf inlegt, krijg je later in principe ook weer terug. Deze zogeheten tweede en derde pijler maken in Nederland een relatief groter deel uit van het pensioen dan in Duitsland. Het Nederlandse systeem wordt over het algemeen dan ook als beter beschouwd dan het Duitse. Alleen de beursperikelen van het afgelopen jaar, die een deel van de bedrijfspensioenen deden verdampen, veroorzaakten wat twijfel. Maar ik geloof dat het systeem van kapitaaldekking beter is dan het omslagstelsel. Op de lange termijn zal echter moeten blijken of dat ook werkelijk zo is.

Ook zal nog moeten blijken, hoe de samenleving er in 2050 uitziet. Groei en afname van de bevolking kunnen bijvoorbeeld uiteenlopende consequenties hebben voor de stad en het platteland. Sociale, economische en culturele functies van steden en regio's kunnen veranderen. In Nederland ontwikkelen Groningen en Friesland zich bijvoorbeeld nu al tot 'vrijetijds-provincies'. Misschien komen er migratiebewegingen op gang, die op bepaalde plekken gaten opvullen. Dat welvarende landen werkelijk ontvolkt raken, lijkt mij erg sterk. Zij blijven een sterke aantrekkingskracht uitoefenen op mensen."

Lees verder: interview met Hans-Joachim von Kondratowitz